Wie legt dat de Grieken uit?

Beweringen en bewijzen

Mijn vrouw heeft gewerkt voor een Europese instelling, waarvan de aangesloten landen kinderprogramma’s produceerden en aan elkaar doorverkochten. Om het geheel te coördineren, reisde zij regelmatig langs de Europese
hoofdsteden.

Pericles

Zo kwam zij ook in Athene, waar zij werd uitgenodigd voor een dinertje met de bazen van de televisie.

Normaal gesproken was het programma praktisch klaar en moest mijn vrouw alleen nog een oordeel geven. Belangrijk, want een gunstig oordeel vergrootte de kans dat het programma naar andere landen kon worden doorverkocht. Helaas bleek de Griekse bijdrage nog lang niet af.
Veel verder dan een ideetje waren ze eigenlijk niet. Toch vroegen de televisiebazen om een gunstig oordeel en daar hadden ze ook wel wat voor over. Toen mijn vrouw zei dat zoiets onmogelijk was, ontstond er ophef. Er vielen harde woorden. Mijn vrouw vertrok en kreeg nog te horen dat er beklag zou worden gedaan. Zo ver kwam het niet, maar de Europese instelling probeerde de Grieken wel binnenboord te houden.

Het is overal. Onlangs vertelde een Duitse historicus mij het volgende verhaal. Van zijn regering had hij het verzoek gekregen een aantal Chinese studenten toe te laten tot zijn instituut. Om het niveau vast te stellen, vroeg hij of de beoogde studenten hun scripties konden opsturen. Toen de scripties waren doorgelicht ­ – tegenwoordig een geliefd tijdverdrijf in Duitsland ­ – bleek dat er in bijna alle gevallen op grove wijze plagiaat was gepleegd. De historicus liet weten dat hij  de komst van deze studenten niet bijzonder op prijs stelde.

Vanuit Berlijn werd daar boos op gereageerd. Met de uitwisseling bleek nogal wat geld gemoeid, en bovendien zouden deze praktijken in China heel normaal zijn. Daar staat overschrijven juist hoog in aanzien. Ik moet nu meteen denken aan dat Oostenrijkse bergdorp Hallastatt dat momenteel in China geheel wordt nagebouwd.

Hallstatt

De Oostenrijkse dorpelingen reageerden ontdaan op deze vorm van klonen, maar de Chinezen zien er geen kwaad in. Voor hen is het meer een ode, al laten zij het dorp uit auteursrechtelijke overwegingen wel in spiegelbeeld nabouwen.

Terug naar de Grieken. Om aan te geven dat de fundamenten van onze cultuur en onze democratie veel ouder zijn dan wat al die leuteraars over de Joods-christelijke traditie ons proberen aan te praten, zou ik Griekenland graag binnen de
Europese Gemeenschap houden.

Die paar rotmiljarden zijn wij over tien jaar vergeten.

Des te pijnlijker is het daarom dat de Grieken ­ – O, Pericles! –   uitgerekend hun eigen parlement bestormen. Om het hardst roepen de Griekse demonstranten dat hun politici corrupt zijn en moeten verdwijnen. De corruptie zit natuurlijk ook in hunzelf, in het hele systeem.

Maar waar liggen de grenzen bij corruptie?

Een jaar geleden verklaarde Mark Rutte voor de EO-camera dat het Persoons Gebonden Budget een sociale verworvenheid is, “een kwestie van beschaving”, die beslist moest blijven bestaan. Maar nauwelijks was Rutte aan de macht, of een van zijn eerste beslissingen was het afschaffen van het pgb. De EO vroeg de premier om zijn omslag toe te lichten, maar dat wilde Rutte niet. Ook de VVD-woordvoeder voor dit dossier bleef liever thuis.

“Een oprecht politicus is iemand die, eenmaal omgekocht, ook omgekocht blijft”, heeft Simon Cameron (Amerikaans minister onder Lincoln en geen familie) eens gezegd. Dus ben ik benieuwd in hoeverre Rutte het afschaffen van het pgb weer halfhartig probeert terug te draaien.

Het pgb, de hulp aan Griekenland waar de VVD als oppositiepartij tegen was, de draai in de wet op de blasfemie, het is verleidelijk om te spreken van de partij Voor Volksverlakkerij en Democratie. Te meer daar in de verkiezingscampagne het veranderen van standpunt altijd wordt ingewreven als een teken van zwakte.

Maar je kunt het ook anders zien, cynischer wellicht. Bijna dagelijks hoor je de uitspraak dat een politicus de moed moet hebben om impopulaire maatregelen te nemen. Zoiets zou getuigen van een leiderschap en staatsmanschap, en tevens een dam opwerpen tegen het populisme.Een jaar geleden verscheen Rutte verontwaardigd op de televisie om tegen te spreken dat de door de EO gevonden familie die het met een pgb moest doen, erop achteruit zou gaan.

“Integendeel”, riep Rutte, “bij de VVD gaat die familie er juist op vooruit!”.

Ze hadden bij de VVD nog piekfijn nagerekend.

Het was een kritiek moment in de campagne. Als Rutte toen had gezegd “nee, wij gaan de pgb afschaffen”, dan had hij het aureool op zich geworpen van een asociale partij te zijn.

Wellicht waren de verkiezingen voor hem dan minder gunstig verlopen.

Zie hier de paradox. Om verkiezingen te winnen moet een politicus populaire maatregelen voorstellen doen, die hij, wanneer hij eenmaal de verkiezingen heeft gewonnen, onmiddellijk moet laten vallen om zo uit te groeien tot een leider en een staatsman.

Wie legt dat de Grieken uit?

De Volkskrant,  17 juni 2011. Zie ook voor reacties.