The Passion: orgie van reli-kitsch

Columns

De eerste verrassing was natuurlijk dat het kruisigingsverhaal The Passion werd gepresenteerd door Philip Freriks. Die ken ik als een vrolijke godslasteraar, maar Freriks zal gedacht hebben: “Leuke schnabbel, dat wordt lachen”. De keus voor Freriks betekent tevens dat het de EO en RKK werkelijk geen reet kon schelen of de deelnemers aan het spektakelstuk ook maar enige voeling hebben met het christelijke geloof.

Dat Danny de Munk (42 en dus 9 jaar te oud) de rol van Jezus vertolkte zonder ooit in de Bijbel te hebben gelezen, donderde helemaal niks.

Het ging om de kijkcijfers. En die waren een groot succes: 1,7 miljoen!

Hierbij val ik wel even stil. Zouden werkelijk al die 1,7 miljoen kijkers deze vertoning van totale wansmaak hebben uitgezeten? Als dat inderdaad het geval is, dan verbaast het mij ook helemaal niet meer dat Nederlanders vooral opvallen door hun hufterig gedrag. Ja, dan is het logisch dat de Nederlandse jeugd vooroploopt in het coma zuipen.

Passion

Het is waar dat ik mij wel eens onvriendelijk heb uitgelaten over christenen en het christendom. Maar ik heb toch ook bewondering en respect voor een aantal, door het christelijk geloof geïnspireerde uitingen op cultureel en kunstzinnig gebied. En daarmee doel ik beslist niet op de poëzie van Huub Oosterhuis en de lariekoek van Susan Smit, maar op de Pietà van Michelangelo en de brieven van Gerard Reve. Door het zien van de Rotterdamse versie van The Passion heeft mijn vertrouwen in het creatief vermogen van het christendom een enorme, bijna niet meer te herstellen knauw gekregen. Als je daarbij ook nog eens in ogenschouw neemt dat de hele vertoning meer dan een miljoen euro heeft gekost, dan vraag ik mij wel eens af hoe het in Godsnaam zo ver met het christendom heeft kunnen komen?

Hadden zij dat geld niet beter naar de arme kindertjes in Afrika kunnen sturen?

Vanaf het eerste moment, van Danny de Munck tot Kluun en van Frans Bauer tot Henk Poort en Antoinette  Hertsenberg, was The Passion één grote orgie van reli-kitsch. Je kunt het leuk vinden omdat het zo smakeloos is, maar eigenlijk zit je dan die hele christelijke meuk uit te lachen. Wat uit de vertoning bij de Erasmus-brug het meest naar voren komt, is dat christenen hun eigen geloof niet meer serieus nemen. Ik bedoel: ik ben niet gelovig, maar als ik gelovig zou zijn, zou ik zeker tot de meer orthodoxen behoren.

Over de logistiek was in Rotterdam zeer nauwkeurig nagedacht. Alles klopte, de changementen waren precies op tijd en zelfs de tekst van de liedjes waren bijna te verstaan. Maar van enige consistentie, wat betreft de inhoud, was geen sprake. Neem bijvoorbeeld dat kruis. Natuurlijk had ook ik graag gezien dat ze Danny de Munck aan dat kruis hadden genageld met die enorme spijkers die Henk Poort – in de rol van Pontius Pilatus – nogal verlekkerd liet zien. Pang, door de achillespees! Het christendom is een geloof met sterke sadomasochistische kanten en dan is er helemaal geen bezwaar tegen om dat in een televisiespektakel breed uit te meten.

Maar helaas kwam het niet zover. Ik vroeg mij af waarom deze moderne Jezus aan zo’n hopeloos ouderwets kruis moest hangen. In The Passion liepen Jezus en zijn discipelen rond in modieuze vrijetijdskleding, alsof het een voorstelling betrof van The West Side Story. Dus waarom ook niet gezocht naar een moderne versie van het kruis. Want waar wordt tegenwoordig nog het kruis gebruikt? Zelfs de Papoea’s en de pygmeeën kruisigen niet meer. Zou het daarom niet veel meer in stijl geweest, wanneer Jezus bijvoorbeeld met een elektrische stoel had rond gezeuld?

Helaas niet gebeurd. Ik las trouwens in de Volkskrant dat volgens rabbijn Shmuley Boteach niet de Joden, maar de romeinen Jezus hebben vermoord. Als ik het goed begrijp had antisemitisme eigenlijk anti-Italianisme moeten zijn. Berlusconi in de voetsporen van Pilatus als Der Ewige Römer.

Iets voor volgend jaar.

Het Parool, 7 april 2012