Al een paar jaar verkeert Nederland in opperste verwarring, maar vanavond valt de ontknoping. Eerst in Boer zoekt vrouw en onmiddellijk daarna in Peter R. de Vries, misdaadverslaggever. Miljoenen Nederlanders zullen aan de buis gekluisterd zijn, wanneer boer Klaas zijn boerenkool met worst voorzet aan zijn vrouw Antje. Vervolgens zullen al die Nederlanders overschakelen naar het raadsel van het verdwenen lijk, met in de hoofdrol Peter R. de Vries, bijgestaan door Natalee Holloway en Joran van der Sloot.
Wat opvalt, is de taakverdeling. De publieke omroep zendt met Boer zoekt vrouw het ultieme sprookje uit, terwijl Peter R. de Vries bij de commerciële zender SBS6 de ultieme nachtmerrie laat zien.
Dat verschil heeft uiteraard symbolische waarde. Door terug te gaan naar een platteland dat bijna niet meer bestaat, naar een leven waar niet de disco maar de hooiberg de plaats is om ondeugend te ravotten, wil de publieke omroep ons de idylle tonen van een bestaan dat nog aangenaam en overzichtelijk was. Daar tegenover toont de commerciële omroep de ongemakkelijke werkelijkheid, zoals die wordt weerspiegeld in de staalblauwe ogen van Peter R. de Vries. Bij SBS6 valt de idylle van het goede leven in gruzelementen en worden wij geconfronteerd met de macabere wereld van de dood.
Voor de kijkcijfers zal dat verschil niet veel uitmaken: die zullen in beide gevallen overdonderend zijn. De mens heeft een verlichte en een duistere kant, en beide kanten schreeuwen het uit om bevredigd te worden. Ten overvloede wijs ik erop dat in beide programma’s een ambacht wordt uitgeoefend dat oer-Hollands is. Tegenover de landbouwer van de publieke omroep staat bij SBS6 de visser, en in het bijzonder de garnalenvisser – naar ik begrepen heb. Maar dat moet u vanavond zelf maar zien.
Vanavond komt de grote lakmoesproef. Wat spreekt u het meeste aan: het sprookje of de nachtmerrie? Te veel verbeelding en te weinig werkelijkheid, of te veel werkelijkheid en te weinig verbeelding? Om dat aan de weet te komen, zult u eerst een hele avond lang meedogenloze televisie moeten doorstaan. Veel kijkplezier toegewenst en vooral veel zitvlees.
O ja, en voor ik vergeet: op Nederland 2 is eerst Adriaan van Dis in Zuid Afrika en Geert Mak in Europa, maar wees eerlijk: daar zult u niet naar kijken.
Buitenhof, 3 februari 2007