Het Genootschap van Hoofdredacteuren


        Genootschap heb ik altijd een prachtig woord gevonden, vooral in combinatie met hoofdredacteuren. Het Genootschap van Hoofdredacteuren. Je ziet een koetsje bij de sociëteit voorrijden, een bediende die de deur openhoudt en mannen met bolhoeden die instappen. Ze hebben zwaar getafeld en na afloop bij de borrel nog even de wereldproblemen doorgenomen. Een goeie kans dat één van de hoofdredacteuren morgen een hoofdredacteurlijk hoofdartikel schrijft waar in de voors en tegens van een of ander maatschappelijk probleem zorgvuldig worden afgewogen. Dat hoofdartikel krijgt dan zijn vertrouwde prominente plaats in de krant, zodat iedere lezer weet dat hij dit stukje gevoeglijk kan overslaan. Van alle journalisten is de hoofdredacteur de enige van wie je al aan de stijl kunt zien dat hij de ambitie heeft om vooral niet gelezen te worden.
        Het Genootschap van Hoofdredacteuren heeft nu voorgesteld een gedragscode op te stellen voor de berichtgeving over Maxima. De actualiteitenrubriek Nova heeft er gisteravond al een itempje aan gewijd. Je zag zegge en schrijve één fotograaf in de kou staan posten. Toen de dame in kwestie eindelijk naar buiten kwam, sloeg ze bij het aanschouwen van zo veel paparazzi onmiddellijk de handen voor het gelaat. Waarom ze niet op de foto wilde, was onduidelijk. Het leek me wel een mooie meid, die stevig voortstappend, de wind in de haren, een paar mooie plaatjes zou opleveren waar zij zelf ook heel trots op zou kunnen zijn. Maar kennelijk heeft men haar van overheidszijde verteld dat een toekomstige koningin bij het aanschouwen van een fotograaf zich het best kan gedragen als een drugsdealer die naar het gerecht wordt gevoerd.
        Het was allemaal erg onschuldig, maar waarom pleit Het Genootschap van Hoofdredacteuren dan voor zo'n code? Op voorhand nog wel, want bij mijn weten heeft niemand daar tot dusver om gevraagd. Ik heb daar een paar theorieën over.
        Volgens mijn eerste theorie heeft het iets te maken met het bericht dat de Rijksvoorlichtingsdienst nu officieel heeft toegegeven dat Maxima dé vriendin is van prins Willem-Alexander. Al een half jaar heeft de RVD gezwegen als het graf en nu plotseling dit! Ze zijn nog niet verloofd, dus officieel doen ze het nog niet, maar er is wel al sprake van "een vriendschap". Ik denk dat ze bij het Genootschap van Hoofdredacteuren zo geschrokken zijn van zo veel informatie ineens dat ze met z'n allen uit hun clubfauteuils zijn gevallen. Het spreekt vanzelf dat er onder die omstandigheden temperend moest worden opgetreden.
        Mijn tweede theorie heeft de te maken met de voorzitter van het Genootschap, met Pieter Broertjes, de hoofdredacteur van de Volkskrant. U weet misschien nog dat Broertjes voor een mediastilte pleitte toen de Koningin bij hem op de sociëteit opmerkte dat in de Nederlandse pers de leugen regeert. Iedereen schreef dat keurig op - waarom zou de Koningin het anders hebben gezegd? - behalve de krant waar Broertjes hoofdredacteur van is. Ik denk dat Broertjes niet nog een keer in zijn hemd wilde staan en daarom heeft geroepen: "Wij leven in een democratisch land, dus als wij iets niet hebben dan jullie ook niet!". Na een moeilijke maar openhartige discussie bij een glaasje port zijn de hoofdredacteuren tot de conclusie dat het eigenlijk heel zinnig was wat Broertjes voorstelde.
        Mijn derde theorie zegt dat er in de houding van de pers ten opzichte van de monarchie fundamenteel maar weinig is veranderd sinds de Greet Hofmans-affaire van 1956. Het liefst reguleert de Nederlandse pers zichzelf en laten wij de juicy details aan het buitenland over. De eerste kus zal ongetwijfeld eerst in de Italiaanse kranten staan, want daar zij ze heel wat minder kieskeurig, en mocht er onverhoopt toch iets mis zijn met het verleden van Maxima's vader dan lezen wij dat wel in Der Spiegel.
        Maar zet het weinige dat wij weten nu eens op een rij. Wij hebben een Argentijnse, die niet van adel is, die geen woord Nederlands spreekt en die tot voor kort zelfs geen idee had waar Nederland ligt. En wij hebben een volwassen man van over de dertig die maar steeds moet doen alsof hij niet bij dat meisje hoort, omdat hij eerst het jawoord van zijn moeder moet krijgen. En die moeten dan koning en koningin van Nederland worden. Ik bedoel: nog méér man bijt hond kan ik niet verzinnen. Alleen het Genootschap van Hoofdredacteuren denkt daar anders over, zo bleek bij de bitterballen.

NRC\Handelsblad, 4 februari 2000 © Max Pam