The Max Pam Globe » Koop Deense waar dan helpen wij elkaar

Koop Deense waar dan helpen wij elkaar

Beweringen en bewijzen

Wanneer u nog geen vakantieplannen heeft, mag ik u dan aanbevelen naar Denemarken te gaan. Denemarken is niet alleen een land met bijzonder aardige mensen, maar ook met een sympathiek, bijna zachtmoedig landschap.

In het vriendelijk glooiende schiereiland dat Jutland heet, wuift het groene helmgras de oceaan tegemoet als een eeuwige groet van Denemarken aan de wereld. Het standaardwerk van dr. H.D. de Vries van Reilingh heet niet voor niets: Denemarken oase in Europa. Wie voor Denemarken kiest, kan zich zowel lichamelijk als geestelijk laven aan een hoog ontwikkelde cultuur.

In geen land kan zo met volle teugen genoten worden als juist in Denemarken. Het eten is er weliswaar eenvoudig doch voedzaam, maar een ieder die op een Køkkenmøddinger wel eens Rødgrød med Fløde heeft genuttigd, kan getuigen dat het hier om een hemels gerecht gaat.

De Fransen hebben de Roquefort en de Italianen hebben de Gorgonzola, maar graag wil ik u de Danablu onder de aandacht brengen, een groene Deense kaas die door zijn pittige smaak op uw kaasplankje zeker niet zal misstaan. En daar drinken wij dan zo’n aangenaam glaasje aquavit bij. Of een schuimend glas Deens bier, want Carlsberg en Tubørg worden alom geroemd vanwege hun voortreffelijke hopsmaak.

Op cultureel gebied is er veel te beleven in Denemarken. Reeds Shakespeare werd zo geïnspireerd door dat land dat hij Hamlet, het beroemdste toneelstuk aller tijden, in Denemarken laat afspelen. En dan is er natuurlijk de grote sprookjesverteller Hans Christiaan Andersen. Men zegt wel dat het verhaal van het lelijke eendje, dat verandert in een prachtige zwaan, als metafoor geldt voor heel Denemarken.

Ouders met kinderen mogen Denemarken beslist niet overslaan. Lego is een Deense uitvinding, die het volkskarakter op waardige wijze representeert. Dit speelgoed, dat leuk en opwindend is om mee te spelen, stimuleert ook nog eens de creativiteit en het logische denken van uw kind. Bezoek Legoland in Bullund en u zult geen plat vermaak vinden zoals in Euro Disney, maar een park waar uw kind plezier heeft én ook nog iets leert.

Denemarken is een echt sport- en spelletjesland. Schakers denken onmiddellijk aan de kolossale Bent Larsen en de al even kolossale Nimzowitsch, die een geheel nieuw systeem uitvond. In handbal zijn de Denen wereldkampioenen, maar ook in het voetbal staan zij hun mannetje, zoals Rinus Michels en Marco van Basten hebben ervaren.

In filosofie en wetenschap hebben de Denen hun sporen ruimschoots verdiend. Algemeen wordt Søren Kierkegaard beschouwd als de eerste existentialist. Kierkegaard was een moreel høøg staand mens, een zuiver denker en een gevoelige romanticus die zijn jeugdliefde nooit kon vergeten. Kortom, hij is het geweten van de natie. In Niels Bohr komen alle facetten van de Deense samenleving op gulle wijze bijeen en je zou hem de ideale Deen kunnen noemen. Bohr was niet alleen een briljant atoomfysicus, maar ook een begenadigd sportman die skiede, zeilde, voetbalde en aan alpinisme deed. Hij was een keurige huisvader met een groot gezin, maar bleef in zijn hart een bohémien. Toen Bohr op een keer als geveltoerist tegen zijn instituut was opgeklommen, kwam er net een agent langs. Die keek omhoog, zei: “Hé, het is professor Bohr”, en liep verder.

Typisch Deens!

Net als bijna alle andere Deense joden wist Bohr in 1943 het bezette Denemarken via Zweden te ontvluchten. Dat hij aldus de oorlog overleefde, had hij vooral te danken aan Deense regering die zich onmiddellijk aan de Duitsers had overgegeven, om vervolgens diezelfde Duitsers zo slim en zo veel mogelijk tegen te werken. Ook de Deense koning bleef zitten en het verhaal gaat dat hij zichzelf na de Duitse overname de gele davidster opspelde, om zo zijn sympathie te tonen. Als contrast vermeld ik dat er in Europa ook een land is geweest, waar het koningshuis na de capitulatie is gevlucht. Men zegt dat er geen verband is, maar in dat land – waarvan wij de naam niet zullen noemen – zijn tijdens de oorlog relatief de meeste joden weggevoerd en omgekomen.

Ø, lezer, Denemarken is zø’n geweldige natie!

Men is er niet alleen vindingrijk en intelligent, men heeft er ook een traditie van vrijheid en tolerantie. Reeds Knoet de Grote (994-1035) begreep het belang van de rechtstaat en de Håndfæstning van 1281 kan worden beschouwd als de eerste Grondwet van Europa. Vandaar dat de Reformatie in Denemarken, anders dan in de rest van Europa, zonder beeldenstormen gepaard is gegaan. Sindsdien kan men in Denemarken zeggen wat men wil, ook al valt niet alles wat wordt gezegd bij iedereen in de smaak. Er leeft hier een ware democratische openheid en het feit dat de Deense vrouwen behoren tot de mooiste ter wereld – zoals ook vastgelegd door de Deense realist Niels Strøbeck – doet ons begrijpen waarom de seksuele revolutie juist in Denemarken haar oorsprong vindt.

Ach, er is zo veel om de lof van dat land te bezingen: de Deense worstjes, de Deense schelvislever, de Deense cartøøns, de Deense dog en de Deense wals. Het is gewoon te veel om op te noemen!

de Volkskrant, 6 maart 2008