Een celstraf van 10.750 jaar is pittig

Beweringen en bewijzen

In 2005 volgde ik in De Bunker het proces tegen Mohammed Bouyeri, de moordenaar van Theo van Gogh. Behorend tot de groep Familie & Vrienden kregen wij een aparte kamer toegewezen, waar koffie en broodjes klaar stonden.

gevangeniscel

Toen ik mij een keer moest vertreden, raakte ik verdwaald in een betonnen labyrint. Ik sloeg een hoek om en plotseling zag ik een nog kleiner kamertje, waarvan de deur open stond. Het was het arrestantenkamertje, waarin Bouyeri moest plaats nemen, tot hij zou worden geroepen voor de zitting. Een schraal peertje bij kale wanden en een nog onbezette stoel, meer was er niet. En een dikke, stalen deur. Hij kon elk moment komen.

Hoewel ik geen medelijden voelde met de verdachte, was dit kamertje een angstaanjagend beeld.

Dat je in zoiets opgesloten moest zitten, greep me naar de keel. Misschien zou zijn uiteindelijke vertrek wat groter zijn, maar ik was nu al bereid voor altijd een oppassend mens te zijn. Een nachtmerrie: voor altijd, dag en nacht zitten, je aandacht slechts onderbroken door het gerinkel van sleutelbossen.

Des te vreemder vond ik het dat Bouyeri in de rechtszaak op een onherroepelijk levenslang afstevende. Hij wilde geen verzachtende omstandigheden. Anders dan Volkert van der G., de moordenaar van Pim Fortuyn, vroeg hijzelf per se om levenslang. De advocaat van Bouyeri wilde wel, en er waren ook kansen want in Nederland krijg je zelden levenslang voor enkelvoudige moord, maar de advocaat had de strikte opdracht werkeloos te blijven.

Wat bewoog Bouyeri? Het moet mengeling van trots en jeugdige overmoed zijn geweest. Ach, levenslang…wat betekent dat in het licht van de goddelijke eeuwigheid? Een fluitje van een cent.

Charles Taylor, de voormalige president van Liberia, is voor medeplichtigheid aan oorlogsmisdaden veroordeeld tot vijftig jaar. Hij had eigenlijk tachtig jaar moeten krijgen, maar internationale maatstaven schijnen dat voor medeplichtigheid niet toe te staan. Taylor gaat zijn straf uitzitten in Engeland, want daar kan hij strafvermindering krijgen, maar dan nog komt de 65-jarige niet meer vrij. Tenzij hij ouder wordt dan 110.

Heeft het zin zulke onwezenlijke straffen uit te spreken?

Voor de veroordeelde maakt het niets uit: 40, 50 of 80 jaar. De inmiddels 72-jarige Bernie Madoff heeft voor zijn miljardenzwendel 150 jaar gekregen. Als hij die allemaal moet uitzitten, komt hij vrij op zijn 220ste. Ook in de gevangenis schijnt Bernie het erg naar zijn zin te hebben, maar het blijft onwaarschijnlijk dat hij die leeftijd gaat halen.

Shalom Weiss

Trouwens, onder de fraudeurs is Madoff geen recordhouder. Dat is Shalom Weiss (zie foto), die gepensioneerden beroofde van hun spaarcenten en knoeide met verzekeringen en hypotheken. Hij kreeg 845 jaar en zal in 2850 de gevangenispoorten achter zich mogen laten.

Al die hoge straffen hebben uiteindelijk nog maar weinig met de gepleegde misdaden te maken, maar zij bevredigen wel onze wraakzucht.

Go to hell, moet wij hier letterlijk nemen. Op internet kun je hele lijsten met gevangenisstrafrecords vinden. In de Verenigde Staten, waar wraakzucht publiekelijk meer wordt beleefd dan bij ons, grossiert men in megastraffen. Maar ook in Spanje kunnen ze er wat van. Zo begrijp ik dat het Spaanse openbaar ministerie  in 1972 de postbode Gabriel March Grandos  42.768 maal aansloeg wegens fraude voor het 42.768 maal verduisteren van een poststuk. Op grond hiervan werd 384.912 jaar gevangenisstraf tegen hem geëist, wat tenslotte door een meelevende rechter werd teruggebracht tot 7.109 jaar. Als het een beetje meezit, komt Grandos nog voor het jaar 9100 vrij.

D.W.Kyzer

En dan hebben wij het alleen over fraude. In de categorie moord/doodslag/verkrachting ligt de lat hoger. Bij de Amerikaan Dudley Wayne Kyzer, die zijn vrouw, schoonmoeder en een student vermoordde, nam de rechtbank geen enkel risico. Hij kreeg 10.000 jaar, plus twee keer levenslang. Kyzer ging in beroep, maar leverde zijn beroep drie dagen te laat in, zodat hij voor eens en altijd aan die 10.000 jaar vastzit.

D.B. Anderson

Recordhouder is vermoedelijk Darron Bennalford Anderson, tegen wie voor verkrachting, kidnapping, roofmoord en wat dies meer zij, een straf van 200.000 jaar was geëist. Hij kwam er tenslotte bij de rechter vanaf met 10.750 jaar. Hij komt vrij als de mens allang naar Mars is geëmigreerd.

Onlangs viel Bouyeri in Vugt een medegevangene aan, die daarbij gewond raakte. Bouyeri zal daar niet voor worden vervolgd, want meer dan levenslang kun je in Nederland niet krijgen. De conclusie moet zijn dat wij een vergevingsgezind volk zijn. Wraakzucht is niets voor ons.

De Volkskrant, 1 juni 2012