Wie spreekt de waarheid?

Beweringen en bewijzen

Nog niet zo lang geleden werd onthuld dat premier Rutte wel degelijk aan mediatraining had gedaan, hoewel hij zulks steeds had ontkend. Op zichzelf is het helemaal geen schande om een mediatraining te volgen, maar Rutte vertelde liever een leugentje om zijn imago van “naturel” in stand te houden.

Aristoteles

Daarmee maakte hij zich kwetsbaar voor de beroemde uitspraak van Aristoteles:  “Het enige dat men met liegen bereikt, is niet geloofd te worden als men de waarheid spreekt”.

Waarheid en leugen zijn geliefde onderwerpen voor filosofen. Ik geen filosoof die er niet zijn zegje over heeft gedaan. Zo vond Immanuel Kant eveneens dat je altijd de waarheid moest spreken. Toch valt het niet mee om aan die eis te voldoen.
“Goedemorgen, ik ben van de Grüne Polizei. Is Anne Frank thuis?”.

“Jazeker, ze zit in het Achterhuis”.

Kant zou het gezegd hebben. Een soortgelijk, hypothetisch geval heeft hij namelijk beschreven. Een bezoeker vertelt dat iemand hem wil vermoorden. Dan gaat de bel en inderdaad staat de potentiële moordenaar aan de voordeur. “Is er iemand bij u?”.

Kant vond dat je ook dan de waarheid moet zeggen. Hij had daar het volgende argument voor:  Stel, dat jouw bezoeker niet afwacht en probeert via het achterraam te vluchten. Ondertussen is de potentiële moordenaar om je huis heen gelopen om jouw ontkenning te controleren. Wat hij daar ziet, geeft hem de gelegenheid de bezoeker alsnog te doden en dan ben jij daar medeschuldig aan. Theoretisch heeft Kant gelijk, maar je moet wel een filosoof zijn om zoiets te verzinnen. Ieder fatsoenlijk mens zegt “nee” tegen de Grüne Polizei.

Volgens de Volkskrant heeft Geert Wilders op het vertrek van Gerd Leers aangestuurd. Wilders ontkent en de premier Rutte heeft de redactie opgebeld om te zeggen dat het niet klopt. Maar de Volkskrant houdt vol dat de informatie juist is. Ja, die ontkenningen hadden ze min of meer verwacht.

Wie liegt en wie spreekt de waarheid?

Catshuis 2

Het is het woord van de een tegen de ander. Daarbij heeft Rutte het voordeel van zijn hoge ambt, dat hem moreel praktisch verbiedt om over zulke zaken te liegen. Hij heeft evenwel het nadeel dat hij over zijn mediatraining heeft gelogen. En wie eenmaal gelogen heeft, zo weten wij van Aristoteles, is best bereid dat een tweede keer te doen. Bovendien mag Rutte als minister-president een beroep doen op liegen voor een hoger doel. Een bevestiging van de primeur zou de stabiliteit van dit kabinet kunnen ondermijnen en zodoende ook het landsbelang.

Ik ben benieuwd, misschien kan de ombudsman van NRC/Handelsblad binnenkort bij de Volkskrant aan de slag.

Er wordt de laatste tijd veel gelogen. Misschien draagt de geheimzinnigheid op het Catshuis daar in belangrijke mate aan bij. Zo heeft Minister Leers in de ophef rond Mauro proberen uit te leggen dat de zin “daarna moet-ie terug” niet betekent dat Mauro daarna terug moet. Dat “ie” staat niet voor de individuele Mauro, maar voor een algemene verzameling van mensen die terug moeten.

Grappig.

Dus als ik over Leers zeg, dat-ie dit geniaal verzonnen heeft, dan bedoel ik daar niet mee dat Leers iets geniaals heeft gedaan, maar dan verwijs ik naar die  algemene groep mensen die van elke heldere opmerking een zompige verdraaiing weten te maken. Ook hier is het niet moeilijk een bijpassend citaat van een filosoof te vinden. Lichtenberg zei: “De gevaarlijkste onwaarheden zijn de lichtelijk verdraaide waarheden”.

Van een ander kaliber zijn de leugens van John Leerdam, die als Kamerlid het veld heeft moeten ruimen, omdat hij met een lange woordenstroom reageerde op de vervroegde vrijlating van de niet-bestaande terreurverdachte Jael Jablabla. Ook reageerde hij op uitspraken van Ariel Sharon, die al heel wat jaartjes in coma ligt.

Grappig, maar ook gemeen hoe ze hem erin hebben laten tuinen.

Het is typisch een val waar een autodidact inloopt.  De leugentjes van Leerdam komen voort uit de angst om iets niet te weten. Je bent niet op de hoogte, maar door oplettend mee te luisteren en handig te interpreteren, probeer je de indruk te wekken dat je de zaakjes helemaal onder controle hebt. Er bestaan mensen bestaan voor wie het zelfs fysiek onmogelijk is om te liegen, maar ik ben ervan overtuigd dat het meelullen en vissen naar de werkelijkheid in het dagelijks leven veelvuldig voorkomt. Als acteur kom je er ver mee, maar het is dodelijk voor een Kamerlid.

De Volkskrant, 6 april 2012