De invloedrijkste man van Nederland

Columns

Een paar maanden geleden riep de Volkskrant, op grond van een enquête onder de elite, minister Zalm uit tot de invloedrijkste Nederlander. Tegelijkertijd kreeg Elco Brinkman, voorzitter van Bouwend Nederland, het predikaat: invloedrijkste bestuurder.

Lijstjes zijn leuke speeltjes voor de lezer en soms ook erg leerzaam. Jaren achtereen was Willem Frederik Hermans de invloedrijkste schrijver van Nederland, maar nu zou ik dat niet meer weten. De invloedrijkste sporter was Anton Geesink en tegenwoordig zal dat wel Johan Cruijff zijn. Of Erica Terpstra.

Lang heb ik gedacht dat Paul Scheffer de invloedrijkste journalist/columnist was van Nederland. Weliswaar scoort hij op het internet veel minder hits dan Peter R. de Vries (zo’n 838.000), maar het gaat niet alleen om de kwantiteit. Scheffer was een van de eersten, die over het multiculturele drama schreef en de hele buitenlandse pers stormde voor een analyse op hem af, toen Pim Fortuyn en Theo van Gogh werden vermoord. Zijn flirt met het lijsttrekkerschap van de PvdA was een dipje, maar gelukkig was hij helder genoeg om daar op tijd vanaf te zien.

Marcel van Dam.jpg

Inmiddels is Paul Scheffer op mijn lijstje danig voorbijgestreefd door Marcel van Dam, oud-minister, oud-voorzitter van de VARA en nog altijd columnist van de Volkskrant. Eerlijk gezegd kijk ikzelf ook op van deze conclusie. Naast het vele andere heb ik Marcel van Dam vaak gezien als een doordrammer, die de grootste moeite heeft ongelijk te bekennen en een afwijkend geluid toe te laten. Toen Van Dam een paar maanden geleden dan ook de AOW-plannen van zijn (ex)-partijgenoot Wouter Bos aanviel, was ik het eens met Kees Tamboer, die in deze krant schreef dat Van Dam daarmee zijn eigen afscheid had getekend.

Maar niets is minder waar gebleken.

Want laten wij eerlijk zijn: dat eindeloze gezeur van Marcel van Dam over de AOW heeft een enorm effect gehad. Eerst begon Wouter Bos te zeggen dat hij het niet goed had uitgelegd en toen dat nauwelijks hielp, liet Bos in wanhoop weten dat zijn plannen helemaal niet definitief waren en dat niemand er – heus niet – op achteruit zou gaan. Ondertussen ging Ronald Plasterk, opsteller van het PvdA-programma en collega-columnist bij de Volkskrant, op audiëntie bij Van Dam. In diens riante buitenthuis dronken zij samen een kopje thee met een Volkskrant-kaakje, en niet lang daarna werden de PvdA-plannen voor de AOW afgezwakt. Wat bij het grote publiek bleef hangen na deze eenmansactie was toch de suggestie dat Wouter Bos ergens iets over het hoofd had gezien, iets verkeerds had berekend, of dat hij was vervallen in een oude platitudes.

Als je het mij vraagt, gaat Marcel van Dam er nu in zijn eentje verzorgen dat Wouter Bos de komende verkiezingen niet wint. Van Dam mag inmiddels beweren “dat de kou uit de lucht is”, maar de kiezer vertrouwt het zaakje niet meer. Ongetwijfeld zal Van Dam in het openbaar ook zeggen dat het hem om de kwestie zelf ging en dat hij de PvdA nog altijd een warm hart toedraagt – misschien gaat hij ook weer contributie betalen – maar diep in zijn hart moet hij dit toch als een ware triomf beschouwen. Niemand is zo taai als Van Dam. Dat hij zo moeilijk is te verslaan, schept bevrediging. Jarenlang is Jan Blokker in de Volkskrant tegen Van Dam tekeer gegaan en als het aan Blokker had gelegen, was Van Dam wegens het regelmatig vegen van zijn eigen straatje, de al lang geleden wacht aangezegd. Maar ondertussen vult Marcel van Dam nog steeds zijn wekelijks hoekje onderaan en is Jan Blokker uit de Volkskrant verdwenen.

Je kunt eigenlijk alleen maar bewondering hebben voor het onverzettelijke zitvlees van Marcel Parcival Arthur van Dam.

Het Parool, 16 september 2006