Moet je zien

Columns

De ene helft van ons gezin gebruikte de vakantie om de piramides te bekijken, terwijl de andere helft besloot Koninginnedag te vieren. Dus bracht de ene helft van ons gezin de andere helft naar Schiphol en drukte de andere helft op het hart vooral voorzichtig te zijn. 

Egypte is een land met een sterke fundamentalistische moslimtraditie en het gebeurt met enige regelmaat dat er een aanslag werd gepleegd op toeristen.

De andere helft vond het wel aandoenlijk, al die zorgzaamheid. Net als de meeste Nederlanders zijn de meeste Egyptenaren heus aardige mensen.    Omdat ik bij de helft hoorde die thuis bleef, sleepte ik op Koninginnedag een zak met spullen het Vondelpark in, terwijl de andere helft juist afdaalde in de catacomben van de piramide van Cheops.

De aanslag vond plaats in Apeldoorn. Op weg naar de koninklijke bus reed een 38-jarige man keihard, maar zonder autobom, op een menigte in: vijf doden en twaalf gevonden. De bestuurder zelf verkeerde aanvankelijk in levensgevaar. De artsen vochten voor zijn leven, maar in de ochtend overleed de man, wat voor hemzelf in elk geval het beste was.

Het bericht van de aanslag verspreidde zich in de mensenmassa’s als een lopend vuurtje. Ook de grap dat wij even Apeldoorn moesten bellen, werd in het park geboren. Toch wist aanvankelijk niemand wat er precies aan de hand was. Toen ik even naar huis ging om broodjes op te halen, hoorde ik een verslaggever zeggen dat de dader “een blanke man” was. Op een andere zender werd het woord “autochtoon” gebruikt.

Er klonk iets van opluchting in die constatering. Gelukkig was het iemand “van ons”. Een veiligheidsdeskundige – één van de velen – die in het verloop van de dag aan het woord kwam, zei te hopen dat er geen politiek motief in het spel was. Hij legde dat verder niet uit en er werd door de interviewer ook niet naar gevraagd, want kennelijk wist iedereen wat er werd bedoeld. Ware het geen blanke autochtoon geweest, niet één van ons, dan had Geert Wilders er zo weer vijf zetels bij gekregen. Andersom werkt dat mechanisme vermoedelijk minder snel. Na de aanslag gaan er bij de PVV niet onmiddellijk weer vijf zetels af.

In de loop van de dag kon de Nederlandse televisie geen genoeg krijgen van het inrijden van de Suzuki Swift. Voor wie nog meer herhalingen wil, verwijs ik naar Uitzendinggemist.nl, waar de scène wordt aangeboden onder het kopje: “Moet je zien”. De uitzending ’s avonds van Pauw & Witteman stond in het teken van de ooggetuigen. Journalisten en fotografen bij Pauw & Witteman zaten er met gepaste somberheid bij, al vroeg ik mij af of Jeroen Wielaert voor de gelegenheid toch niet wat anders had kunnen aantrekken dan zijn radiokloffie. Zo te zien had hij de wambuis van Hans Spekman geleend.

Ondanks al het verdriet, proefde je bij de beroepsgroep van journalisten en fotografen ook iets van trots. Ze waren er bij geweest! Een historisch moment op een historische dag. Het is natuurlijk allemaal heel vervelend, maar jouw foto gaat ondertussen wel de wereld rond.

apeldoorn

Wat dat betreft had fotograaf Pim Ras de dag van zijn leven. Hij maakte dé foto: de dader met bebloede kop nog warm in het autowrak. De foto stond in het AD, op de voorpagina uiteraard. Gruwelijk, maar toch fascinerend.

De vergankelijkheid der dingen trof mij ook in een reportage over Radio Apeldoorn. Een half jaar was hadden de Apeldoornse radiomensen naar Koninginnedag toegeleefd. Over de praalwagens in de stoet kon geen detail onbeduidend genoeg zijn om te worden vermeld. En dan nu dit. De verslaggevers wilden het aanvankelijk niet geloven en gingen heel lang door, alsof er niets was gebeurd.

En de morgen erna liep ik langs de AKO-winkel. Daar hing HP/De Tijd met de vrolijke cover over Maxima lusteloos te wapperen in het rek. Helemaal vernieuwd dat weekblad, en reeds na één dag hopeloos verouderd. Een nieuw record, dat wel.

Het Parool, 2 mei 2009