Om baard of schaamhaar van de minister-president

Columns

De avond voor het debat zat Flip de Kam bij Nova. Hij is emeritus hoogleraar economie van de Publieke Sector, maar hij ziet er nog altijd jongensachtig uit. Ooit schreef hij voor de Haagse Post, maar tegenwoordig verzorgt hij een column voor NRC/Handelsblad. Die lees ik altijd.

Als je zelf een economische leek bent, moet je afgaan op de economen die je vertrouwt. Bij mij zijn dat Flip de Kam en Arnold Heertje. Als die er naast zitten, heb je een goede kans dat je er zelf ook naast zit.

flip-de-kam

Bij Nova zei De Kam dat het hele crisisberaad grotelijks overbodig was. Geld pompen in de economie, zoals Obama doet in de Verenigde Staten, doen wij in Nederland allang. Het zit ingebakken in onze manier van boekhouding. Wouter Bos zou dat wat meer over het voetlicht moeten brengen. Het akkoord bevat een aantal punten van aanpak die niet onverstandig zijn, maar over het geheel genomen heeft men al die dagen vergaderd “om des keizers baard”.

Om des keizers baard.

Aldus Flip de Kam.

Volgens het Woordenboek van de Nederlandsche Taal  is de uitdrukking terug te voeren op de witte baard van Karel de Grote. Er wordt mee bedoeld dat je om iets speelt waarop je toch geen rechten kunt laten gelden. Zoiets als schaken met als inzet het schaamhaar van Jan Peter Balkenende. Dat schaamhaar is niets waard en bovendien: hoe kom je erbij? Daar moet je die baard van Karel de Grote mee vergelijken.

Dat het debat ging om het schaamhaar van de minister-president was goed te merken. Hoewel er een crisis te bezweren is, heb ik in de Tweede Kamer zelden zo’n flutvertoning gezien.

Het banale taalgebruik bracht aan de oppervlakte dat niet alleen de economie, maar ook de Nederlandse democratie in crisis verkeert. Premier Balkenende zelf is daarin de grote voorganger. Wanhopig probeert de indruk van daadkracht te wekken, maar die ambitie wordt onmiddellijk ondergraven door zijn krukkige manier van uitdrukken. Elke zin die hij uitspreekt bevat een cliché. Ook gebruikt hij veel lege tussenzinnen die hem tijdwinst opleveren voor het bedenken van het volgende cliché. Geen beslissing wordt genomen of het is een “zwaarwegende” beslissing. En uiteraard worden er heel wat uitdagingen aangegaan en staan wij voor moeilijke tijden. Dat Balkenende iets “aangeeft” in plaats van gewoon iets te zeggen of op te merken, heeft al een verwoestend spoor door het parlementaire taalgebruik getrokken.

En dan Marriët Hamer, fractievoorzitter van de PvdA. Als je die ziet en hoort spreken, heb je alles bij elkaar wat niet onder charisma wordt verstaan. Het lijkt wel of er gewichtjes aan haar lippen hangen, die haar het spreken belemmeren. Als je niet zou weten dat ze bij bewust zijn is, zou je denken dat mevrouw Hamer last heeft van slaapwandelen. In zijn Volkskrant-column vergeleek Martin Bril haar met een lampenkap. Dat is een gewaagde vergelijking, want uit een lampenkap komt tenminste nog licht.

marriet-hamer-2

“Op naar het licht!”, gezongen door het socialistisch vrouwenkoor in een bewerking van Otto de Nobel, is niet aan Marriët besteed.

In eendrachtige samenwerking van alle tegenwerkende krachten wordt Geert Wilders steeds hoger opgestoten in de vaart van het Nederlandse volk. Twee maanden geleden schreef ik op deze plaats dat Geert Wilders, dankzij de aanbeveling van Amsterdamse hof om hem te vervolgen, zes jaar gratis publiciteit heeft gekregen. Dat Wilders sindsdien in de peilingen als een raket is gestegen, heeft zelfs mijn stoutste verwachtingen overtroffen. Zijn succes heeft hij niet eens te danken aan zijn eigen briljante optreden, maar aan het ongelooflijke gekruk om hem heen. Het larmoyant weglopen uit de Tweede Kamer was wel een meesterzet. Inderdaad waarom een debat, als er toch niks te veranderen valt en als dat ook nog eens zo duidelijk door de grootste regeringspartij wordt aangekondigd.

Zag u dat misselijke lachje van Pieter van Geel, fractievoorzitter van het CDA?

Dat lachje zei: “Ik ben de macht. De rest gaat des keizers baard of het schaamhaar van mijn premier”.

Het Parool, 28 maart 2009