Een jonge mastodont is geboren

Invallen

Gerontocratie is de staatsvorm, waarbij de ouderen en de wijzen het voor het zeggen hebben. Het schijnt ooit in Griekenland te hebben bestaan en de Sovjetregering onder Brezjnev werd zo genoemd.

Balkenende in VN

Eén ding is zeker: het huidige Nederland is het tegenovergestelde van gerontocratie. Een politicus, die hier de vijftig is gepasseerd wordt “een mastodont” genoemd. Ook wel “een olifant” of “dinosuarus”. In Nederland houden wij vooral van jong, fris en brutaal. Als er een zendgemachtigde in het publieke bestel bijkomt, mag u eens raden wat daar de kernbegrippen voor zijn. Inderdaad: jong, fris en brutaal.

Onze mastodonten, olifanten en dinosaurussen hebben het moeilijk. Als hun tijd voorbij is, komen ze met goede raad voor problemen die zijzelf ook nooit hebben opgelost. Vervolgens worden zij uitgelachen of weggehoond. Met wat ze zeggen, wordt geen rekening meer gehouden. De mastodonten in Nederland dragen namen als Van Agt, Wijffels, Lubbers, Kok en Wiegel. De laatstgenoemde is tegenwoordig politiek commentator bij Wakker Nederland. Het oude geluid van olifantengetrompetter bij een omroep, die verder overigens jong, fris en brutaal is.

Als ik het goed zie, hebben wij er sinds kort een nieuwe mastodont bij.

Zijn naam is Jan Peter Balkenende. Voor een mastodont is hij met zijn 54 jaar nog tamelijk jong. Onlangs werd hij als mastodont geboren. Dat was toen hij als demissionair minister-president de Verenigde Naties toesprak. Volgens Jan-Peter is de macht van de VN tanende. Tijdens de financiële crisis hebben de VN nauwelijks een rol gespeeld. Van de VN-klimaattop is maar weinig terecht gekomen. En dan hebben wij het nog niet eens over de mensenrechten. Op dat gebied is de VN helemaal onzichtbaar. Logisch natuurlijk, want de VN bestaat voor een groot deel uit landen, die aan mensenrechten een broertje dood hebben.

Wie zo zijn gehoor de oren wast, terwijl hijzelf binnenkort geen macht meer heeft, moet wel een mastodont zijn. Wij hebben vier kabinetten-Balkenende gehad en in die tijd heeft de premier van Nederland dit soort geluiden nooit laten horen in de Assemblee. Dacht hij er al die jaren anders over? Vergde het bestuur van Nederland zoveel tijd dat hij er eenvoudig niet aan toekwam om over de relevantie van de VN na te denken?

In New York zei Balkenende dat VN “op leeftijd is”, daadkracht mist en aan verbouwing toe. Allemaal woorden die hij graag uitsprak, toen hij nog zelf ons land leidde. Maar tussen droom en daad ligt een wereld van verschil, zodat ze nu uitgesproken de woorden zijn geworden van een mastodont.

Maar misschien is er toch nog iets anders aan de hand. Misschien heeft Balkenende zichzelf ineens geafficheerd als een staatsman met visie, omdat hij op zoek is naar een nieuwe baan. De toespraak voor de assemblee zal toch geen regelrechte sollicitatie zijn geweest? Luister, alle volkeren ter wereld. Als mastodont ben ik te midden van jullie nog jong, fris en brutaal.

Neem mij!

Binnenlands Bestuur, 1 oktober 2010