Hoe zit het met die topambtenaar Pieter de Gooijer?

Buitenhof

Onlangs gaf Wouter Bos een interview aan NRC/Handelsblad, waarin hij verklaarde eindelijk rust te hebben na zijn hectische tijd als partijleider en minister. Zelfs een uitnodiging van Sterren dansen op het ijs had hij aan zich voorbij laten gaan. Jammer, want het was niet zonder symboliek geweest als Bos een paar mooie pirouettes had gedraaid.

Ook een uitnodiging van De Wereld Draait Door om commentaar te geven op Wikileaks sloeg Bos af. Alleen aan het programma Voetbal Inside had hij meegedaan, omdat hij het wel aandurfde over Wesley en Yolante te praten, zonder de bijgedachte: “Ziet Job, dat anders?”.

Naar Buitenhof wilde Bos eventueel ook komen, zo zei hij in dat interview, maar dan moest het wel gaan over zijn nieuwe passie: de zorg. Fijn om te horen, maar urgenter lijkt het dat Bos – voor zover dat in zijn vermogen ligt – helderheid verschaft in een kwestie die naar boven is gekomen door Wikileaks.

Volgens Wikileaks-cables zou de Nederlandse topambtenaar Pieter de Gooijer  destijds de Amerikanen hebben uitgenodigd minister Bos onder de druk te zetten, om zo een verlenging van de missie in Afghanistan af te dwingen. Bos zou dus gepiepeld zijn door een zelfstandig opererende ambtenaar. Of nog erger: Bos zou gepiepeld zijn door zijn toenmalige collega van Buitenlandse Zaken, Maxime Verhagen, onder wie De Gooijer als directeur-generaal Politieke Zaken resulteerde.

Dat gebeurde allemaal in 2009. Daarna viel het kabinet over dezelfde missie naar Afghanistan en kregen wij een nieuw kabinet, waarin Verhagen verrassend op Economische Zaken, Landbouw en Innovatie terecht was gekomen. Buitenlandse Zaken had hij aan Uri Rosenthal overgedaan.

Maar hoe zit het nou met die topambtenaar Pieter de Gooijer?

Pieter de Gooijer

Niet minister Verhagen, die er met zijn neus bovenop had gestaan, maar zijn opvolger Rosenthal kreeg de zaak op zijn bord en hij verklaarde dat de topambtenaar beslist niet had opgeroepen om Bos onder druk te zetten. Het verslag dat Wikileaks had geopenbaard, was – en ik citeer – “geheel voor rekening van de Amerikanen”.

Er zijn nu drie mogelijkheden.

De eerste mogelijkheid is dat ze er bij Wikileaks maar een potje van hebben gemaakt, maar dat lijkt erg onwaarschijnlijk. Tot dusver zijn de Wikileaks-documenten opmerkelijk authentiek en betrouwbaar gebleken.

De tweede mogelijkheid is dat de Amerikanen de opmerkingen van De Gooijer verkeerd hebben begrepen. Ook dat lijkt onwaarschijnlijk, want uit Wikileaks komen de Amerikaanse diplomaten naar voren als goed geïnformeerd en scherp analyserend. Bovendien was bij dat bewuste gesprek de Amerikaanse NAVO-ambassadeur Ivo Daalder aanwezig en die spreekt uitstekend Nederlands. Nederlands is zelfs zijn geboortetaal.

Blijft dus over, en ik durf het bijna niet te zeggen, dat minister Rosenthal een beetje…tja…ahum…de onwaarheid spreekt…of…ahum… jokt, of misschien gewoon staat te liegen.

Tenzij er natuurlijk iets is gebeurd waarvan wij totaal geen weet hebben.

Kortom: zorg is een mooi onderwerp, maar wat heeft Wouter Bos destijds  gemerkt van de druk die op hem werd uitgeoefend? En welke rol speelde Verhagen daarin?

Ook zou ik graag topambtenaar Pieter de Gooijer geïnterviewd zien, maar laat die nou net vorige week zijn bevorderd tot Permanent Vertegenwoordiger bij de Europese Unie in Brussel. Wedden dat hij in zijn nieuwe functie niets mag zeggen over zijn oude functie.

Politieke verantwoordelijkheid is als paling in een emmer vol groene zeep en snot.

Leve Wikileaks!

Buitenhof, 22 januari