Met opscheppen moet je oppassen

Beweringen en bewijzen

Het heelal is groot en oneindig. De mens is klein en nietig. Vandaar dat de mens om te overleven soms de neiging heeft zich groter voor te stellen dan hij is. Het omgekeerde gebeurt ook – je kleiner maken als overlevingsstrategie – maar vandaag heb wij het over degenen die zichzelf opblazen. Hun grootste angst is de speld die alles doorprikt.

ballon

Er zijn maar heel weinig mensen die nooit opscheppen. Een verhaal is snel aangedikt. Ik ken een echtpaar dat door het leven gaat met een vaste rolverdeling: de man vertelt  enthousiaste verhalen en de vrouw relativeert en kleineert. Wanneer de man vertelt dat zij op een vakantie in Amerika terecht kwamen in een kudde aanstormende buffels, zegt de vrouw na een tijdje: “Het was één koe en er stond in een hek tussen”.

Het leven is grijs voor iemand die nooit opschept, snoeft of pocht.

In de politiek is je anders voordoen dan je werkelijk bent een onderdeel van de vaste wapenuitrusting. Willem Aantjes verzweeg dat hij in de oorlog bij de Germaansche SS had gezeten. Dat had an sich weinig met opscheppen te maken. Toch denk ik dat de voortdurende dreiging van een onthulling bij hem het mechanisme in werking heeft gezet om zichzelf mooier en beter te maken. Zo ontwikkelde hij zich tot een sociaal bewogen politicus, die in 1975 zelfs een toespraak uitsprak, die zijn Bergrede werd genoemd.

Aantjes 2

Kon het niet een onsje minder?

De Bergrede, die Jezus uitsprak, is het hart van het christendom. Het is een pacifistisch manifest, waarin wordt opgeroepen de armen te beschermen, goede daden te verrichten, kwaad vooral niet met kwaad te vergelden en hypocrisie zo veel mogelijk te vermijden. Er is geen christen die deze regels opvolgt, om de eenvoudige regel dat zij in het dagelijkse leven onuitvoerbaar zijn. Ach, had Aantjes zijn rede maar in de oorlog uitgesproken, dan was hij een held geweest. Misschien zelfs een martelaar. Nu werd hij een politicus die door de mand viel.

Met opscheppen moet je oppassen. Er zit een leugenachtig element in opscheppen en bij leugens moet je altijd onthouden wat je gelogen hebt. Wie verschillende leugens door elkaar vlecht, vergroot de kans dat zijn onwaarheden worden ontdekt. Vaak zit er een systeem in het opscheppen en ook heeft de opschepper de onbedwingbare neiging het niet bij één opschepperijtje te houden.

Charles Schwietert

Neem Charles Schwietert, die in 1982 ineens werd benoemd tot staatssecretaris van Defensie voor de VVD. Dat was al eigenaardig. Iedereen dacht dat Schwietert, die voor de Volkskrant en Brandpunt had gewerkt, met zijn katholieke achtergrond een CDA’er was. In zijn cv had Schwietert zichzelf omschreven als een doctorandus, terwijl die titel hem nimmer was toegevallen. Ook zou hij luitenant in het Nederlandse leger zijn geweest, maar dat bleek evenmin waar. Hij had het slechts gebracht tot korporaal, een rang die zo laag is dat er weinig anders overblijft dan opscheppen.

Schwietert was drie dagen in functie. Net als Aantjes heeft Schwietert getracht zijn verleden goed te maken. In 1994 studeerde hij alsnog af aan een universiteit in Salt Lake City, eentje die trouwens niet werd erkend door academische wereld. De onderwijsinspectie van de staat Utah, zo lees ik verder in de Wikipedia, heeft nog een aanklacht tegen Schwietert ingediend, omdat hij zich met vervalste papieren de toegang had verschaft tot die niet erkende universiteit. Met Charles Schwietert bleef het altijd sappelen.

De traditie van het opscheppen wordt op een onstuitbare wijze voortgezet door Kamerleden van de PVV. Dat de parlementariër Eric Lucassen “de Gorilla van het Vondelkwartier” wordt genoemd, past helemaal in het beeld van de pocher, die zichzelf op de borst klopt. Lucassen is de King Kong van de Tweede Kamer en ik zie kamervoorzitster Gerdi Verbeet al voor hem dansen.

The Beast en The Beautiful.

Eric Lucassen

Lucassen moet de afweging gemaakt hebben: vier jaar een kamersalaris en daarna vier jaar wachtgeld, of direct als een paria door het leven gaan. Die keus was makkelijk en hij bleef zitten. Op zijn militaire eer kon hij zich al niet meer beroepen. Daarentegen is James Sharpe, die als atleet een spike in het gezicht van een concurrent heeft gedrukt, gisteren hard weggelopen.

Wat gaan Lucassen en Sharpe straks goedmaken?

Lucassen zal zich – let maar op – voortaan gedragen als de voorbeeldige parlementariër. Dat wil in zijn geval zeggen: nooit meer een mond opendoen en verder trouw meestemmen met wat hem door de partijleiding wordt opgedragen. En het dan vier jaar uitzingen. Sharpe zien wij binnen afzienbare tijd terug, ergens in Hongarije of Roemenië. In dat soort landen kun je aan de slag met wat de Volkskrant omschreef als “een bedrijf dat klanten oplichtte met seksueel getinte sms’jes”.

Dik en groot maken, daar gaat het om

de Volkskrant, 19 november 2010. Zie ook voor reacties.