Kolonel baron de Moreau: 0 uit 26

Schaken

In het oude nieuws dat tijdens de vakantie was blijven liggen, las ik dat de Britse meester Robert G. Wade aan een grootmeestertoernooi heeft meegedaan. Dat hij nog leefde!

Wade1.jpg

Wade, die in 1950 al de meestertitel kreeg, is inmiddels 87 jaar. Niet echt een leeftijd om een zwaar toernooi te kunnen doorstaan. Toch was hij een van deelnemers aan het Staunton-toernooi, dat aan de oevers van de Thames in het chique Simpson in the strand werd gehouden. Wat Wade bewogen heeft aan te treden, moet zijn voortgekomen uit mateloze zelfoverschatting of uit een onwankelbaar optimisme.

Misschien wilde de Britse schaakbond hem huldigen voor het vele werk dat hij als trainer heeft verricht, misschien heeft Wade niet in de gaten gehad dat de tijden zijn veranderd.De arme bejaarde eindigde met 0 uit 11 op de laatste plaats.

Het Staunton-toernooi was een treffen tussen Engelse en Nederlandse schakers. Michael Adams won, maar de Nederlanders scoorden veel meer punten. Logisch natuurlijk, want de Engelsen hadden met Wade een blok van elf nullen aan hun been.

Overigens was de zeperd van Wade nog lang geen record. Dat staat bij mijn weten nog altijd op naam van kolonel Moreau, die in 1903 te Monte Carlo al zijn 26 partijen wist te verliezen.

Kolonel Moreau.jpg

Aan dat record zit nog een anekdote vast.

Een van de sponsors van Monte Carlo was Prins Andrej Dadian van Mingrelië, een toen al door Rusland geannexeerd staatje aan de Zwarte Zee.

Prins Andrej Dadian.jpg

De prins vond zichzelf een sterk speler, maar die mening werd niet gedeeld door Tsjigorin, een van de grootste schakers van zijn tijd. Tsjigorin schreef een weinig vleiend stuk over de winstpartijen van de prins. Als wraak werd Tsjigorin door Dadian van de deelnemerslijst geschrapt. Kolonel Moreau, een vriend van de prins, mocht zodoende in Monte Carlo als vervanger aanschuiven, met alle gevolgen van dien.

Het optreden van Wade in Londen deed trouwens een beetje denken aan dat van Sämisch die in Nyköping (1969), waar hij zijn laatste toernooi speelde, al zijn dertien partijen verloor door tijdsoverschrijding. Sämisch was toen tachtig jaar.
In het Amsterdamse hotel Krasnapolski deed vorige maand de 77-jarige Viktor Kortsjnoj mee in een toernooi, dat werd omschreven als een confrontatie tussen de Rising Stars en de Experience Stars. Organisatoren, vooral al zij zelf ouder zijn, willen graag dat de jeugd wint, en daarom was de samenstelling niet helemaal eerlijk. Op papier was de jeugd al aanzienlijk sterker en dat vertaalde zich in de einduitslag: 33,5-16,5.

Voor Kortjsnoj beginnen de jaren nu écht te tellen en hij verloor nog al wat partijen op pijnlijke wijze. Maar tegen de Nederlandse jeugd – L’Ami en Stellwagen – haalde hij een keer ouderwets uit. “Ze spelen het eindspel door met een toren minder”, riep de nestor verontwaardigd, “ze denken dat ik er helemaal niets meer van kan!”.

Cherniaev-Wade
1. e2-e4 e7-e5 2. Pg1-f3 d7-d6 3. d2-d4 e5xd4 4. Pf3xd4 Pg8-f6 5. Pb1-c3 Lf8-e7 6. g2-g3 Pb8-c6 7. Lf1-g2 O-O 8. Pd4-e2 Lc8-e6 9. O-O Pf6-d7 10. Pc3-d5 Le7-f6 11. Pd5xf6+ Dd8xf6 12. h2-h3 Pd7-b6 13. f2-f4 Le6-c4 14. Tf1-f2 Tf8-e8 15. Pe2-c3 Ta8-d8 16. Lc1-d2 a7-a5 17. b2-b3 Lc4-a6 18. g3-g4 g7-g6

Het lijkt best te gaan voor zwart, maar dit lijkt een verzwakking.

19. Ta1-c1 a5-a4 20. Dd1-f3 a4xb3 21. a2xb3 Pc6-d4 22. Df3-g3 c7-c5 23. h3-h4 h7-h6 24. Ld2-e3 Pd4-e6 25. e4-e5 d6xe5 26. f4xe5 Df6-g7 27. Pc3-e4 Pb6-d5 28. Pe4-d6 Pd5xe3 29. Pd6xe8 Td8xe8 30. Dg3xe3 Pe6-d4 31. Tc1-e1 f7-f6 32. Lg2-d5+ Kg8-h7 33. e5xf6!

Diagram1Cherniaev-Wade.bmp

De inleiding voor een aardig slot.

33. … Te8xe3 34. Te1xe3 Dg7-f8 35. Te3-e7+ Kh7-h8 36. Ld5-f7 La6-b5 37. Lf7xg6

en zwart gaf op.

L’Ami- Kortsjnoj
1. Pg1-f3 Pg8-f6 2. c2-c4 b7-b6 3. g2-g3 Lc8-b7 4. Lf1-g2 c7-c5 5. O-O g7-g6 6. Pb1-c3 Lf8-g7 7. Tf1-e1 Pb8-c6 8. e2-e4 e7-e5 9. d2-d3 d7-d6 10. Pc3-d5 h7-h6 11. a2-a3 O-O 12. Lc1-d2 Pf6xd5 13. c4xd5 Pc6-e7

Hier was Kortsjnoj niet tevreden over. Hij had naar d4 moeten gaan.

14. b2-b4 Lb7-a6 15. Ld2-c3 f7-f5 16. b4xc5 b6xc5 17. Dd1-c2 f5-f4 18. Pf3-d2 Dd8-d7 19. Pd2-c4 f4-f3

Dit afsluiten komt alleen wit ten goede.

20. Lg2-f1 g6-g5 21. Lc3-d2 g5-g4 22. Dc2-c3 Tf8-b8 23. Te1-b1 Kg8-h7 24. Dc3-a5 La6-c8 25. d3-d4!

Diagram2LAmi-Kortsjnoj.bmp

Een klassieke doorbraak. Ook 25. … ed4x 26. e5! is geen pretje.

25. … c5xd4 26. Ld2-b4 Pe7-g6 27. Lb4xd6 Tb8xb1 28. Ta1xb1 Lg7-f6 29. Ld6-c7 Dd7-g7 30. Pc4-d6 Lc8-d7 31. Tb1-b7 Pg6-f8 32. Tc7xa7 Ta8xa7 33. Da5xa7 Dg7-g5 34. Pd6-c4 Lf6-g7 35. Lc7-d6

en door zwart opgegeven.

Stellwagen-Kortsjnoj
1. e2-e4 e7-e5 2. Pg1-f3 Pb8-c6 3. Lf1-b5 a7-a6 4. Lb5-a4 Pg8-f6 5. O-O Pf6xe4 6. d2-d4 b7-b5 7. La4-b3 d7-d5 8. d4xe5 Lc8-e6 9. Pb1-d2 Pe4-c5 10. c2-c3 Le6-g4 11. Tf1-e1 Pc5xb3

Met deze opening heeft Kortsjnoj veel ervaring opgedaan in zijn tweekampen met Karpov.

12. Pd2xb3 Lf8-e7 13. Dd1-d3 Dd8-d7 14. Pf3-d4 Pc6xd4 15. c3xd4 a6-a5 16. Dd3-g3 a5-a4 17. Pb3-d2 O-O 18. Pd2-f1 Ta8-a6 19. Lc1-f4 Ta6-g6 20. Dg3-c3 c7-c5 21. d4xc5 d5-d4! 22. Dc3-d2 Le7xc5 23. Ta1-c1 Lc5-b6 24. Pf1-g3 Dd7-d5 25. a2-a3 h7-h5

De kansen lijken al gekeerd.

26. h2-h4 Dd5-d8 27. Lf4-g5 Lb6-a5 28. Dd2-d3 Tg6xg5 29. h4xg5 La5xe1 30. Tc1xe1 Dd8xg5 31. Dd3xd4 Tf8-d8 32. Dd4-c3 Td8-d5 33. Pg3-f1 Dg5-e7 34. f2-f4

Wit gaat te ver in zijn pogingen om spel te zoeken. Kortsjnoj komt nu in het voordeel.

34. … De7-a7+ 35. Pf1-e3 Td5-d4 36. g2-g3 Da7-d7 37. Pe3-f1 Td4-c4 38. Dc3-d2 Dd7xd2 39. Pf1xd2 Tc4-c2 40. Pd2-e4 Tc2xb2 41. Te1-e3 Tb2-b3 42. Kg1-f2 Lg4-e6 43. Te3-e1 Le6-d5 44. Pe4-g5 Tb3-d3 45. f4-f5 f7-f6 46. e5xf6 g7xf6 47. Te1-e8+ Kg8-g7 48. Pg5-e6+ Kg7-f7 49. Te8-h8 Td3-f3+ 50. Kf2-e2 Tf3xf5 51. Pe6-f4 Tf5-e5+ 52. Ke2-d2 Ld5-f3 53. Th8-h7+ Kf7-g8 54. Th7-c7 Te5-g5 55. Tc7-c8+ Kg8-f7 56. Tc8-c7+ Kf7-e8 57. Tc7-c3 Lf3-h1 58. Kd2-e2 Ke8-d7 59. Ke2-f2 Lh1-d5 60. Tc3-d3 Kd7-c6 61. Td3-d2 Lf5-c4 62. Td2-d8 Tg5-g8 63. Td8-d1 Tg8-h8 64. Td1-h1 b5-b4!

Diagram3Stellwagen-Kortsjnoj.bmp

De manier om toch nog te winnen.

65. a3xb4 Kc6-b5 66. g3-g4 h5-h4 67. Pf4-h5 a4-a3 68. Ph5xf6 a3-a2 69. Th1-a1 Kb5xb4 70. Kf2-g2 Kb4-c3 71. Kg2-h3 Kc3-b2 72. Ta1xa2+ Lc4xa2 73. Pf6-h5 Kb2-c3 74. Kh3xh4 La2-e6

en wit gaf op.

Het Parool, 1 september 2008