DE MATCH OM DE WERELDTITEL SCHAKEN

PARTIJ 4 en 5 (13 en 14 oktober 2000)

        Op miraculeuze wijze is titelverdediger Gari Kasparov het afgelopen weekend ontsnapt aan een nieuwe nederlaag en daarmee aan een grotere achterstand. Zowel de vierde partij van zaterdag als de vijfde van zondag eindigde in remise, maar als er geen wonder was geschied, had Kasparov de vierde partij moeten verliezen. Ondanks dit meevallertje staat Kasparov nog altijd achter en leidt uitdager Kramnik in de match om het wereldkampioenschap met 3-2.
        Aanvankelijk leek niets erop dat de vierde partij een zeer spectaculaire zou worden. Kasparov verdedigde zich met het Aangenomen Damegambiet, een opening die hij in zijn carrière nog niet eerder heeft gespeeld. Kennelijk zat de schrik er nog in bij Kasparov en heeft hij na zijn nederlaag in het tweede duel nog niets gevonden om de Grünfeld te repareren. In het Aangenomen Damegambiet reiken de zwarte ambities meestal niet verder dan remise, maar daarmee is ook de psychologische zwakte van Kasparovs keus aangegeven. De wereldkampioen kan eenvoudig niet op remise spelen en op de 25^ste zet nam hij met een agressieve torenuitval plotseling een enorm risico.
        Kramnik reageerde koel. Hij liet zich niet bang maken en even later was het Kasparov die in grote moeilijkheden verkeerde. Zijn toren leek inmiddels hopeloos verdwaalt, evenals het zwarte paard dat de aanval had moeten ondersteunen. Op de veertigste werd onder algemene opwinding duidelijk dat Kasparov een stuk ging verliezen. Op dat moment gaf geen mens nog iets voor zijn kansen en op het internet zei de Engelse grootmeester Parker dat het er alleen nog maar om ging wanneer Kasparov zou opgeven.
        Maar Kasparov gaf niet op. Integendeel, hij ontdekte nog een minuscuul kansje om het zijn tegenstander moeilijk te maken. Weliswaar stond de partij "in hogere zin" nog altijd verloren, maar Kramnik moest danig opletten dat hij zijn voordeel niet verspeelde. Wat er toen gebeurde, grenst aan het onwaarschijnlijke. Terwijl Kasparov met Houdini-achtige zetten zijn tegenstander voortdurend bezig hield, raakte Kramnik onzeker. Eerst was het nog makkelijk gewonnen, toen werd het al iets lastiger en tenslotte moest Kramnik die ene winnende zet vinden.
        Dat lukte niet. Nu een serie van wederzijdse onnauwkeurigheden, maakte Kramnik de laatste fout. Onmiddellijk wikkelde Kasparov af naar een eindspel van toren plus paard tegen een enkele toren. Dit eindspel is theoretisch remise, hoewel Kasparov het zelf eens van Judit Polgar heeft gewonnen. Uiteraard deed de wereldkampioen het beter dan Judit destijds, zodat Kramnik op de 74^ste zet toch nog in remise moest berusten.
        "Kasparov is uit de dood opgestaan", zei Tony Miles op het internet en andere grootmeesters waren het volledig met hem eens. De teleurstelling was van het gezicht van Kramnik af te lezen. Zijn secondant Illescas zei dat zijn baas op het winnende ogenblik voor de verdediging een patcombinatie had berekend die bij nader inzien helemaal geen pat bleek te zijn. Kasparov was na afloop uiteraard opgelucht. "Niets is zo bevredigend als het behalen van een onverdiend punt", heeft J.H. Donner eens gezegd. Kasparov leek zich daarvan bewust. "Pas nu begint match", zei hij strijdvaardig.
        Dat bleek de volgende dag echter niet het geval. De vijfde partij eindigde in een snelle remise. Kennelijk moesten beide spelers nog bijkomen van de emoties.
        
Kramnik-Kasparov (4)
1. d2-d4 d7-d5 2. c2-c4 d5xc4

Nieuw in Kasparovs repertoire.

3. Pg1-f3 e7-e6 4. e2-e3 c7-c5 5. Lf1xc4 a7-a6 6. 0-0 Pg8-f6 7. d4xc5 Dd8xd1 8.Tf1xd1 Lf8xc5 9. Pb1-d2 Pb8-d7 10. Lc4-e2 10. b7-b6 11. Pd2-b3

In vluggertjes had Kramnik een paar keer 11. Pc4 gespeeld.

11. ... Lc5-e7 12. Pf3-d4 Lc8-b7 13. f2-f3 0-0 14. e3-e4 Tf8-c8 15. Lc1-e3 Kg8-f8 16. Pb3-d2

Een nieuwtje. De partij Barejev-Rublevsky, waarin wit 16. Kf2 deed, eindigde in remise. Barejev is een secondant van Kramnik.

16. … Pd7-e5 17. Pd4-b3 Tc8-c6 18. Ta1-c1 Ta8-c8 19. Tc1xc6 Tc8xc6 20. g2-g4! h7-h6 21. h2-h4 Lb7-c8 22 .g4-g5 h6xg5 23. h4xg5 Pf6-d7 24. f3-f4 Pe5-g6 25. Pd2-f3 Tc6-c2?!

Overmoedig. Veiliger was 25. … Ke8 en de zwarte stelling is moeilijk te kraken.

26. Le2xa6! Lc8xa6 27. Td1xd7 Tc2xb2 28. Td7-a7 La6-b5 29. f4-f5 e6xf5 30. e4xf5 Tb2-e2 31. Pf3-d4 Te2-e1+ 32. Kg1-f2 Te1-f1+ 33. Kf2-g2 Pg6-h4+ 34. Kg2-h3 Tf1-h1+ 35. Kh3-g4 Lb5-e8 36. Le3-f2 Ph4-g2 37. Ta7-a8!

Nog sterker dan 37. Pf3, dat alom werd aanbevolen.

37. … Th1-f1 38. Kg4-f3 Pg2-h4+

Verliest een stuk, maar ook 38. ... Pf4 39. Pd2 Td1 40. Pc4 Pd5 41. Pb5 Lg5 42. Ke2! is onaangenaam.

39. Kf3-e2 Tf1-h1 40. Pd4-b5

Hier vroegen verschillende grootmeesters zich af of Kasparov zou opgeven.

40. … Le7xg5 41. Pb5-c7 Kf8-e7 42. Pc7xe8 Ph4xf5 43. Lf2xb6 Ke7-d7 44. a2-a4 Th1-h3 45. Pb3-c5+ Kd7-c6 46. a4-a5 Th3-e3+ 47. Ke2-d1 Te3-e7! 48. Ta8-c8+ Kc6-b5 49. Pc5-e4 Te7xe4 50. Tc8-c5+ Kb5-a6 51. Pe8-c7+ Ka6-b7 52. Tc5xf5 Lg5-e3

Maakt het zich moeilijk. Volgens Kramniks secondant Illescas was 53. Pb5 maar vooral ook 53. Tb5! eenvoudiger.

53. Lb6xe3 Te4xe3 54. Tf5xf7?

Winnend was 54. Pd5!

54. …Te3-e5? Ook niet goed. Hij had 54. … Kc6 moeten doen.

55. a5-a6+? Nog steeds won 55. Pd5!

55. … Kb7-b6 56. Tf7xg7 Te5-a5! 57. Kd1-d2 Ta5-a1 58. Kd2-c2 Ta1-h1?

Hier zou 58. … Ta5! voldoende voor remise zijn geweest.

59. Kc2-b2?



De laatste fout. Alsnog 59. Tg8! had gewonnen.

59. … Th1-h8! 60. Kb2-b3 Th8-c8 61. a6-a7 Kb6xa7 62. Kb3-b4

Het is nu theoretisch remise, maar Kramnik probeert het nog even.

62. … Ka7-b6 63. Pc7-d5+ Kb6-a6 64. Tg7-g6+ Ka6-b7 65. Kb4-b5 Tc8-c1 66. Tg6-g2 Kb7-c8 67. Tg2-g7 Kc8-d8 68. Pd5-f6 Tc1-c7 69. Tg7-g5 Tc7-f7 70. Pf6-d5 Kd8-d7 71. Tg5-g6 Tf7-f1 72. Kb5-c5 Tf1-c1+ 73. Kc5-d4 Tc1-d1+ 74. Kd4-e5

en remise.

Kasparov-Kramnik (5)
1. c2-c4 c7-c5 2. Pg1-f3 Pg8-f6 3. g2-g3 d7-d5 4. c4xd5 Pf6xd5 5. Lf1-g2 Pb8-c6 6. Pb1-c3 g7-g6 7. 0-0 Lf8-g7 8. Dd1-a4 Pd5-b6 9. Da4-b5 Pb6-d7 10. d2-d3 0-0 11. Lc1-e3 Pc6-d4 12. Le3xd4 c5xd4 13. Pc3-e4 Dd8-b6 14. a2-a4 a7-a6 15. Db5xb6 Pd7-b6 16. a4-a5 Pb6-d5 17. Pe4-c5 Tf8-d8 18. Pf3-d2 Ta8-b8 19. Pd2-c4 e7-e6 20. Tf1-c1 Lg7-h6 20. Tc1-b1 Lh6-f8 21. Pc5-b3 Lf8-g7 22. Lg2xd5 Td8xd5 en remise.