Van de dode en de nieuwe Fischer

Schaken

Op 9 maart j.l. zou Bobby Fischer 65 jaar geworden zijn. Schaakliefhebbers hebben dat op hun eigen wijze gevierd, getuige de talloze reacties die er na zijn dood op het internet zijn verschenen.

Fbegrafenis3.bmp

Voor wie nog geïnteresseerd is in de begrafenis van Fischer verwijs ik naar www.chessville.com, een site waarop de tekst staat van de toespraak die Gudmundur G. Thórarinsson, een vriend van Bobby, in de kerk heeft gehouden. Er zijn ook allerlei foto’s te zien van de dienst, die door zo’n vijftien mensen is bijgewoond.

Thórarinsson zei dat IJsland de Amerikanen ervoor heeft behoed dat Fischer in een Amerikaanse gevangenis zijn laatste dag had geteld. Later, als de geschiedenis heeft geoordeeld, zullen de Amerikanen voor die interventie dankbaar zijn. Op Fischers graf staat slechts een simpel kruis. Een plaquette of een monument wilde hij niet.

Fischers begrafenis1.bmp

Op Chessville is ook een tekst van Spasski te vinden, Fischers’ grote rivaal uit 1972. Spasski schrijft: “Beste allen. Het spijt mij zeer dat ik niet aanwezig kon zijn, maar ik zou graag willen dat de volgende verklaring op de ceremonie wordt voorgelezen”. En dat komt het: “Bedenk dat ik bij u ben. Wij zijn bij Bobby en hij is voor altijd bij ons. Bobby was mijn Broeder”. Van zoiets krijg ik toch een beetje kippenvel.

Overigens is Spasski inmiddels op IJsland aangekomen. Na een bezoek aan Fischers graf vroeg hij voorzichtig of er naast Bobby voor hem misschien ook nog een plaatsje vrijkomt.

Spasski en zijn vrouw.bmp

Een andere site waar ik graag naar verwijs is demon.nl, en dan speciaal naar de pagina: Fischer versus women – Fischer tegen de vrouwen. Hier is van alles te vinden over de vrouwen die in het leven van Fischer een rol hebben gespeeld. Demon is goed geïnformeerd en er staat veel op dat ook voor mij nieuw is. Zo heeft de site zelfs de hand weten te leggen op testament van Regina Fischer, Bobby’s moeder. Ook is er aandacht voor Fischers halfzuster Joan, die de jonge Bobby zijn eerste schaakspel heeft gegeven. Joan heeft Bobby in 1972 op IJsland bezocht om hem mentale steun te geven. Maar toen zij trouwde met een jood ging Bobby zich te buiten aan allerlei antisemitische opmerkingen. Daarop brak zij met haar broer en wilde helemaal niets meer met hem te maken hebben.

Piatigorsky2.bmp

Op is site is bovendien aandacht voor de steenrijke Jacqueline Piatigorsky-de Rothschild, die als liefhebber van het spel enkele belangrijke schaaktoernooien heeft gefinancierd. Mrs. Piatigorski, inmiddels 97 jaar, was getrouwd met de cellist Gregor Piatigorsky. Toen Gregor een concert gaf, en Bobby tegelijkertijd moest schaken, vroeg Jacqueline of Bobby bereid zou zijn de partij te verzetten. Dat was uiteraard tegen het zere been, en volgens sommigen heeft Fischer daar een lange aversie tegen vrouwen – en misschien ook tegen joden – van overgehouden.

Overigens heeft Hein Donner een keer met Fischer bij de Piatigorsky’s gelogeerd. De Piatigorsky’s woonden op een heuvel, die uitzag over de stad Los Angelos. Volgens Donner hadden zij in de garage een groot kanon staan, gericht op de sloppenwijken, voor het geval daar de revolutie zou worden uitgeroepen.

Caruana.bmp

De partijen zijn Fabiano Caruana, een vijftienjarige Italiaan die al een rating heeft van bijna 2600. Hij won de C-groep van Corus en deze maand op IJsland mee aan een open toernooi ter nagedachtenis van Bobby Fischer. Hij is de jongste schaker uit de geschiedenis die in een toernooi van een grootmeester heeft gewonnen. Fabiano Caruana was tien jaar, toen hij de volgende partij speelde.

Caruana-Wojtkiewicz (New York, 2002)

1. e2-e4 c7-c5 2. Pg1-f3 g7-g6 3. d2-d4 Lf8-g7 4. Lc1-e3 Pg8-f6 5. Pb1-c3 c5xd4 6. Le3xd4 Pb8-c6 7. Lf1-b5 Pc6xd4 8. Dd1xd4 0-0 9. e4-e5 Pf6-e8 10. 0-0-0 d7-d6 11. Dd4-d2 Lc8-g4 12. Lb5xe8 Tf8xe8 13. e5xd6 e7xd6 14. Dd2xd6 Lg7xc3 15. Dd6xd8 Lc3xb2+ 16. Kc1xb2 Ta8xd8 17. Td1xd8 Te8xd8

Fris van de lever gespeeld door de jonge Italiaan, maar zwart staat eerder beter.

18. Pf3-e5 Lg4-f5 19. g2-g4 Lf5-e6 20. Th1-e1 Td8-d2?

Diagram1Caruana-Wojtkiewicz.bmp

Een ernstige fout, vermoedelijk door onderschatting van zijn tegenstander.

21. Pe5-d3! Ineens zit de toren lelijk opgesloten.

20. … Lf5xg4 22. h2-h3! Lg4-f3 23. Te1-e3 Lf3-c6 24. Kb2-c1 Td2xd3 25. Te3xd3 Kg8-g7

Het eindspel biedt nog wel remisekansen, maar Curuana speelt het op een volwassen manier uit.

26. Kc2-d2 Kg7-f6 27. Kd2-e3 Kf6-g5 28. Ke3-d4 Kg5-h4 29. Te3-g3 f7-f5 30. Kd4-e5 Lc6-e4 31. c2-c4 g6-g5 32. Tg3-b3 Le4-g2 33. Ke5xf5 h7-h6 34. Kf5-g6 h6-h5 35. Kg6-h6 g5-g4 36. h3xg4 h5xg4 37. Kh6-g6 Lg2-f3 38. Kg6-f5 Kh4-h3 39. Kf5-f4 Kh3-g2 40. Tb3-b2 a7-a6 41. c4-c5 Kh3-h2 42. a2-a4 Kh2-g2 43. a4-a5 Kg2-h2 44. Tb2-b3 Kh2-g2 45.Tb3xf3

en zwart gaf op, want na 45. …. gf3x 46. Ke3 is het pionneneindspel verloren.

Op IJsland stond Curuana lang op kop, dankzij deze winstpartijen.

Hermansson-Caruana (Reykjavik, 2008)
1. e2-e4 c7-c5 2. Pg1-f3 e7-e6 3. d2-d4 c5xd4 4. Pf3xd4 a7-a6 5. Lf1-d3 Lf8-c5 6. Pd4-b3 Lc5-e7 7. Dd1-g4 g7-g6 8. Dg4-e2 d7-d6 9. O-O Pb8-d7 10. Pb1-c3 Dd8-c7 11. f2-f4 Pg8-f6 12. Lc1-d2 b7-b6 13. Ta1-e1 Lc8-b7 14. e4-e5 Pf6-d5 15. Pc3-e4 d6xe5 16. f4xe5 O-O 17. Pe4-f2 Pd5-b4 18. Ld2-h6 Tf8-c8 19. Pf2-g4 Pb4xd3 20. c2xd3 Le7-h4 21. g2-g3 Lh4-e7 22. De2-f2 Tc8-f8 23. Df2-f4 Dc7-c6 24. Te1-e4

Allemaal prachtig gespeeld door wit, maar de aanval blijkt toch niet door te slaan.

24. … Dc6-c2! 25. Lh6xf8 Ta8xf8 26. Pe4-f6+ Le7xf6 27. e5xf6 Lb7xe4 28. Df4xe4 Dc2xb2 29. Pb3-d4

Ziet er gevaarlijk uit, maar Curuana heeft het goed doorgerekend.

29. … Db2xa2 30. Pd4-c6 Kg8-h8 31. De4-f4 Da2-d5 32. Df4-h6 Tf8-g8 33. Pc6-e7 Dd5-d4+ 34. Tf1-f2 Pd7xf6 35. Pe7xg8 Pf6-g4! en wit gaf op.

Diagram2Hermansson-Caruana.bmp

Een leuke zet, die wit deed besluiten op te geven.

Caruana-Hillerp Persson (Reykjavik, 2008)

1. e2-e4 c7-c5 2. Pg1-f3 e7-e6 3. d2-d4 c5xd4 5. Lf1-d3 Pb8-c6 6. Pd4xc6 d7xc6 7. 0-0 e6-e5 8. Pb1-d2 Lc8-e6 9. Pg1-f3 Lf8-d6 10. Pf3-g5 Dd8-e7 11. Pg5xe6 De7xe6 12. Ld3-c4! De6-e7 13. Dd1-g4 De7-f8 14. Lc1-g5 Pg8-f6

Een paardenmiddel.

15. Lg5xf6 g7xf6 16. Ta1-d1 Ta8-d8 17. Td1-d3 h7-h5 18. Dg4-e2 Ke8-e7 19. Tf1-d1 Df8-h6 20. Lc4xf7!

Diagram3Caruana-Hillerp Persson.bmp

Wint een pion, maar zwart houdt dankzij de lopers van ongelijke kleur nog remisekansen.

20. … Ld6-c5 21. Td3xd8 Th8xd8 22. Td1xd8 Ke7xd8 23. Le8xh5 Kd8-c7 24. g2-g3 Dh6-c1+ 25. Kg1-g2 Dc1xb2 26. Lh5-f7 b7-b5 27. h2-h4 Db2-c1 28. De2-f3 Dc1xc2

Materieel staat het weer gelijk, maar de h-pion gaat nu de beslissing brengen.

29. h4-h5 Lc5-f8 30. Lf7-b3 Dc2-b1 31. Df3-e3 Kc7-b7 32. h5-h6 Lf8xh6 33. De3xh6 Dc1xe4+ 34. Kg2-h2 De4-f3 35. Dh6-d2 a6-a5 36. Lb3-d1 Df3-f5 37. Kh2-g2 a5-a4 38. Dd2-d6 Kb7-b6 39. Ld1-f3 Df5-c2 40. Dd6xf5 e5-e4 41. Df6-d4+ c6-c5 42. Lf3xe4 Db1xa2 43. Dd4-d8+ Kb6-a6 44. Dd8-c7 Le4-b7+ en zwart gaf op.

Is Curuana de nieuwe Fischer?

Het Parool, 15 maart 2008