Self full filling prophecy

Buitenhof

De socioloog Robert Merton was de ontdekker van de self full filling prophecy – de zelfbevestigende voorspelling. Dat verschijnsel treedt op wanneer een voorspelling, die op verkeerde veronderstellingen berust, dusdanig gedrag veroorzaakt dat de voorspelling alsnog uitkomt.

Klinkt ingewikkeld, maar is aan de hand van het kabinet-Rutte eenvoudig uit te leggen.

Informateur Ivo Opstelten heeft de Koningin en het Nederlandse volk proberen wijs te maken dat het nieuwe kabinet kan rekenen op een solide basis. Dat is duidelijk onwaar. Het kabinet-Rutte is een minderheidskabinet, waarvan één van de partijen ook nog eens intern wordt verscheurd. Om aan een meerderheid te geraken, moet dit kabinet zich laten gedogen door de PVV van Geert Wilders, die volgens de CDA-dissidenten juist moet worden ontmaskerd. Verder is de PVV de partij van drinker Hero Brinkman, vechtersbaas Marcel Hernandez, neusafhakker Martin Bosma en van dierenmalloot Dion Graus. En als die allemaal in het gareel zijn, komen ze uit op 76 zetels. Een meerderheid van precies één.

En dan heb ik nog niet eens over de Eerste Kamer, waar deze coalitie nog helemaal geen meerderheid heeft.

Je bent dus niet goed bij je hoofd als je zoiets solide noemt. Toch kan het kabinet-Rutte best vier jaar volmaken, om de reden dat de betrokken partijen ook wel weten hoe wankel hun coalitie is en elkaar – juist daarom – stevig zullen omklemmen. In dat geval wordt de voorspelling bevestigd.

Vriendjespolitiek

En dan ministersposten. Zij die zich voor dit kabinet hebben ingezet, zijn beloond. Wat is het toch mooi om voor het landsbelang te werken, als je daarmee ook je eigen belang dient. Beloningen zijn gegaan naar de informateurs Uri Rosenthal en Ivo Opstelten. Naar CDA-onderhandelaar Henk Bleker, die liever bij zijn paarden bleef. Naar Piet-Hein Donner en Hans Hillen, die hebben gebeten naar iedere tegenstander van samenwerking met de PVV.

Gerd Leers wordt minister van Integratie. Maar nog geen jaar geleden moest hij als burgemeester van Maastricht opstappen, toen bleek dat hij zijn functie had misbruikt om zijn persoonlijke belangen veilig te stellen. Het mocht net geen corruptie heten, maar misschien kan de AIVD hem toch even screenen.

Opmerkelijk is de benoeming van Ben Knapen tot staatssecretaris. Ooit begonnen als hoofdredacteur, toen voor tonnen voorlichter bij Philips en daarna in de directie van uitgever PCM, waar zijn zwakke beslissingen het bedrijf zowat ten gronde hebben gericht. Hij kreeg een gouden handdruk van anderhalf miljoen euro. Een later verschenen rapport gaf  aan de falende bestuurders de aanbeveling om de bonussen te retourneren, maar Knapen hield de poen. Als Knapens benoeming symbolisch is voor dit kabinet, weten wij tenminste voor welke idealen het staat.

Voor: zoveel mogelijk je zakken vullen.

Dit is het kabinet van het korte geheugen. Werkgeversvoorzitter Bernhard Wientjes wilde Wilders vorig jaar nog aanpakken, omdat de film Fitna onze handelsbetrekkingen zou schaden. Nu vindt een blije Wientjes het regeerakkoord zelfs links. Erg grappig allemaal, maar het eerste staatshoofd heeft al afgezegd. De president van onze grote handelspartner Indonesië komt niet.

En waar is trouwens Frits Bolkestein? Een jaar geleden noemde hij Wilders “een blamage” en “de risee”. Altijd stond Il Commandante van de liberalen paraat om links inconsequenties te verwijten, maar nu blijft het stil.

Kortom, dit wordt een kabinet om je vingers bij af te likken, vooral voor columnisten.

Buitenhof, 10 oktober 2010.