Eindelijk: een kerk voor ietsisten

HUMAN

GELOOF VOOR ALLE GEZINDTEN

Het heeft lang geduurd, maar eindelijk is het zo ver: Nederland is een opvallende voorganger rijker: een voor alle religies. Joan Elkerbout begint deze zomer een nieuw kerkgenootschap – de eerste kerk voor het ’ietsisme’.

Dat in elk geval bericht het dagblad Trouw, dat ook een interview had met Joan.

Het grote voordeel is nu dat je alles kunt geloven in gezamenlijk verband. En dat dankzij een vrouw uit Sint Oedenrode. Een interspirituele benadering heet dat, naar analogie van het in de wetenschap gebruikte woord interdisciplinair.

Fijn is ook altijd het gebruik van woordspelingen, in dit geval RenaisSenseMovement. Verstand, gevoel, beweging, alles in één – dat zou je een Elkerboude bewering kunnen noemen.

joan-elkerbout-2


Dit is het interview:

’Ik ben niet opgeleid in één religie, maar in alle’, zegt Joan Elkerbout (39) uit Sint-Oedenrode. Morgen rondt ze, samen met 87 medestudenten, haar studie in New York af en wordt ze ingezegend als interfaith minister: een voorganger voor alle godsdiensten.

In september begint Elkerbout een eigen kerk in Nederland. Die legt ’een relatie met spirit, de natuur, God of Iets’ – en zo wordt de kerk die nu nog een ’beweging’ heet, de eerste officiële tempel voor het ietsisme.

Voor haar opleiding stapte de domineesdochter elke maand een andere religie binnen. „Ik onderging de bijpassende gebeden en rituelen zelf.”

Met de inzegening van Elkerbout in de Verenigde Staten is Nederland een pionier in interreligieus voorgaan rijker. Eenmaal in Nederland begint ze niet alleen het eerste interreligieuze kerkgenootschap, maar in de toekomst mogelijk ook een interreligieus seminarie.

Haar opvoeding in de pastorie – de vader van Elkerbout is emeritus PKN-dominee – ’heeft ervoor gezorgd dat mijn spirituele kant gevoed en ontwikkeld werd’. Het leverde ook een worsteling op: het ’christelijke kader’ was haar te smal. Nu voelt ze zich meer thuis in de ’interspirituele benadering’, die op verschillende wijsheidstradities stoelt uit zowel wereldreligies als filosofie en psychologie.

Elkerbout deed een opleiding maatschappelijk werk en was medeoprichter van het bedrijf Vogelvrij, dat onder andere weerbaarheidstrainingen aanbiedt voor mensen die worden gepest. Na jaren werken werd ze ’onrustig’. „Het moment om te kiezen voor een sabbatical, een time off om uit te zoeken wat er in mij speelde. Wat er riep.” Haar partner wees Elkerbout op haar nieuwe levensdoel. „Ze zei: ’Ik denk dat jij zelf dominee moet worden’.” Voorganger, net als haar vader, maar dan anders. Elkerbout voelt zich namelijk verbonden met alles ’van wicca (hekserij – red.) tot islam, humanisme en new age.

Na een zoektocht vond ze in Amerika wat ze zocht: de One Spirit Learning Alliance in New York. Die leidt sinds zeven jaar interreligieuze voorgangers op.

„Na afronding van deze opleiding is het mogelijk om een huwelijksceremonie van een hindoe en een christen voor beide partijen betekenisvol in te zegenen”, zegt Elkerbout. Daarnaast beleggen afgestudeerden maandelijks interreligieuze vieringen en gebedsdiensten.

„Er zit wel een grens aan”, zegt Elkerbout. „Voor sacrament-achtige zaken, zoals de eerste communie, moet ik uit respect voor de religie toch echt samenwerken met een erkende religieuze autoriteit.”
Na de zomer wil ze, onder de naam RenaisSenseMovement, een interreligieus kerkgenootschap oprichten, waarschijnlijk in haar thuisdorp Sint-Oedenroden.

„Kerkgenootschap klinkt misschien christelijk, maar dat is het dus niet”, zegt ze. In Nederland is de term overigens niet gereserveerd voor christenen. Zo is er bijvoorbeeld ook het Nederlands Israëlitisch Kerkgenootschap.

„Het is in de westerse wereld vaak moeilijk te begrijpen, maar we gaan vanuit allerlei wijsheidstradities stilstaan bij gebeurtenissen, vieringen houden en bidden. De focus ligt dus niet op één religie, het is een benadering zonder dogma.”

Elkerbout ontleent haar inspiratie aan de Amerikaanse Interfaith Church, die een kwarteeuw bestaat. In Londen, waar in 1996 al een interreligieus seminarie is opgezet, is de kerk een succes, zegt Elkerbout.

„De meeste afgestudeerden uit New York sluiten zich aan bij een interreligieuze kerk in Amerika of brengen het geleerde in praktijk via hun baan, bijvoorbeeld in het welzijnswerk of als therapeut.”

Maar is er in Nederland wel behoefte aan een interreligieuze kerk? Ari van Buuren, voorzitter van de Nederlandse tak van het United Religions Initiative, werkt voor de dienst voor levensoriëntatie en geestelijke verzorging in het Universitair Medisch Centrum Utrecht. Hij vindt Elkerbouts plannen niet vernieuwend. „De soefi’s gebruiken in hun vieringen al heel lang diverse heilige boeken”. Van Buuren citeert de dalai lama: ’Religie is een medicijn’. „Geen enkel medicijn helpt tegen alle kwalen. Religies vullen elkaar dus aan en een interreligieuze kerk zou daar bij kunnen passen.”

De voorzitter noemt de interreligieuze dialoog ’stimulerend’. Het levert ’veel positieve energie op’. Toch is hij sceptisch over Elkerbouts idee. „Het kan leiden tot syncretisme: tot één pot nat.” Zelf vindt hij het ’vruchtbaarder om bij elkaar op bezoek’ te gaan in plaats van alles te combineren in één geloof.

Rien Ipenburg, een van de samenstellers van het boek ’Wegwijs in religieus en levensbeschouwelijk Nederland’, moet – als de plannen van Elkerbout doorgaan – na de zomer dus een nieuw kerkgenootschap toevoegen aan zijn standaardwerk. Ook hij is sceptisch over de RenaisSenseMovement.

Ik kan natuurlijk dit bericht niet beëindigen zonder met een voorbeeld duidelijk te maken waar de stichter van de ietsistenkerk zoal mee bezig is. Het zal niemand verbazen dat Joan Elkerboat bovenal een dichter(es) is. Hier een proeve van haar interspirituele dichtkunst.

joan-elkerbout-3

Mooi toch.

ZET DIT EENS ALLEMAAL ACHTER ELKAAR.

Met dank aan de interessante site Nieuw Religieus Peil was ik in staat verschillende berichten achter elkaar te plaatsen. Zoals bekend is de hond in de islam een onrein dier. Nergens worden dan ook zo veel honden rücksichtslos dood gereden als in het Midden-Oosten.

De hond kan daarom ook de blinde niet bijstaan, hetgeen er toe geleid heeft dat sommige blinde Amerikaanse moslims gebruik maken van een blindegeleide pony. Een slimme oplossing, maar niet zo handig in tram, bus of taxi.

Het volgende bericht gaat weer een stap verder:

Een buschauffeur in Tilehurst heeft de blinde George Herridge (71) zijn bus uitgezet omdat een vrouwelijke passagier en haar kinderen heftig reageerden op Herridge’s blindengeleidehond. De moeder werd razend en schold hem uit in een vreemde taal. Het kind schreeuwde en sloeg om zich heen.

Herridge stelt dat hij vorige zomer ook al een keer om dezelfde reden een bus moest verlaten. Tijdens een bezoek aan het Berkshire ziekenhuis hoorde Herridge een vrouw roepen: ‘ik heb een hekel aan vieze honden’. Bij een andere gelegenheid werd hij geconfronteerd met de woede van een vermoedelijk Aziatisch stel.

De busmaatschappij heeft inmiddels de Royal National Institute for the Blind om advies gevraagd en wil in gesprek met moslimleiders. Moslims beschouwen honden als onrein. Een van de oorzaken daarvan is mogelijk dat in het Zoroastische geloof, dat in Iran voorafging aan de islam, honden een heel belangrijke plaats innamen.

Of dit:

Een islamitische taxi chauffeur weigerde een blinde vrouw, Jane Vernon mee te nemen, omdat haar blindengeleidehond ‘onrein’ zou zijn.

Abdul Rasheed Majekodumni zei tegen mw. Vernon dat hij haar niet mee kon nemen vanwege zijn godsdienst. Honden worden binnen de islam als onrein beschouwd.

Jane Vernon, die wekt voor het Nationale Blinden Instituut zegt:’de eigenaar van het taxibedrijf, Niven Sinclair, was erg ongevoelig. Hij zei dat het niet zo belangrijk was en dat ik meer respect moest hebben voor andere culturen. Terwijl ze zelf helemaal geen respect voor mij hadden en zelfs niet eens hun excuses aanboden’.
Niven’s and Co heeft een contract met de BBC. De taxi moest mw. Vernon ophalen nadat ze in een BBC programma was opgetreden.

Ook een islamitische chauffeur in Amsterdam weigerde eerder al om een blindegeleidehond in zijn taxi mee te nemen.

Of dit:

Een taxichauffeur uit Bedford, Liakath Ali, weigerde de hond van een blinde passagier mee te nemen.
Volgens Ali omdat hij allergisch zou zijn, een bewering die door zijn huisarts werd weersproken. Ali werd zeven dagen geschorst door zijn werkgever, omdat het sinds 1995 verplicht is om blindengeleidehonden mee te nemen. Rechter Purdy stelde hem bij zijn klacht dan ook in het ongelijk.

Het komt tegenwoordig vaker voor dat islamitische taxichauffeurs weigeren om de in hun ogen ‘onreine’ blindengeleidehonden mee te nemen, zoals al eerder gebeurde in Engeland en in Amsterdam.

Gelukkig blijven in Nederland niet achter, want wij zijn per slot ook een geëmancipeerd land.

Sommige taxichauffeurs op het Centraal Station weigeren blinden en slechtzienden met een blindengeleidehond mee te nemen. De slechtziende Maikel Bader wilde met zijn hond in een taxi stappen, maar de islamitische chauffeur weigerde hem de toegang. Volgens Bader was dat vanwege zijn hond, een dier dat veel Marokkanen als onrein beschouwen. De politie sommeerde uiteindelijk een taxichauffeur om de jongen en de hond te vervoeren.

maikel-bader1

Lees ook het bericht in het Algemeen Dagblad. Conclusie: je kunt beter niet onrein zijn dan een medemens te helpen.

Humanistische Omroep, 20 juni 2009