The Max Pam Globe » Diner met Kirsan, Bessel en Sylvia

Diner met Kirsan, Bessel en Sylvia

Schaken

De afgelopen week had ik het voorrecht te mogen aanzitten aan een diner dat gegeven werd ter ere van Kirsan Iljoemsjinov, president van de wereldschaakbond FIDE, én president van de Russische deelrepubliek Kalmukkië.

Gastheer was de Nederlandse zakenman Bessel Kok en de handeling vond plaats in een Thais restaurant in de binnenstad van Amsterdam.

In de strijd om het FIDE-voorzitterschap zijn Iljoemsjinov en Kok elkaars rivalen geweest. De Kalmukkiaanse president, multimiljonair dankzij de oliebronnen in zijn land, won de strijd en stelde Kok voor het dilemma: zich terugtrekken uit de schaakwereld, of meedoen en redden wat er nog te redden valt. Kok koos voor het laatste. Na allerlei gesprekken kreeg Kok de zeggenschap op Globle Chess, een organisatie die het internationale topschaak weer op orde moet brengen en die ook weer sponsors moet vinden. Westerse bedrijven hebben de laatste jaren hun rug naar het schaken toegekeerd. Kasparov is naar de politiek vertrokken en de achtergeblevenen hebben alleen maar ruzie.

Maar er was ook goed nieuws. Kort voordat de president uit Kalmukkië in Amsterdam arriveerde, was er op de rekening van Global Chess tweeënhalf miljoen dollar overgemaakt. Allemaal privé-geld uit de portemonnee van Iljoemsjinov, die als ik het goed begrepen heb, net een miljardendeal over een pijpleiding had gesloten.

Er schoof een select gezelschap aan bij de Thai. De president werd vergezeld door zijn voormalige premier, tegenwoordig zaakgelastigde te Moskou, een keurig heertje met een gesoigneerde snor, wiens naam ik vergeten ben. Verder zaten aan grootmeester Yasser Seirawan en zijn echtgenote Yvette Nagel, alsmede grootmeester Gennadi Sosono, de drager van de Euwe-ring. Ook Neerlands grootste talent Daniel Stellwagen gaf acte de présence. De voorzitter van de Nederlandse schaakbond was er eveneens, en naast hem zat een vooraanstaand jurist, geflankeerd door enkele medewerkers van Global Chess.

Bovendien had Bessel Kok voor de president van Kalmukkië een mystery guest als verrassing: de filmster Sylvia Kristel. De president was door haar aanwezigheid bijzonder geroerd. Hij vertelde dat hij in zijn jonge jaren video’s van de Emmanuelle-films in het geheim verzamelde. Hij sloot dan de ramen en deuren, in de wetenschap dat er gevangenisstraf stond op zijn heimelijk genieten. Sylvia begreep wat haar te doen stond en liet aanminnig een foto’s maken van haar en de president.

De president is een slanke verschijning met een mannelijk, stoer mongools uiterlijk. Wij begrepen dat hij het boeddhisme praktiseert en daarom vegetariër is. Van scherp eten houdt hij echter niet, zodat enige gerechten teruggingen. Kok probeerde Sylvia er toe aan te zetten de president te vragen naar zijn ervaringen met buitenaardse wezens. Niet zo lang geleden vertelde Iljoemsjinov, zeer tot verbazing van zijn gehoor, dat hij een tocht had gemaakt met een vliegende schotel. Helaas durfde de diva daar niet naar te vragen, vermoedelijk bang voor een serieus antwoord.

Na de tweede gang werd er gespeecht. Kort samengevat kwam de inhoud van de toespraken hierop neer: “Wij hebben elkaar gehaat, maar nu moeten wij in het belang van het schaken samenwerken”. Kok refereerde fijntjes aan het gebrek aan democratie binnen de wereldschaakbond, maar niettemin sprak hij de president toe met alle egards. Iljoemsjinov hield een vlammend betoog, waarin hij vertelde dat hij inmiddels de hele wereld had bereisd , van Chili tot China en van Canada tot Irak, en overal was zijn boodschap dezelfde geweest: “Maak geen oorlog, maar speel schaak!”. Het was duidelijk dat de volgende carrièrestap gaat in de richting van het IOC. Ook van die organisatie wil Iljoemsjinov president worden.

Tenslotte kwam ook Sosonko aan het woord. Hij sprak in het Russisch, zodat ik niet alles heb kunnen volgen, maar één woord verstond ik wel: surrealistisch. Zo werd de avond ook door de aanwezigen ervaren. Aan het eind van de avond kuste iedereen elkaar, en vooral de dames van Global Chess. De president vertrok met een brede lach, want hij moest weer vroeg op om zijn reis rond te wereld voort te zetten. Ook Bessel was tevreden. “Ik moet er alleen nog achter komen of de journalist Larisa Joedina destijds inderdaad in opdracht van Kirsan is vermoord”, zei hij. Onze gedachten gingen terug naar de vrouw die het regiem in Kalmukkië bekritiseerde en daarvoor zwaar heeft moeten boeten. Maar of die zaak nog zal worden opgelost, daarin hebben nog maar weinigen vertrouwen.

In hotel Krasnapolski op de Dam is ondertussen een toernooi begonnen, waarin vijf gerenommeerde grootmeesters het opnemen tegen vijf aanstormende talenten. Aan de kant van krasse knarren doen mee: Beljavski, Nikolic, Khalifman, Joesopov en Ljubojevic. Bij de jeugd staan Karjakin, Cheparinov, Stellwagen, Smeets en Parimarjan in het gelid. De jonge Nederlander Jan Smeets begon goed door in de eerste ronde met zwart Nikolic van het bord te slaan.

Nikolic-Smeets
1. d2-d4 d7-d5 2. c2-c4 c7-c6 3. Pb1-c3 Pg8-f6 4. c4xd5 c6xd5 5. Lc1-f4 Pb8-c6 6. e2-e3 a7-a6 7. Lf1-d3 Lc8-g4 8. Pg1-f3 e7-e6 9. h2-h3 Lg4-h5 10. Dd1-b3 Lh5xf3 11. g2xf3 Pc6-a5 12. Db3-a4 Pa5-c6 13. Th1-g1 g7-g6 14. Ta1-c1 Ta8-c8 15. a2-a3 Lf8-g7 16. Da4-b3 Dd8-e7 17. Pc3-a4 O-O 18. Pa4-b6 Tc8-d8 19. Lf4-g5 e6-e5!

Een fraaie tegenstoot, die Nikolic geheel verrast moet hebben. Onder opoffering van een kwaliteit begint zwart een offensief tegen de witte koning.

20. Pb6xd5 Td8xd5 21. Lg5xf6 De7xf6 22. Db3xd5 e5xd4 23. e3xd4 Tf8-d8 24. Dd5-e4 Pc6xd4 25. Ld3-e2 Kg8-f8

Dreigt 26. … Te8 met winst.

26. Tg1-g4 Df6-b6 27. De4-e3 f7-f5 28. Tg4xd4 Lg7xd4

De ongelijke lopers geven nog enige hoop, maar wit staat toch zeer moeilijk.

29. De3-h6+ Kf8-g8 30. Dh6-h4 Ld4xb2 31. Tc1-d1 Td8xd1 32. Le2xd1 Db6-e6+ 33. Ke1-f1 Lb2xa3 34. Dh4-a4 De6-e7 35. Ld1-b3 Kg8-g7 36. Da4-d4+ De7-f6 37. Dd4-d7 Df6-e7 38. Dd7-d4 Kg7-h6 39. Lb3-d5 La3-d6 40. Dd4-d2+ Kh6-h5 41. Dd2-c3 Kh5-h4 42. f3-f4 Ld6xf4 43. Dc3-f3 De7-b4 44. Ld5xb7 a6-a5 45. Lb3-d5 a5-a4 46. Ld5-g8 a4-a3 47. Lg8-d5 Db4-d2 48. Df3-b3 h7-h5 49. Ld5-f7 Dd2-c1+ 50. Kf1-g2 Lf4-d6 51. Lf7-d5 Dc1-f4 52. Db3-c4 Df4xc4 53. Ld5xc4 Ld6-c5 54. Lc4-g8 Lc5xf2!

en wit gaf op. Na 55. Kf2x g5 kan hij alle pionnen niet meer tegenhouden.

In Londen heeft Michael Adams het Staunton Memorial gewonnen, een toernooi waaraan zes Britse en zes Nederlandse spelers meededen. Een aardig, maar voor de onzen minder vrolijk moment, deed zich voor in de partij Timman-Jones. In de volgende stelling

deed Timman gedachteloos 13. Ld4xg7, om na 13. … Dd8-g5! te constateren dat hij was geflest. Zwart dreigt 14. … Dg2 mat en 14. … Ph3+. Timman kon, in zijn paniek, niets anders bedenken dan 14. Dd2xf4? Daarna mocht hij nog een tijdje kon spartelen, maar de nederlaag was onafwendbaar. In plaats van de tekstzet had Timman zich met het verrassende 14. Kf2! overeind kunnen houden. Zwart kan dan maar het beste op g7 terugslaan.

Het Parool, 28 augustus 2007