Wilders staat aan rand afgrond

Beweringen en bewijzen

Tot dusver heb ik steeds gedacht dat Geert Wilders de enige is die Geert Wilders ten val kan brengen, maar door zijn optreden bij Nova afgelopen maandag zag ik ineens hoe kwetsbaar hij is geworden voor de politieke buitenwereld.

Geert Wilders 2

Op zichzelf was hij al bijzonder dat hij bij Nova is gaan zitten. Aan die rubriek, die hij steeds had beschouwd als de spreekbuis van de linkse kerk, was hij altijd voorbijgegaan. Maar kennelijk had hij Nova dit keer nodig en kennelijk had Nova niet de moed om zelf een keer nee te zeggen.

Wat wij bij Nova zagen, was een man die in een heftige tweestrijd verkeert.

Hij was zowel hard als zacht. Hij was zowel voor als tegen. Hij was zowel aardig als onaangenaam. Hij gedroeg zich als de oppositie, maar hij wil graag regeren.

Hij benadrukte zijn onafhankelijkheid, hij de man die je niets wijs kunt maken en die het allemaal hardop durft te zeggen, maar die – sinds hij zijn eigen partij heeft opgericht – nog nooit zo afhankelijk is geweest.

Misschien zie ik helemaal verkeerd, maar politiek gezien staat Wilders volgens mij aan de rand van de afgrond. De vraag is alleen wie hem dat zetje gaat geven.

Geert Wilders is een van de langst zittende parlementariërs. In 1998 kwam hij al in de Tweede Kamer en inmiddels behoort hij tot het politieke behang. De voorzittershamer kun je hem zo in handen geven en alles loopt gesmeerd. Wilders mag dan afgeven op de elite, hij mag als een echte provinciaal de Amsterdamse grachtengordel verketteren, maar in zekere zin vertegenwoordigt hijzelf alles van wat zo typisch is voor de Haagse incrowdpolitiek.

Als je zo lang in Den Haag meeloopt, begint het te knellen dat je op den duur alleen voor spek en bonen meedoet. Je kunt voortdurend de voorpagina’s van alle kranten halen, je kunt blijven foeteren op al dat Marokkaanse tuig, maar de tijd in zijn onafwendbare dwang schrijdt voort en er komt een moment dat je gaat beseffen welk een eenzame clown je bent geworden.

Dat moment is nu aangebroken.

De situatie voor Wilders is uiterst precair. Toen de PVV na de gemeenteraadsverkiezingen weigerde plaats te nemen in de stadsbesturen kelderde de partij onmiddellijk in de peilingen. Bij de kiezer was de indruk gewekt dat de PVV helemaal geen verantwoordelijk wenst te dragen en uitsluitend een protestpartij is. Pim Fortuyn wilde nog premier worden, maar Wilders en de zijnen wilden eigenlijk niets anders dan afwachten en binnenlopen.

Het gevaar dat de kiezer uitgekeken raakt op de PVV is door Wilders onderkend. Daarom wil hij nu meeregeren. Sterker nog: om te blijven bestaan, zal hij moeten meeregeren. Een eeuwige oppositiepartij is tot ondergang gedoemd. De SP, die de vorige keer met 25 zetels langs de zijlijn bleef, heeft die waarheid ondervonden. Op 9 juni a.s zal de aanhang van de socialisten zijn gehalveerd, en dan mogen ze nog blij zijn dat Emile Roemer een paar oneliners uit zijn hoofd heeft geleerd. Dat lot tot marginalisering staat ook Wilders te wachten als zijn partij buiten het kabinet blijft. Filip de Winter is het met zijn Vlaams Blok in België al overkomen.

De vraag is of Wilders die regeringsverantwoordelijkheid wordt gegund. Bij het beantwoorden daarvan begrijpen wij nu ook wie het politieke lot van Geert Wilders in handen heeft.

Mark Rutte.

Wilders+Rutte

Alleen als Rutte bereid is tot een coalitie met het CDA en de PVV, kan de PVV uitgroeien tot een partij die ertoe doet. Zelf denk ik niet dat Rutte zo’n coalitie voor ogen staat, al zal hij dat voor de verkiezingen nooit hardop zeggen. Rutte’s mentor Bolkestein heeft Wilders al eens “de risee” genoemd en zelf zal Rutte het niet erg vinden als zijn concurrent ter rechterkant zal wegrotten in uit eenzaamheid geboren grootspraak.

Om een nieuw paars tot stand te brengen, zullen de linkse partijen een flinke veer moeten laten. Die ideologische veer die Cohen net weer heeft opgespeld, kan alweer af. Het grote voordeel daarvan is wel dat Wilders wordt uitgeschakeld. De woorden van de man die het allemaal durft te zeggen, zullen op den duur steeds holler gaan klinken.

In zekere zin heb ik meelij met Geert Wilders. Voor een brekebeen als Jan-Peter Balkenende wordt altijd wel ergens een aardige functie gevonden, maar waar moet Wilders heen? Dat zal zijn wanhoop om in het kabinet te komen alleen nog maar groter maken.

de Volkskrant, 3 juni 2010. Zie ook voor de reacties.