Polemiek en Nipplegate

Columns

Via internet keek ik naar de (uitverkochte) Avond van de Polemiek, die door Hafid Bouazza werd gewonnen. De prijs gun ik hem van harte, want hij zei behartigenswaardige woorden, maar een polemiek was zijn voordracht eigenlijk niet.
Een polemiek wordt gevoerd door twee of meer partijen en aan eind door één van hen gewonnen.

Een polemiek moet uiteraard over aan kwestie gaan – hoe belangrijker, hoe beter – maar er dient ook een persoonlijke  betrokkenheid te zijn. Daarom is niet alleen een standpunt in het geding, maar ook een persoon tegen wie de polemiek is gericht. Hafid Bouazza liet zich kritisch uit over de Arabische lente, maar zijn betoog was pas een polemiek geworden als hij in debat was gegaan met iemand die op luide toon de Arabische lente heeft toegejuicht, bijvoorbeeld de Europarlementariër Thijs Berman.

Zelf vond ik dat Kees Tamboer had moet winnen. Zijn voordracht, gericht tegen de architect Rem Koolhaas, was het meest polemische in de ware zin van het woord. Tamboer vindt Koolhaas een overschatte megalomaan en hij refereerde aan de kolos van de Chinese staatstelevisie die architect in Peking heeft neergezet. Inderdaad een monsterlijk geheel en als aanvulling op Tamboers  woorden kan ik nog vertellen dat de Chinezen beneden op straat in hun handen stonden te klappen toen een toren van het gehate gebouw in brand stond. Vermoedelijk aangestoken, en zeker niet omdat men de schoonheid ervan ondragelijk vond.

Toen Koolhaas net begon en nog in Londen woonde, heb ik hem geïnterviewd voor Vrij Nederland. Misschien ben ik wel de eerste Nederlandse journalist geweest die bij hem op de stoep stond. Een sombere man in een donker appartement, dat weinig uitstraalde van de grootse plannen die de bewoner in zijn hoofd had. Je moet hem nageven dat hij zijn dromen heeft waargemaakt, nu hij in zijn privéjet de wereld rondreist. Maar toen al begreep ik dat hij zich volledig zou aansluiten bij de macht met een grote M., zodra hij de kans zou krijgen. Nederlandse journalisten mogen blij zijn dat zij niet in een creatie van Koolhaas moeten bivakkeren. Zo’n tien jaar geleden wilde PCM, de toenmalige uitgever van de meeste Nederlandse kranten, Koolhaas de opdracht geven een nieuw onderkomen te ontwerpen. Ze waren al een heel eind, maar PCM raakte in financiële problemen en de plannen gingen niet door.

Terug naar de Avond van de Polemiek. Op zo’n gezellig avondje – overigens gehouden ter nagedachtenis van de moord op Theo van Gogh – kun je zo’n beetje alles zeggen. Niemand die zich ergens een buil aan valt. Toch heeft Nederland niet meer zo’n goede naam als het om de vrijheid van meningsuiting gaat, wat vooral komt door het Wilders-proces. Weliswaar is Wilders vrij gesproken, maar vooral Amerikanen verbazen zich erover dat het überhaupt is gevoerd.

Nipplegate

Aan de andere kant moet ook gezegd worden dat het Amerikaans puriteinisme soms bespottelijke vormen aanneemt. Zo is deze week na lang procederen en hoge advocatenrekeningen een einde gekomen aan Nipplegate: het schokkende televisiemoment waarop even de blote tiet was te zien van zangeres Janet Jackson. Het duurde alles bij elkaar nog geen seconde. CBS hoeft toch geen 550.000 dollar boete te betalen. De tiet is te zien op YouTube, maar houdt een vergrootglas bij de hand. Zo heeft ieder land zijn eigen polemiek.

Het Parool, 5 november 2011