Hoe weet ik dat ik getrouwd ben?

Beweringen en bewijzen

Januari is de Maand van de Spiritualiteit en vandaar dat ik altijd even een kruisje sla, wanneer ik de warmte van ons huis achterlaat. Tot dusver heeft het geholpen, want er is mij in januari nog niets onaangenaams overkomen. Even afkloppen op ongeverfd hout.

Maand van de Siritualiteit

Klop, klop. Ja, daar ben ik weer.

Over het algemeen is spiritualiteit iets dat zich afspeelt in het alternatieve circuit. De Maand van de Spiritualiteit heeft een eigen activiteitenkalender en die brengt ons bij een zoektocht met velerlei beginpunten: meditatie naar innerlijke stilte, mindfulness, bezieling hier en nu, magic adventures, de Goddelijke driehoek, klankontspanning, yoga en dans, Qi Gong workshop, engelenkaart reading, dromen als stapstenen op je spirituele pad, mineralenorakel, ontdek de kern van je stem, de Nag Hammadi

geschriften, intuïtief tekenen, diadans, biodanza, loopmeditatie in de duinen, healing in een gedeelde stad, reïncarnatie en de menselijke beperkingen, alsmede de cursus: durf jij te voelen?

En dat is nog maar een kleine greep, want er is veel en veel meer. Vooral het dagblad Trouw bericht er dagelijks ruimhartig over. In die krant trof ik gisteren ook een interview aan met Jeroen de Ridder, filosoof aan de Vrije Universiteit van Amsterdam. Samen met een andere filosoof, de hoogleraar René Woudenberg, mag hij de 2,4 miljoen euro stuk slaan die de Templeton World Charity Foundation heeft geschonken om onderzoek te bevorderen naar vragen die de mens ook zonder wetenschappelijk onderzoek kan beantwoorden. In mijn eigen simpele woorden vertaald: onderzoek naar dingen die wij ook zonder onderzoek eigenlijk al weten.

Als één van dat soort vragen noemt De Ridder: hoe weet ik dat ik getrouwd ben?

Toen de verpletterende impact van deze filosofische vraag tot mij doordrong, verzonk ik in een diep gepeins, dat mag u gerust weten. Hoe weet ik dat ik inderdaad getrouwd ben? Ik groef in mijn geheugen en zag een ceremonie voor me, waarbij ons door de ambtenaar van de burgerlijke stand een trouwboekje werd uitgereikt. Maar waar lag dat boekje? Kon ik eigenlijk wel bewijzen dat ik in huwelijk was getreden? Paniek brak uit. Ik haalde ons hele huis overhoop en godzijdank, daar vond ik ons trouwboekje. Pfff…toch goed dat er een filosoof van het VU bestaat, die je bewust maakt van kennis die je al hebt! Dan is al die energie toch niet voor niets geweest.

Op een tweede vraag van De Ridder – hoe weet ik dat ik mijn kind niet mag verkopen? – ben ik nog aan het studeren. Mocht ik het antwoord hebben gevonden, dan zal ik u dat onverwijld laten weten.

Aan dit soort vragen kun je zien hoe diep Ludwig Wittgenstein (1889-1951) zich in ons denken heeft genesteld. Sinds Wittgenstein zijn studenten in de collegezaal heeft laten zoeken naar een neushoorn, nijlpaard of een krokodil, omdat hij zich niet zonder meer wilde neerleggen bij de constatering dat geen dezer dieren in de ruimte aanwezig was, deinst geen filosoof meer terug voor de meest triviale kennisvraag. Is de muziek die je hoort nu in de kamer of in je hoofd? Deel ik het heelal in drieën als ik mijn vinger in drieën deel, of deel ik alleen mijn vinger in drieën, allemaal diepzinnige vragen, die behoren tot het universum van wat wij eigenlijk toch al weten. Niets is moeilijker voor een filosoof dan zichzelf serieus te nemen.

Templeton

Op zichzelf is het natuurlijk mooi dat er in deze tijd van bezuinigingen 2,4 miljoen euro wordt besteed aan dit soort onderzoek. De Templeton Foundation, waar het geld vandaan komt, zet de wetenschap graag in spiritueel perspectief. Of vice versa, dat ben ik nu even kwijt. De oprichter John Marks Templeton (1912-2008) vergaarde zijn miljardenfortuin niet alleen door te beleggen, maar in het begin vooral met poker, zo lees ik op Wikipedia. Pokeren, wat toch het tarten van de Voorzienigheid is, lijkt mij helemaal in de geest van Abraham Kuypers Vrije Universiteit.

De Foundation laat ook graag onderzoek doen naar onsterfelijkheid, bijna-dood-ervaringen, godsbewijzen en de vrije wil. Bang hoef je als gefinancierde wetenschapper hoef je niet te zijn, want de Foundation zelf beschouwt een groot deel van wat zij uitgeeft als geld dat moet worden afgeschreven.

Uiteraard wens ik de filosofen van de VU veel succes met hun onderzoek. Als ze mijn trouwboekje nodig hebben, dan hoor ik het wel. Maar  eerlijk gezegd vraag ik mij zo langzamerhand af: bestaat die Jeroen de Ridder eigenlijk wel?

de Volkskrant, 23 januari 2013