Laat de tanks zegenen door Ali Eddaoui

Beweringen en bewijzen

Telkens als mij wordt gevraagd een standpunt in te nemen inzake een internationaal conflict moet ik denken aan een verhaal dat mij eens is verteld door de onlangs overleden zanger Tabe Bas. Hoewel het een feit is dat Tabe graag overdreef, meen ik te kunnen instaan voor de authenticiteit van wat hij vertelde.

eddaoudi1

Het verhaal speelt zich af in het begin van de jaren zeventig, toen er een felle strijd woedde tussen de broedervolkeren van Noord en Zuid-Jemen. Het Noorden werd gesteund door Saoedi-Arabië, terwijl de Democratische Volksrepubliek in het Zuiden wapens ontving uit de Sovjet-Unië.
Op de Amsterdamse sociëteit De Kring werd de kwestie besproken door een groep kunstenaars, onder wie Harry Mulisch, Hein Donner, Cees Nooteboom en nog een paar intellectuelen.

De journalist Boebi Brugsma was er ook bij.

Men kwam er niet uit welke van de strijdende partijen gelijk had en derhalve werd besloten raad te vragen aan de filosoof Martin Heidegger, de auteur van het ondoorgrondelijke meesterwerk Sein und Zeit. Kennelijk straalde zijn autoriteit ook op politiek terrein. De brief aan Heidegger is vermoedelijk geschreven door Carel van den Berg, een schakende filosoof die nooit voor zes uur ’s middags opstond en die tevens een telg was uit een geslacht van doorgewinterde Hegelianen.

Ik vermoed dat men niet echt op een reactie had gerekend, maar een paar maanden later kwam er toch ineens een antwoord van het orakel uit Freiburg. In een kort schrijven bevestigde Heidegger dat het hier inderdaad ging om een belangrijke kwestie van mondiale betekenis. Maar zodra er partij moest worden gekozen, kon hij slechts één raad geven: volg je eigen geweten. Hoogachtend, Martin Heiddegger.

Of de vragers veel aan het antwoord hebben gehad, valt te betwijfelen, maar de raad van Heidegger is mij altijd bijgebleven. Waarom vechten “wij” eigenlijk in Afghanistan?

Enige tijd geleden is in Afghanistan de 24-jarige Sayed Parwez Kambakhsh ter dood veroordeeld wegens godslastering. Een hoge straf, zeker gezien het feit dat het grootste deel van de aanklacht gelogen was. Als student aan de Universiteit van Balkh schreef Kambakhsh in de plaatselijk krant kritisch over de praktijken van de Afghaanse krijgsheren. In oktober 2007 werd hij gearresteerd, officieel omdat hij met zijn vragen over vrouwenrechten de lessen op school zou hebben verstoord. Ook zou hij een islamvijandig stuk hebben gedownload. Het proces vond plaats achter gesloten deuren en Kambakhsh kreeg geen advocaat. Onder internationale druk is de straf inmiddels verlaagd tot twintig jaar.

Echte vooruitgang.

Onlangs heeft de Afghaanse president Karzai een wet ondertekend die het vrouwen verbiedt zich te onttrekken aan seks met hun echtgenoot. Verkrachting binnen het huwelijk is nu officieel toegestaan. Ook moeten vrouwen toestemming aan hun man vragen om een opleiding te volgen of om naar de dokter te gaan. Het recht op opvoeding berust nog uitsluitend bij de vader of de grootvader. Op het de Afghaanse top in Den Haag heeft Hillary Clinton al haar verontrusting uitgesproken over de wet, waarmee Karzai hoopt de fundamentalisten voor zich te winnen, maar van intrekking is geen sprake. Een andere wet is deze week ondertekend door Pakistaanse president Asif Ali Zandari. Daarin wordt de invoering van de sharia geregeld voor het gebied dat in het noordwesten grenst aan Afghanistan.

Waarom vechten wij daar eigenlijk?

Ik heb een zoon en eerlijk gezegd zou ik hem met alle wettelijke middelen verbieden daar te sneuvelen. Een troostelozer en zinlozer dood kan ik mij nauwelijks voorstellen. Het is zeer waarschijnlijk dat wij over 25 jaar naar de oorlog in Afghanistan kijken als nu naar het conflict tussen Noord en Zuid-Jemen. Niemand die nog weet waar het over ging.

Met de vrijheid van meningsuiting heeft het allemaal niets te maken. Daarom mag wat mij betreft Ali Eddaoui zo legerimam bij onze troepen worden. Wat mij wel opviel in die paar gewraakte columns die ik van Eddaoui heb gelezen, is dat zijn stukjes qua inhoud en opgewonden toon ontzaglijk veel lijken op die van Theo van Gogh. Zelfs “de deurmat” als aanduiding voor Jan Peter Balkenende – bij Van Gogh overigens aangedikt tot “de likkende deurmat” – heeft Eddaoui van zijn illustere voorganger overgenomen.

theo-van-gogh1

Doe uw ogen dicht en stel u voor: Theo van Gogh als aalmoezenier in Kamp Holland. Dat zou toch iets geweldigs zijn! Hij had er vast en zeker beter vanaf gebracht dan die kapelaan, die ik onlangs in Urzugan een Nederlands legervoertuig zag zegenen. Ik dacht dat zoiets voor het laatst gebeurde onder Mussolini.

Er viel mij trouwens nog iets op. Toen de affaire-Ayaan speelde, wezen haar critici erop dat zij vooral werd verdedigd door vijftigjarige mannen die stijf stonden van de Viagra en die met de tong uit de mond achter haar aan hobbelden. Nu tref ik bij de verdedigers van Ali Eddaoui nogal wat vrouwen aan. Van Fatima Elatik, tot Renate van der Zee en Anja Meulenbelt, allemaal staan ze op de bres voor Eddaoui. Ze zullen toch niet verliefd op hem zijn?

de Volkskrant, 17 april 2009, zie voor reacties.