Seneca stemt op Job Cohen

Beweringen en bewijzen

De verkiezingscampagne is begonnen en de lijsttrekkers zijn weggestoven. Ze zullen er alles aan doen om zichzelf zo aantrekkelijk mogelijk te presenteren en hun concurrenten uit te schakelen. Ondertussen is er behoefte aan verdieping en aan meer inhoud. Ook voor journalisten is hier een taak weggelegd. Zo schrijft de jonge filosoof Rob Wijnberg in NRC.Next mooie stukjes, waarin hij politici en politieke ideeën de maat neemt. Omdat tegenwoordig ook de kwaliteitskranten in een harde concurrentiestrijd zijn verwikkeld, wil ik niet achterblijven.

Seneca

“Wie met zachtheid beveelt, wordt het best gehoorzaamd”, zei Seneca (1v.Chr.-65 n. Chr.). Hieruit blijkt dat deze filosoof, die nog geprobeerd heeft de jonge Nero in toom te houden, in deze tijd ongetwijfeld op Cohen zou hebben gestemd.

Wilders was niets voor hem. Hij zou kopjes thee gaan drinken. Dat Seneca tenslotte werd gedwongen zelfmoord te plegen, kan erop duiden dat er misschien ook een zwakte zit in de politiek van de zachtheid.

“De kunst van het belasting heffen bestaat erin dat men de gans zo plukt dat men de meeste veren verkrijgt met het minste gesis”, zei Jean-Baptiste Colbert (1619-1683).

Deze wijsheid is vooral van belang in de debatten tussen Job Cohen en Mark Rutte. Cohen wil meer belasting heffen en Rutte wil juist minder belasting heffen. Die laatste heeft het dus gemakkelijk, maar hoe gaat Cohen het voor elkaar krijgen om de gans zo min mogelijk te laten sissen, terwijl hij geen enkele ervaring heeft als plukker? Cohen moet in de ganskunde worden bijgespijkerd.

“Een oprecht politicus is iemand die, eenmaal omgekocht, ook omgekocht blijft”, zei Simon Cameron (1799-1889).

Deze wijsheid lijkt mij een opsteker voor de oud-gedeputeerde Ton Hooijmakers, die manhaftig blijft volhouden dat er niets verkeerds aan is om de projectontwikkelaar, die jou betaalt als “politiek adviseur”, tevens door jou kan worden aangesteld als de “onafhankelijke bemiddelaar” in een conflict, waarbij jezelf betrokken bent.

“Een compromis is een goede paraplu, maar een armzalig dak”, zei James Russell Lowell (1819-1891). Aan deze waarheid zouden wij het eens wat vaker moet denken in onze democratie, die het vooral van coalities moet hebben.

“Geleerden die politici worden, krijgen gewoonlijk de komische rol toebedeeld om het goede geweten van een bepaalde politiek  te vertegenwoordigen”, zei Friedrich Nietzsche.

Nietzsche

Bij deze wijsheid moet men aan de moleculair bioloog Ronald Plasterk denken. Die verliet de universiteit om Minister van Onderwijs te worden. Hij zat maar kort en bereikte niet al te veel. Het meeste viel hij op door het dragen van een hoed en het maken van pasfotootjes. Laatst was ik erbij toen hij voor een intellectueel gezelschap een speech moest houden.. Hij was een tikje ongeduldig en raffelde zijn toespraak af. Na afloop verdween hij snel. Waarheen? Hij moest naar een voetbalwedstrijd.

“De samenleving is als de lucht: noodzakelijk om te ademen, maar onvoldoende om van te leven”, zei George Santayana (1863-1952). In een tijd dat je iedere politicus hoort zeggen dat wij samen moet leven, samen moeten wonen, samen dit en dat moeten doen, is deze wijsheid een verademing. Ik leef graag met iedereen samen, zolang ik mijn buren maar niet hoef te kennen – waarmee ik niets ten nadele van mijn buren wil zeggen.

“Er zijn twee soorten moraal. De een wordt gepredikt, maar niet gepraktiseerd. De ander wordt gepraktiseerd, maar niet gepredikt”, zei Bertrand Russell (1872-1970).

Dat is een wijsheid die voor alle partijen opgaat, maar voor de christelijke partijen in het bijzonder. “Gij zult niet doden”, zegt het christendom, maar vooral het CDA en de Christen-Unie willen een militaire missie naar Afghanistan.

“Een journalist kan maar op één manier naar een politicus kijken, en dat is erop neer”, zei Frank Herbert Simons (1878-1936). Ja, sorry, ik schaam me om het te zeggen, maar dat heb ik nou ook.

Deze wijsheid doet denken aan wat van wijlen de journalist Luijendijk (geen familie) in de jaren zestig schreef: “Politici, daar praat je niet mee. Daar schrijf je tegen!”. Deze stelregel bestaat nauwelijks meer in onze quotejesjournalistiek.

“Het probleem met een ratrace is, dat wanneer je hebt gewonnen je nog altijd een rat bent”, zei Lily Tomlin (geb. 1939). Deze wijsheid zal ook na de komende verkiezingen weer worden bevestigd, want de winnende politicus moet de volgende dag weer gewoon dezelfde nietszeggende dingen zeggen.

En tenslotte nog deze. “Als er geen regering was, zouden wij niets meer hebben om over te lachen”, zei Nicolas Chamfort (1740-1794).

Ik hoop op een korte formatie.

de Volkskrant, 29 april 2010. Zie ook voor reacties.

de Volkskrant

Beweringen en bewijzen

Datum: 29 april 2010

Onderwerp: Politiek & filosofie

Door Max Pam

De verkiezingscampagne is begonnen en de lijsttrekkers zijn weggestoven. Ze zullen er alles aan doen om zichzelf zo aantrekkelijk mogelijk te presenteren en hun concurrenten uit te schakelen. Ondertussen is er behoefte aan verdieping en aan meer inhoud. Ook voor journalisten is hier een taak weggelegd. Zo schrijft de jonge filosoof Rob Wijnberg in NRC.Next mooie stukjes, waarin hij politici en politieke ideeën de maat neemt. Omdat tegenwoordig ook de kwaliteitskranten in een harde concurrentiestrijd zijn verwikkeld, wil ik niet achterblijven.

“Wie met zachtheid beveelt, wordt het best gehoorzaamd”, zei Seneca (1v.Chr.-65 n. Chr.). Hieruit blijkt dat deze filosoof, die nog geprobeerd heeft de jonge Nero in toom te houden, in deze tijd ongetwijfeld op Cohen zou hebben gestemd. Wilders was niets voor hem. Hij zou kopjes thee gaan drinken. Dat Seneca tenslotte werd gedwongen zelfmoord te plegen, kan erop duiden dat er misschien ook een zwakte zit in de politiek van de zachtheid.

“De kunst van het belasting heffen bestaat erin dat men de gans zo plukt dat men de meeste veren verkrijgt met het minste gesis”, zei Jean-Baptiste Colbert (1619-1683). Deze wijsheid is vooral van belang in de debatten tussen Jop Cohen en Mark Rutte. Cohen wil meer belasting heffen en Rutte wil juist minder belasting heffen. Die laatste heeft het dus gemakkelijk, maar hoe gaat Cohen het voor elkaar krijgen om de gans zo min mogelijk te laten sissen, terwijl hij geen enkele ervaring heeft als plukker? Cohen moet in de ganskunde worden bijgespijkerd.

“Een oprecht politicus is iemand die, eenmaal omgekocht, ook omgekocht blijft”, zei Simon Cameron (1799-1889). Deze wijsheid lijkt mij een opsteker voor de oud-gedeputeerde Ton Hooijmakers, die manhaftig blijft volhouden dat er niets verkeerds aan is om de projectontwikkelaar, die jou betaalt als “politiek adviseur”, tevens door jou kan worden aangesteld als de “onafhankelijke bemiddelaar” in een conflict, waarbij jezelf betrokken bent.

“Een compromis is een goede paraplu, maar een armzalig dak”, zei James Russell Lowell (1819-1891). Aan deze waarheid zouden wij het eens wat vaker moet denken in onze democratie, die het vooral van coalities moet hebben.

“Geleerden die politici worden, krijgen gewoonlijk de komische rol toebedeeld om het goede geweten van een bepaalde politiek te vertegenwoordigen”, zei Friedrich Nietzsche. Bij deze wijsheid moet men aan de moleculair bioloog Ronald Plasterk denken. Die verliet de universiteit om Minister van Onderwijs te worden. Hij zat maar kort en bereikte niet al te veel. Het meeste viel hij op door het dragen van een hoed en het maken van pasfotootjes. Laatst was ik erbij toen hij voor een intellectueel gezelschap een speech moest houden.. Hij was een tikje ongeduldig en raffelde zijn toespraak af. Na afloop verdween hij snel. Waarheen? Hij moest naar een voetbalwedstrijd.

“De samenleving is als de lucht: noodzakelijk om te ademen, maar onvoldoende om van te leven”, zei George Santayana (1863-1952). In een tijd dat je iedere politicus hoort zeggen dat wij samen moet leven, samen moeten wonen, samen dit en dat moeten doen, is deze wijsheid een verademing. Ik leef graag met iedereen samen, zolang ik mijn buren maar niet hoef te kennen – waarmee ik niets ten nadele van mijn buren wil zeggen.

“Er zijn twee soorten moraal. De een wordt gepredikt, maar niet gepraktiseerd. De ander wordt gepraktiseerd, maar niet gepredikt”, zei Bertrand Russell (1872-1970). Dat is een wijsheid die voor alle partijen opgaat, maar voor de christelijke partijen in het bijzonder. “Gij zult niet doden”, zegt het christendom, maar vooral het CDA en de Christen-Unie willen een militaire missie naar Afghanistan.

“Een journalist kan maar op één manier naar een politicus kijken, en dat is erop neer”, zei Frank Herbert Simons (1878-1936). Ja, sorry, ik schaam me om het te zeggen, maar dat heb ik nou ook. Deze wijsheid doet denken aan wat van wijlen de journalist Luijendijk (geen familie) in de jaren zestig schreef: “Politici, daar praat je niet mee. Daar schrijf je tegen!”. Deze stelregel bestaat nauwelijks meer in onze quotejesjournalistiek.

“Het probleem met een ratrace is, dat wanneer je hebt gewonnen je nog altijd een rat bent”, zei Lily Tomlin (geb. 1939). Deze wijsheid zal ook na de komende verkiezingen weer worden bevestigd, want de winnende politicus moet de volgende dag weer gewoon dezelfde nietszeggende dingen zeggen.

En tenslotte nog deze. “Als er geen regering was, zouden wij niets meer hebben om over te lachen”, zei Nicolas Chamfort (1740-1794). Ik hoop op een korte formatie.

(Einde tekst.)