Beter niets dan leugens

Columns

De laatste tijd ben ik gespitst op wat ik maar even de Diederik Stapel Berichten (DSB) noem. Dat zijn berichten over een of ander wetenschappelijk onderzoek, waarvan je denkt: het zou waar kunnen zijn, maar er moet toch even naar  gekeken worden. Deze week kwam ik weer zo’n DSB tegen: Amerikanen die naar Fox News kijken, zijn slechter op de hoogte van de actualiteit dan mensen die helemaal niet naar het nieuws kijken!

Een elegant bericht met de impliciete boodschap dat je beter af bent met niets dan met leugens.

Fox News is de zender van Rupert Murdoch, de magnaat die een imperium heeft opgebouwd met sensatiekranten die het niet zo nauw nemen met de waarheid. Zijn debacle met de Engelse tabloid  News of the World ligt nog vers in het geheugen. Fox News is ook zo’n kroonjuweel van Murdoch. De zender werd in 1996 opgericht, omdat Murdoch vond dat rechts te weinig werd vertegenwoordigd in de Amerikaanse media. De zender is pro-Republikeins en anti-Democraten. Obama wordt afgeschilderd als een soort duivel, tenminste als hij niet wordt afgeschilderd als een moslim. Ook Nederland komt er slecht af bij Fox News: wij zijn een land van drugdealers, hasjrokers en criminelen. De verslaggeving bij Fox is berucht om zijn vooringenomenheid. Zo’n honderd miljoen Amerikanen kunnen Fox ontvangen en gemiddeld kijken er dagelijks zo’n twee miljoen. Dat zijn hogere cijfers dan die van CNN.

Onderzoekers van de Farleigh Dickenson University in New Jersey hebben aan 612 volwassenen een enquête voorgelegd over hun nieuwsbronnen, waarbij de geënquêteerden vragen te beantwoorden kregen over de belangrijkste nieuwsfeiten van het afgelopen jaar. Een van die vragen luidde bijvoorbeeld of de Egyptische oppositie erin was geslaagd Moebarak te verdrijven.

Simpeler kan het eigenlijk niet. Uit dit resultaten kwam naar voren dat Fox News kijkers niet alleen minder scoren dan de kijkers naar CNN of  MSNBC, maar dat zij ook nog eens 18% zitten onder de scores van mensen die nooit een krant lezen en die ook nooit naar een journaal kijken. Wat niet-lezers en de niet-kijkers in de wandelgangen opvangen, blijkt dus betrouwbaarder dan wat in het Fox News wordt rondgebazuind.

Helemaal verbazingwekkend is dat niet. Wie in Nederland zou afgaan op het Powned Nieuws als belangrijke nieuwsbron, loopt ook een gerede kans om minder van de actualiteit te weten dan iemand die nooit televisie kijkt.

Fox news

Overigens vermoed ik dat ze bij Fox News niet van schaamte zullen wegduiken. Daar gaat het natuurlijk niet om de feiten of om de vraag hoe je de natie zo goed mogelijk kunt informeren, maar om de hoogste kijkcijfers. In de LA Times zegt onderzoeker Dan Cassino dat de uitkomsten aantonen “dat er iets is aan Fox News”, waardoor hun kijkers zo slecht scoren. Maar wat is dat iets precies is, daar was Cassino nog niet helemaal uit.

Om een kleine poging te wagen: het moet te maken hebben met de politiek om gemanipuleerd nieuws als echt nieuws te brengen. Kennelijk hebben kijkers te weinig door dat zij bij Fox Nieuws een draai aan het nieuws geven die niet met de feiten overeenkomt. Ook zou het mogelijk kunnen zijn dat kijkers wel degelijk door hebben dat het meer om propaganda gaat dan om nieuws, maar dat zij eenvoudig de puf missen om hetzelfde nieuws bij een andere zender te verifiëren. Bij Fox zijn ze er meester in om het nieuws te brengen in de vorm van sensationeel amusement.

Vrijwel zeker heeft het ook te maken met hogere en lagere klassen, met hogere en lagere cultuur. Uit datzelfde onderzoek blijkt ook dat kijkers naar de Daily Show van Jon Stewart juist veel hoger scoren. Stewart is grappig en geestig, maar objectief nieuws geeft hij evenmin. Kennelijk zien zijn kijkers juist heel precies het verschil zit tussen waarheid en verzinsels. Met andere woorden: goed geïnformeerd ben je al van te voren, vóórdat je naar het nieuws hebt gekeken.

Het Parool,  26 november 2011