De Hitlergroet in de staat Israël

Beweringen en bewijzen

In de Nederlandse media was het niet meer dan een klein berichtje, een voetnoot, maar mij intrigeerde het wel: die jonge Israëlische neo-nazi’s, die in Tel Aviv zijn veroordeeld tot straffen van één tot zeven jaar. In naziepakken gingen zij ’s nacht de straat op en sloegen met flessen buitenlanders in elkaar.

Israelische neonazis 4.bmp

Ook pleegden ze geweld tegen homo’s, junks en orthodoxe Joden. Huiszoeking leverde messen, revolvers en explosieven op, alsmede nazie-uniformen en portretten van Hitler. Ze brachten onderling de Hitlergroet en op hun lichaam hadden zij het cijfer 88 getatoeëerd, dat verwijst naar de achtste letter van het alfabet: de H.

En twee keer H. staat voor “Heil Hitler”.

De groep was van plan aanslagen te plegen op synagogen en wilde op gepaste wijze de verjaardag vieren van Hitler (20 april) in Yad Vashem, het herdenkingscentrum van de Holocaust in Jeruzalem. Al hun activiteiten waren eigenhandig vastgelegd op video, zodat in geval van arrestatie het onomstotelijk bewijsmateriaal al klaar lag.

Elke land kent wel een groepje halve garen, die de met de vlakke hand de rechter arm omhoog steken, ten einde het Romeinse “Ave, Caesar!” een nieuwe interpretatie te geven. Maar hoe kon zoiets uitgerekend in Israël gebeuren?

Israelische neonazis 2.bmp

In de eerste plaats denk je natuurlijk aan de Jüdische Selbsthass, een begrip dat al door Freud is genoemd, maar nooit echt door hem is uitgewerkt. Dat mensen zichzelf kunnen haten en verachten is een tamelijk gewoon verschijnsel, maar waarom dat typerend zou zijn voor Joden, is niet erg duidelijk. In algemene termen beschreven, gaat het om mensen die zich – juist door toedoen van de eigen groep – slachtoffer wanen en die vervolgens zichzelf daarom gaan haten.

Jüdische Selbsthass komt in de beste families voor. Bekend is het geval van de schaker Bobby Fischer, die met zijn antisemitisme uitsluitend zichzelf ten gronde richtte. Hij begon zijn joods zijn te verneinen – met excuses voor de term, maar in deze kwestie verklaren Duitse woorden nu eenmaal beter. Zo schreef Fischer een brief aan de Joodse Encyclopedie, waarin hij eiste dat het lemma over hem zou worden geschrapt. Ook ontkende hij de Holocaust en toen de Twin Towers waren neergehaald, zei hij uit volle overtuiging dat de Joden daar achter zaten. Later is uit CIA-documenten gebleken dat Fischers echte vader een Hongaar moet zijn geweest, een gegeven dat misschien niet zonder betekenis is.
De aanwezigheid van joodse neonazi’s heeft de staat Israël volkomen verrast.

Trouwens, wie kijkt daar niet van op?

Dat men daar niet opgerekend had, blijkt uit het feit dat Israël geen wetgeving kent, die specifiek gericht is tegen uitingen van nazistisch gedrag. Ik zou het u niet aanraden, maar het is niet strafbaar om bij de Klaagmuur de Hitlergroet te brengen. Wat je ook van Israël mag zeggen, sommige vrijheiden zijn er nog altijd aanzienlijk groter dan in de omringende landen.

Direct na de arrestatie heeft men gezocht naar allerlei mogelijke verklaringen voor deze anomalie. Zo komt de familie van de bende uit de voormalige Sovjet-Unie: het zijn acht kinderen van Russen. Naar schatting wonen er ongeveer één miljoen Russen in Israël. Die zijn destijds niet zo zeer geëmigreerd omdat zij wilden meehelpen aan de opbouw van een Joodse staat, maar vooral omdat zij het communisme wilden ontvluchten.

Uit onderzoek is gebleken dat ongeveer een kwart van die Russen even weinig met het Jodendom van doen heeft als een varken met een gemberbolus. Hoewel officieel Israëlisch staatsburger worden zij nauwelijks als zodanig behandeld. Bij een baan moeten zij achteraan sluiten en het vinden van een vrouw schijnt bijzonder lastig te zijn, want ook vrouwen trouwen nu eenmaal liever omhoog dan omlaag. Er zijn gevallen bekend van Russen die huwbare vrouwen uit Rusland laten overkomen. Wat dat betreft lijken die Russische Israëliërs sprekend op de Marokkaanse Nederlanders. Van overheidswege wordt al voorgesteld de criminele Russen terug te sturen, ook een bekend geluid.

Maar daarmee is het gedrag van de bende nauwelijks verklaard. Niet alle Russische emigranten zijn neonazi’s; grote aantalen zijn juist heel succesvol. Zodoende blijft er altijd een gevoel van stomme verbazing. Je kunt honderd keer om het huis van Mohammed B. rijden, je kunt honderd keer zijn biografie doornemen, maar de gruwelijke moord die hij heeft gepleegd komt daardoor niet automatisch binnen de grenzen van ons begrip.

Het is dezelfde verbazing die ik voelde toen ik – nu al weer twintig jaar geleden – las over een van de eerste terroristen die zijn onwetende én zwangere vriendin het vliegtuig instuurde met een bom, maar zelf thuis bleef. In Mumbai ging het om tien jonge mannen, die in een boot zijn gestapt met geen andere ambitie dan een paar honderd willekeurige mensen dood te schieten. Nog steeds heb ik geen flauw benul wat er in hun hoofden omging. Een idee, een ideaal, de stem van God, de notie dat een oorlog moet worden gewonnen?

Mohammed B zei tegen zijn rechters: “Wat u ervan vindt kan mij niets schelen”.

de Volkskrant, 4 december 2008, zie ook voor reacties.