The Max Pam Globe
- Sinds 1998
- 19-04-2024
- @maxpam1 volgen © Max Pam
De Tsaar stierf in God, Lenin stierf in de stront
Beweringen en bewijzen
De aanslag op het vliegveld bij Moskou was nog maar net gepleegd of ik las dat de regeringspartij Verenigd Rusland een site heeft gelanceerd waarop je kunt stemmen over de vraag of Lenin alsnog moet worden begraven. Ik aarzelde niet en surfde ik naar goodbyelenin.ru, waar ik tot mijn genoegen constateerde dat ook niet-Russen mochten meestemmen.
Precies 292.070 stemmers waren mij voor geweest, waarbij 68,8% voor (da) een begrafenis hadden gestemd en 31,2% tegen (njet). Ik besloot de tegenstanders een kontje te geven en ook tegen te stemmen.
Als, u lezer, hetzelfde doet, halen wij de achterstand misschien nog op.
Persoonlijk heb ik er geen moeite mee om te beslissen over de toekomst van een lijk. Op dat punt heersen in Nederland veel misverstanden. Wie dood is, is dood. De dode heeft geen stem meer. Al zijn (of haar) bezit gaat naar zijn (of haar) erfgenamen. Dat geldt niet alleen voor het geld, de huizen en de rest, maar ook voor het lichaam. Het is dus niet aan de dode of zijn (of haar) organen worden gerecycled, maar aan de erfgenamen. Zij zijn het die toestemming moeten geven. Helaas wordt dit aspect sinds die idiote Donorshow – een dieptepunt in de geschiedenis van de Nederlandse televisie – voortdurend buiten beschouwing gelaten.
Lenins nabestaanden wilden destijds dat hij bij zijn moeder in St. Petersburg – het vroegere Leningrad – zou worden begraven, maar zo ver is het nooit gekomen. Daardoor is Lenin een beetje van ons allen geworden. Karel van het Reve heeft er voor gepleit communistische iconen en relikwieën te bewaren, opdat latere generaties zullen weten wat het communisme heeft betekend. Het lijk van Lenin, zoals het ligt in zijn mausoleum op het Rode Plein, is bij uitstek geschikt voor die functie. Wat er met Lenin na zijn dood gebeurde, is symbolisch voor wat ervan het communisme is geworden.
Toen Lenin in 1924 werd bijgezet in een houten gebouwtje begon hij al meteen te rotten. Twee Russische geleerden kregen de opdracht een conserveringsmethode te ontwikkelen. Hun werk werd echter tenietgedaan toen een rioolbuis sprong, een calamiteit die men pas ontdekte toen het weer ging dooien. De gevolgen waren verschrikkelijk en uit die tijd stamt het Russisch volkswijsje: De Tsaar stierf in God/ Lenin stierf in de stront.
Ook in ons land bleef de kwestie niet onopgemerkt. De Nederlandse anarchofascist Erich Wichmen publiceerde een brochure, die hij de titel Lenin stinkt meegaf. Daarin schrijft hij: “Lenin rotte en stonk tegen alles in, zodat men ten einde raad die mooie glasplaat van zijn doodskist moest vervangen door een plank. Daarachter ligt nu Lenin, roetzwart, borrelend als een moddersloot, en stinkt”.
De twee geleerden wisten echter het tij te keren en Lenin weer toonbaar te maken, al gaan geruchten dat het niet de echte Lenin is die daar ligt, maar een look-a-like die zich had gemeld om in een film over Lenin te acteren. In 1930 was dan eindelijk het mausoleum klaar, zoals wij het nu kennen.
Ik was achttien, toen ik het bezocht met een groep Sovjetgangers. Het communisme was in volle gang en als buitenlanders, in het bezit van harde valuta, reden wij zo de lange rij wachtende Russen voorbij. Een stemmig licht bescheen Lenins gestalte, maar voor de rest lag hij er koud en levenloos bij. Had ik toen gelachen dan was ik gearresteerd door de stram in de houding staande soldaten die Lenin flankeerden.
Nadien heb ik nog twee andere mausoleums bezocht. Dat van Georgi Dimitrov in Sofia (zie boven) en dat van Mao in Peking. Dimitrov – de Bulgaarse Van der Lubbe – viel wat tegen, als je Lenin had gezien. In 1999 is zijn mausoleum als gehaat communistisch symbool verwoest door de nieuwe machthebbers. Het mausoleum van Mao vond ik daarentegen prachtig, juist omdat de vloerkleden versleten waren en er helemaal een sfeer hing van verval.
De Chinese overheid heeft inmiddels voor het mausoleum een acht meter hoog beeld van Confucius laten neerzetten. Omdat niemand weet hoe Confucius eruit zag, heeft de beeldhouwer het konterfeitsel gebruikt van Fong Youlan (1895-1990), de laatste der grote Chinese wijsgeren.
“Mao ligt en Confucius staat”, zeggen de Chinezen die erlangs lopen. Overigens was Confucius erg tegen beeldhouwwerken en de daarbij behorende persoonsverheerlijking.
Ooit hoop ik het mausoleum van Hô Chí Minh in Hanoi te bezoeken. Ook Hô ligt in een glazen kist, maar het is streng verboden hem te fotograferen. Zelf wilde Hô liever gecremeerd worden.
de Volkskrant, 28 januari 2011. Zie ook voor reacties.