Van the Muslim Jesus en het Spaghetti monster

Columns

In de Nederlandse pers heb ik er niets over gelezen, maar op de Britse zender ITV is onlangs The Muslim Jesus uitgezonden, een documentaire over de heiland, zoals hij door moslims wordt gezien. De documentaire valt sinds kort op verschillende sites te bekijken.

In ons land hoor je vaak beweren dat het beter is gelovigen niet lastig te vallen met vragen over de inhoud van hun geloof, want die veroorzaken alleen maar onrust en voor je het weet leidt die onrust weer tot een burgeroorlog. Ik zou het erg jammer vinden als aan de oproep gehoor wordt gegeven. Ten eerste omdat die theologische disputen ook voor een atheïst razend interessant zijn. Ten tweede, omdat een beetje onrust verhelderend kan werken en ten derde, omdat ik helemaal niet geloof dat Nederland op de rand van een burgeroorlog staat. Daarom kan ik het alleen hopen dat die documentaire ook in Nederland wordt uitgezonden.

Moslim Jezus2.jpg

Een beetje zoetsappig is de documentaire wel, want je voelt dat de makers op eieren lopen, maar dat neemt niet weg dat er interessante kwesties aan de orde komen. Volgens de moslims heeft Jezus nooit in een kribbe gelegen, heeft de kruisiging nooit plaats gevonden en is Jezus al helemaal niet de Messias, om een paar pijnlijke kwesties op te sommen. Het feit dat een mens door de christenen als goddelijk wordt beschouwd, is voor veel moslims regelrechte blasfemie. In hun ogen is Jezus een gewone profeet, zoals er in Israël wel meer profeten hebben rondgelopen.

In The Muslim Jesus worden die tegenstellingen aangestipt, maar heeft men er wijselijk ook voor gekozen de overeenkomsten te benadrukken. Belangrijk is evenwel dat moslims zich nu via de televisie hebben uitgesproken over de inhoud van het christendom. Veel moslims constateren tekortkomingen in het christendom en beschouwen de islam als de vervolmaking van het geloof in die ene God, die zich in het Midden-Oosten heeft geopenbaard. De islam is, om het zo te zeggen, de volgende stap in de religieuze evolutie. Een discussie over zulke kwesties kan natuurlijk niet zonder gevolgen zijn. Wanneer moslims andere religies beschouwen, mag het ook vanzelfsprekend heten wanneer anderen zich uitspreken over de islam.

MoslimJezus3.jpg

Uit de documentaire viel op te maken dat er inmiddels een bekeringsstrijd aan de gang is, waarbij christendom en islam elkaar zo veel mogelijk zieltjes proberen af te pakken. Fascinerend vond ik een evangelist – lang haar en in het wit gekleed als een Christus-figuur – die zijn gehoor probeerde te winnen voor de gedachte dat Jezus niets anders is geweest dan de voorbode van Mohammed. Er zaten veel vrouwen in de zaal, van jong tot oud, die ademloos luisterden. Als ik het goed begrepen heb, menen sommige moslims ook dat eerst nog de antichrist moet komen om ons de verleiding van het kwaad te brengen, alvorens wij tot een zuiver leven kunnen overgaan.

SpaghettiMonster2.jpg
Hoe goed bedoeld de documentaire ook was, bij het bekijken ervan kreeg ik regelmatig het gevoel dat je mensen bijna alles kunt laten geloven als ze er rijp voor zijn. Bekend is het geval van Bobby Henderson, die uit ergernis over het voornemen van de staat Kansas om het creationisme als leerstof in te voeren, een eigen godsdienst bedacht, compleet met een Superschepper, die hij het Flying Spaghetti Monster noemde. In een oogwenk had Henderson zo’n dertig duizend volgelingen en een eigen kerk, die door de staat Kansas officieel werd erkend. Inmiddels heeft er al een scheuring plaats gevonden en bestaat de Kerk van het vliegende Spaghetti Monster uit een vleugel van serieuzen en een van grappenmakers. Mij zul je daar niet over horen klagen. Hoe meer theologische disputen, hoe meer ik ga geloven in de multiculturele samenleving.

Het Parool, 29 september 2007