Parijs-Roubaix, de mijnen en Margaret Thatcher

Beweringen en bewijzen

Afgelopen zondag had ik het voorrecht Parijs-Roubaix, praktisch van start tot finish, te mogen gadeslaan vanuit een volgauto. Af en toe verzeilden wij midden tussen de renners die niet alleen vochten tegen hun directe rivalen, maar ook tegen het opwaaiende stof dat in de vorm van een mistige tunnel boven de kasseien hing.

Parijs-Roubaix 1

Wielrennen nodigt uit tot heroïsch taalgebruik, en ook dit maal was daar alle reden toe, maar meer nog dan door de strijd zelf, werd ik getroffen door het surrealistisch landschap waarin Parijs-Roubaix zich afspeelt. Het is een verlaten gebied met lange akkers. De dorpjes maken een desolate indruk: Frankrijk op zijn armst.

Af en toe passeerden wij schachtgebouwen, die als kathedralen uit de Industriële Revolutie de bochten van het parcours markeren. Een aantal is omgebouwd tot een museum, want de mijnen zijn allang gesloten. Overal langs het parcours staan nog de kleine mijnwerkershuisjes – twee onder één dak – aaneengeregen als in een nooit eindigend lintdorp.

Ineens realiseerde ik mij hoe zeer Europa na de Tweede Wereldoorlog is veranderd. Een van de deelnemende wielerploegen wordt voor ettelijke miljoenen gesponsord door een tot Amerikaan genaturaliseerde Tsjech, die zo’n beetje het monopolie bezit op de kolenmijnen van Polen en omstreken. Destijds, toen die mijnen zieltogend waren, heeft hij ze voor een habbekrats gekocht. Maar de laatste jaren zijn kolen, tot verdriet van de milieubeweging, weer populair geworden en nu behoort de eigenaar tot het selecte groepje van Oost-Europese zakenmensen, die zich een eigen voetbalclub of wielerploeg kunnen veroorloven. En zo rijden zijn renners langs de mijnschachten van Noord-Frankrijk, die al vele jaren dienstdoen als museumstukken.

Parijs-Roubaix 2

Daags na de koers kwam het bericht dat Margaret Thatcher is gestorven. Ik heb verschillende malen over haar geschreven, want in veel opzichten is zij een fascinerende persoonlijkheid. Er zijn maar weinig politici die op een tijdperk zo hun stempel hebben gedrukt. Een van de vele commentaren op haar dood was van SP-senator Tiny Kox, gisteren in deze krant. Hij was er bij in 1984, toen Thatcher de onrendabele mijnen sloot en strijd aanbond met de vakbonden. Volgens eigen zeggen hield Kox namens de SP inzamelingen bij Nottingham en “organiseerde hij die zaak zo’n beetje”.

Inderdaad, mijnwerkers aller landen verenigt u!

Het moet toen hard tegen hard zijn gegaan. Kox meent dat “Onze Lieve Heer een zware dobber aan Margaret Thatcher zal hebben”. Opmerkelijk dat de gestaalde kaders het laatste oordeel over Thatcher overlaten aan de Hoogste Rechter. In 1984 had de SP nog maar drie zetels in het parlement en de partij was toen nog behoorlijk op een maoïstische leest geschoeid. Je vraagt je af hoe zwaar de dobber zal zijn voor al die maoïsten die aan de hemelpoort hebben geklopt of nog moet kloppen. Dat ze beter terecht zullen komen dan Margaret Thatcher, daarvoor steek ik mijn hand niet in het vuur.

Zelfs Kox moet toegeven dat Thatcher de macht van de vakbonden heeft gebroken en dat ze het pleit heeft gewonnen. Dat nu overal wordt gezegd dat ze karaktervol was en moedig, is voor Kox “geen reden om, sorry, de vlag uit te steken”. Vreemd eigenlijk, hoe weinig mensen de vlag voor haar hebben uitgestoken. Zo was zij een van de zeldzame politici die onpopulair durfde te zijn. Over het algemeen wordt dat als een teken van leiderschap gezien, maar niet bij Thatcher. Maar stel je eens voor dat de vakbeweging en de mijnwerkers het conflict van toen hadden gewonnen.

Ze was een vrouw in een mannenwereld. Ze slaagde er nota bene in het mannelijk bolwerk van de conservatieven aan zich te onderwerpen, maar nog kon zij geen potje breken bij de feministen. Zelfs dat zij uit een eenvoudige kruideniersfamilie kwam en dat zij als vrouw ook nog een bètavak – scheikunde – ging studeren, heeft veel van haar tegenstanders niet kunnen vermurwen tot een gunstiger oordeel.

En die ene keer dat zij een oorlog voerde, deed ze het meteen goed. De Argentijnen bijten nog liever hun tong af dan haar overlijden te vermelden. De Falklanders hebben massaal voor haar gestemd. Vergelijk dat eens met die zemelaar van een Tony Blair, die zijn land met veel leugens een oorlog heeft ingestuurd, die dagelijks nog steeds slachtoffers kost. Als Onze Liever Heer ergens een zware dobber aan heeft, dan is het wel aan Tony Blair.

Een advies: ga naar YouTube en kijk vier uur lang naar Margaret Thatcher, zoals de BBC haar heeft geportretteerd.

Margaret Thatcher 2


de Volkskrant, 10 april 2013

Hier de winnaar: Fabian Cancellara. Foto: Jeroen Wielaert.

CANCELLARA