Balkenende en de Calvin Lüge

Beweringen en bewijzen

Na hun verpletterende nederlaag bij de Europese verkiezingen krijgen de sociaaldemocraten – gevraagd en ongevraagd – zowel goed bedoelde als kwaad bedoelde adviezen.

balkenendecalvijn2

Maar om de uitslag enigszins te kunnen begrijpen, zou je eerst de toespraak moet lezen die premier Balkenende in Dordrecht heeft uitgesproken op de nationale herdenkingsbijeenkomst: 500 jaar Calvijn.

Na met instemming te hebben opgemerkt dat “de rijke oogst van dit herdenkingsjaar nauwelijks is te overzien”, stelt de minister-president vast dat het gereformeerde geloof uit zijn jeugd nog steeds zijn inspiratiebron is – “een anker in moeilijke tijden”.
In zijn conclusie lijkt het zelfs alsof hij uit de kast komt: “Dus ja, ik durf mijzelf ‘calvinist’ te noemen”. De premier suggereert daarmee alsof voor die bekentenis moed nodig is, maar misschien refereerde hij vooral aan de half beroemde, half beruchte uitspraak van Anton van Duinkerken: “Daarom, mijnheer, noem ik mij katholiek”.

Volgens sommigen, aldus Balkenende, is hij zelfs “de oppercalvinist van Nederland”. Het toe-eigenen van dit predicaat zou echter van hybris getuigen, want als een waar calvinist “past mij bescheidenheid”. Niettemin laat Balkenende in al zijn bescheidenheid niet na te memoreren dat Calvijn in bepaalde kringen ook wel “de Obama van zestiende eeuw” wordt genoemd.

Zo weet ik er nog een paar.

Op die manier zou je Michel Servet, die door Calvijn de dood werd ingejaagd, ook wel de “Anne Frank van de zestiende eeuw” kunnen noemen. Tenslotte stelt de premier tevreden vast dat in de strijd om de media-aandacht de “500 jaar Calvijn het naar mijn waarneming glansrijk wint van 200 jaar Darwin”.

Geweldig!

“Het kan bijna niet op, lijkt het wel”, riep Balkenende daar in die kerk in Dordrecht, “en wij zijn pas halverwege”.

Wij hebben dus een minister-president die met genoegen vaststelt dat in Nederland aanzienlijk meer aandacht is voor Calvijn dan voor Darwin. Om verschillende redenen vind ik dat onheilspellend. Ten eerste laat het zien dat Nederland nog lang niet gewend is aan wat Pim Fortuyn “de moderniteit” heeft genoemd. Ten tweede kan Calvijn als intellectuele kracht niet in de schaduw staan van Darwin. Ten derde heeft Calvijn ook een duistere kant. Hij was intolerant en daarbij een aangever, een verrader en een moordenaar.

Een jood zou ik niet aanraden bij hem onder te duiken en zijn idee van godsdienstvrijheid verschilde niet zo heel van dat van de Inquisitie. Dat alles wordt in dit jubeljaar nogal weggemoffeld. Wel duiken er ineens “nieuwe theorieën” op, waarin Calvijn wordt afgeschilderd als iemand die de ketter Servet juist wilde redden. De IKON maakte er al een hoorspel over. Veel bewijs voor zo’n nieuwe interpretatie is er (nog) niet en je hoeft niet eens cynisch te zijn om van de Calvin Lüge te spreken.

Bovendien valt er met een liefdesverklaring voor Calvijn electoraal niets te verdienen. De protestantse gemeenten hebben het moeilijk en hoewel men beweert dat religie terug is in de Nederlandse samenleving, worden er bijna twee protestantse kerken per week gesloten. Het succes van Wilders is niet alleen een keus tegen de zogenaamde islamisering van ons land, maar moet ook te maken hebben met de voortschrijdende secularisatie onder de christenen.

De Partij van de Arbeid heeft zwaar te lijden onder de samenwerking met het CDA en de Christen-Unie. Neem het actuele probleem van de homoseksuele leraar, die volgens een advies van de Raad van State gediscrimineerd mag worden door scholen met de Bijbel. De CU, die bij de Europese samenwerkte met SGP, zal blij zijn met dat advies, maar de PvdA kan zoiets niet over haar kant laten gaan. Ik kan mij niet voorstellen dat Henk Krol c.s. nog ooit op de PvdA zullen stemmen als de sociaaldemocraten het advies van de Raad van State ongemoeid laten passeren.

plasterk41

De PvdA heeft zichzelf met deze coalitie in een hopeloze toestand gemanoeuvreerd. Het advies van Jos de Beus om de steden en de wijken in te gaan, betekent dat de PvdA van een bestuurspartij weer tot een actiepartij moet worden omgebouwd. Minister Plasterk wil op de markt in Volendam gaan staan om de Wilders-stemmers toe te spreken. Een mooie ambitie, maar ziet u hem daar staan met die hoed?

De analyse van Jan Pronk dat de PvdA behoefte heeft aan een sterke leider, lijkt mij ook een onuitvoerbaar paardenmiddel. Als de PvdA een sterke man in huis zou hebben, zou die al lang zijn opgestaan, of bedoelt Jan Pronk zichzelf? Een sterke man verliest per definitie geen interne verkiezingen van zo iemand als Lilianne Ploumen.

Die homoseksuele leraar zou kunnen uitgroeien tot een testcase. Het is mogelijk de (grond)wet wel aanpassen, maar je kunt ook denken via een ander spoor. Wie het recht wil hebben anderen te discrimineren, moet niet klagen als hij(zij)zelf ook wordt gediscrimineerd. De historicus Jonathan Israel heeft gewezen op het fenomeen dat religies pas tolerant worden als hun aanhangers vervolging zelf aan den lijve hebben ondervonden.

Nu is vervolging wel een grote stap, maar ongelijke behandeling voor fijn-christelijke scholen lijkt mij een passend middel. Laat die scholen rustig hun homoseksuele leraren discrimineren, maar dan wel betaald uit de eigen zakken van de mannenbroeders. Geen gemeenschapsgeld meer naar de scholen die hun wiskundeleraar ontslaan, omdat hij thuis onder één laken ligt met zijn allerliefste vriend. Gewoon terugdiscrimineren, tit for tat. Ik ben benieuwd wat die calvinistische principes dan nog waard zijn.

de Volkskrant, 10 juni 2009, zie ook voor reacties.