DE MATCH OM HET WERELDKAMPIONSCHAP SCHAKEN

PARTIJ 11: 26 oktober 2000


        Ook in elfde partij om het wereldkampioenschap schaken is titelverdediger Gari Kasparov er niet in geslaagd de verdediging van uitdager Vladimir Kramnik te breken. Het duel eindigde na 41 zetten in remise, zodat Kramnik met vijf partijen te gaan nog steeds een voorsprong heeft van twee punten: 6,5-4,5.
        Omdat Kasparov met wit speelde, leek de elfde partij een gepaste gelegenheid om iets van zijn achterstand goed te maken en na zijn openingszet leek Kasparov dan ook terdege bereid de discussie over de Berlijnse variant van het Spaans voort te zetten. Maar Kramnik liet het er niet op aankomen en opnieuw was hij de eerste die afweek. Die tactiek heeft hij van Fischer, die Spasski met elke nieuwe opening van het kastje naar de muur liet lopen. Dit keer koos Kramnik voor 5. … Lc5, een scherpe loperuitval die de laatste jaren aan populariteit heeft gewonnen. De Russen spreken over de Archangel-variant, de Oostenrijkers over de Möller-variant, maar in de rest van Europa wordt ook wel gesproken over het Planinc-systeem, genoemd naar de Joegoslavische houwdegen Albin Planinc die in de jaren tachtig een zenuwinzinking kreeg en daarna nooit meer schaakte.
        Tot de zeventiende zet werd een partij Topalov-Sjirov gevolgd, maar toen bracht Kasparov met het offer van de kleine kwaliteit een nieuwtje dat vermoedelijk zeer sterk is. Maar vreemd genoeg gebeurde er snel daarna iets vreemds, zoals bleek tijdens de persconferentie na afloop. Volgens Kasparov was hij op de 23^ste zet vergeten wat hij thuis had voorbereid. Kasparov die een geheugen heeft als een pot, die zich zetten en varianten van tientallen jaren geleden kan herinneren, wist het even niet meer. In plaats van het krachtige 23. Ta1, dat volgens Kasparov praktisch winnend was geweest, deed hij een vervlakkende koningszet.
        Curieus was dat Kramnik tijdens de persconferentie zijn tegenstander onmiddellijk tegensprak. Niet waar, zei Kramnik, wij hebben de stelling na de 23^ste zet ook thuis op het bord gehad met eveneens die bewuste zet 23. Ta1, maar volgens de bevindingen van mijn team is de zwarte stelling zeer wel te verdedigden. Of de uitdager hier de waarheid sprak dan wel de wereldkampioen nog eens wilde overbluffen, valt niet te zeggen, maar in ieder geval heeft Kramnik duidelijk aan zelfverzekerdheid gewonnen.
        Kasparov had voor zijn vergeetachtigheid geen verklaring, maar desondanks bleef hij ook na 23. Kf2 lang het beste van het spel houden. Kramnik moest nauwkeurigheid spelen en dat deed de beste verdediger ter wereld met verve. Omzichtig ruilde hij enkele pionnen af, terwijl hij tegelijkertijd de actieradius van de witte toren wist in te perken. Nog voor de tijdcontrole werd remise overeen gekomen. Kasparov schudde het hoofd, zoals hij tijdens de gehele partij het hoofd had geschud. Tijdens de persconferentie gaf hij toe volstrekt uit vorm te zijn. Het idee dat het uitblijven van de vorm vooral komt omdat Kramnik zo sterk schaakt, is nog niet tot de wereldkampioen doorgedrongen.
        
Kasparov-Kramnik (11)
1. e2-e4 e7-e5 2. Pg1-f3 Pb8-c6 3. Lf1-b5 a7-a6

Weer is het Kramnik die afwijkt. Geen Berlijns deze keer. Kramnik wil ontlopen dat Kasparov iets speciaals heeft voorbereid.

4. Lb5-a4 Pg8-f6 5. 0-0 b7-b5 6. La4-b3 Lf8-c5

De scherpe Archangel-variatiant, ooit het troetelkind van Planinc. Staat ook op repertoir van Sjirov tegen wie Kramnik eens een match speelde.

7. a2-a4 Lc8-b7 8. d2-d3 0-0 9. Pb1-c3 Pc6-a5 10. a4xb5 Pa5xb3 11. c2xb3 a6xb5 12. Ta1xa8 Lb7xa8 13. Pf3xe5 d7-d5 14. Lc1-g5 d5xe4

In een partij Kasparov-Sjirov, twee jaar geleden in Linares gespeeld, deed zwart 14. ... Le7 15. Pb5x de4x 16.de4x Le4x 17. Pc3 Lb7 en de partij eindigde spoedig in remise.

15. d3xe4 Dd8xd1 16. Tf1xd1 b5-b4 17. Lg5xf6

Topalov deed tegen Sjirov 17. Pd5, waarna de partij met 17. … Lf2x+ 18. Kf2x Pe4x+ 19. Kg1 Pg5x 20. Pd7 Td8 21. Pc7x Kh8 22. Pa8x Ta8x 23. Td4 Ta1+ 24. Kf2 Tb1 25. Tb4x Tb2x+ 26. Ke3 h5 27. h4 Pe6 28. g3 Tg2 29. Kf3 Tb2 30. Ke3 Tg2 31. Kf3 Tb2 32.Ke3 in remise eindigde.

17. … b4xc3 18 b2xc3 g7xf6 19. Pe5-d7 Lc5-d6

Tot verscheen alles in sneltreintempo. Kennelijk hadden beide spelers deze afruil wel eens op het bord gehad.

20. Pd7xf8 Kg8xf8 21. f2-f3 h7-h5 22. h2-h4

Na lang nadenken gespeeld.

22. … Kf8-e7 23. Kg1-f2?!



Zelfkritiek van Kasparov. Hij had 23. Ta1 moeten doen met goede winstkansen.

23. … La8-b7 24. c3-c4 Ld6-e5 25. Td1-d2 Lb7-c8 26. Td2-d5 Lc8-e6 27. Td5-a5 c7-c5 28. Kf2-e3 Le5-d4+ 29. Ke3-d3 f6-f5 30. b3-b4 f5xe4 31. Kd3xe4 Ld4-f2 32. b4xc5 Lf2xh4 33. c5-c6 Ke7-d6 34. Ta5xh5 Lh4-f2 35. g2-g4 Kd6xc6 36. Th5-h2 Lf2-c5 37. Th2-c2 f7-f6 38. Tc2-h2 Le6xc4 39. Th2-h6 Lc4-d5+ 40. Ke4-f5 Ld5xf3 41. g4-g5 en remise gegeven.