The Max Pam Globe
- Sinds 1998
- 01-05-2024
- @maxpam1 volgen © Max Pam
Johan van Mil (1959-2008)
Schaken
Op 49-jarige leeftijd is vorige week de schaakmeester Johan van Mil overleden. Lezers van deze rubriek zullen hem ongetwijfeld kennen, want in de vakantiemaand was hij mijn vervanger.
Hoewel hij behoorde tot de generatie van de schakende vrijbuiters, verzorgde hij de rubriek altijd plichtsgetrouw en nauwgezet. Van Mil was een bijzonder zachtaardige man, die helemaal leefde voor het schaken. Hij was getrouwd met de Hongaarse schaakster Erika Sziva, met wie hij ook het verzendhuis De Beste Zet dreef. De naam geeft al aan dat je daar alles kunt bestellen wat met schaken te maken heeft.
Voor de schakers is te hopen dat De Beste Zet gewoon blijft bestaan.
Het einde was voor Van Mil zwaar en pijnlijk. Na een hartoperatie, die aanvankelijk geslaagd leek, traden er allerlei complicaties op. Lang kon men niet vinden wat de oorzaak was, tot de artsen ontdekten dat Johan ten prooi was gevallen aan een zeer zeldzame maar ook zeer agressieve schimmel, die zijn lichaam wegvrat. Na amputatie van beide benen was het leed zo onverdraaglijk geworden dat de dood kwam als een verlichting. Johan van Mil laat twee nog jonge zonen na. Voor condoleances verwijs ik naar: www.debestezet.nl.
Van Mil heeft vier keer aan het Nederlands kampioen meegedaan. In 1991 behaalde hij zijn beste resultaat: vierde achter Van Wely, Nijboer, Brenninkmeijer en Kuyf. In teamverband deed hij het nog beter. In het seizoen 1983-84 werd hij met Eindhoven kampioen van Nederland. Samen met zijn generatiegenoten Herman Grooten, Frans Cuijpers, Rudy Douven, Gerard Welling en Peter Scheeren heeft Van Mil jarenlang de open toernooitjes afgestruind. Boven de rivieren werden dit vriendenclubje ook wel “de Brabantse bende” genoemd. Johan van Mil heb ik ontmoet via het blad Schaaknieuws, waarvan hij een van de oprichters is geweest.
IM Van Mil was een geduchte tegenstander, die door zijn solide spel niet makkelijk te verslaan was. Hij heeft in zijn carrière van verschillende grootmeesters gewonnen. Het volgende partijtje wekte grote hilariteit.
Tsesjkovski-Van Mil (1990)
1. e2-e4 c7-c6 2. d2-d4 d7-d5 3. Pb1-c3 d5xe4 4. Pc3xe4 Lc8-f5 5. Pe4-g3 Lf5-g6 6. h2-h4 h7-h6 7. Pg1-f3 Pb8-d7 8. h4-h5 Lg6-h7 9. Lf1-d3 Lh7xd3 10. Dd1xd3 e7-e6 11. Lc1-d2 Pg8-f6 12. O-O-O Lf8-e7 13. Dd3-e2 c6-c5 14. d4xc5 Dd8-c7 15. Pg3-e4 Pf6xe4 16. De2xe4 Pd7xc5 17. De4-e5??
Overziet een kleinigheid.
17. … Pc5-d3+ en weg dame.
Van Mil kon een taaie verdediger zijn, zoals hij bewees tegen de grote Kortsjnoj. Na 24 zetten lijkt het remise – zie diagram 1 – maar zo gemakkelijk kom je er natuurlijk niet vanaf tegen De Verschrikkelijke. Dus wordt het nog ruim veertig zetten vechten op hoog niveau.
Van Mil-Korstjnoj (1993)
24. f2-f4?! e5xf4 25. g3xf4 g5-g4 26. Le3-f2 f6-f5 27. Lf2-h4 Th8-e8 28. Td1-e1 Lc6-e4 29. Te1-d1 Te8-e6 30. Td1-d8+ Kc8-b7 31. Td8-d7 Te6-h6 32. Lh4-g3 Th6-c6 33. c2-c4 b6-b5 34. Td7xh7 b5xc4 35. b3xc4 Tc6xc4+ 36. Kc1-b2 a7-a5 37. Th7-d7 Tc4-c2+ 38. Kb2-b3 Kb7-b6 39. Td7-d4 Tc2-e2 40. Kb3-c3 c7-c5 41. Td4-d2 Te2-e3+ 42. Kc3-c4 Kb6-c6 43. Le3-f2!
Een sterke verdediging.
43. … Te3xa3 44. Td2-d6+! Kc6-c7
Want 44. … Kd6x 45. Lc5x Kc6 46. La3x is meteen remise.
45. Lf2xc5 Ta3-h3 46. Td6-d2 a5-a4 47. Td2-a2 Le4-c6 48. Kc4-d4 Lc6-d7 49. Kd4-d5 Th3-c3 50. Lc5-d6+ Kc7-b6 51. Ta2-b2+ Kb6-a6 52. Ld6-c5 Ld7-b5 53. Lc5-b4 Tc3-e3 54. Lb4-c5 Te3-e4 55. Lc5-d6 Lb5-c4+ 56. Kd5-c6 Lc4-b3 57. Tb2-d2 Te4-e6 58. Td2-d3 Te6-h6 59. Td3-e3 Lb3-d1 60. Te3-e5 Ld1-f3+ 61. Kc6-c5 Lf3-e4 62. Te5-e7 Th6xd6
Dit reikt net niet ver genoeg.
63. Kc5xd6 a4-a3 64. Te7-c7 a3-a2 65. Tc7-c1 Ka6-b5 66. Tc1-a1 Le4-b1 67. Kd6-e5 Kb5-c4 68. Ta1xa2! Lb1xa2 69. Ke4xf5 en remise gegeven.
Uiteraard heeft Van Mil ook nog tegen de legendarische Hein Donner gespeeld. Van Mil had het tijdens de partij zo warm dat hij zijn schoenen ervoor uitdeed.
Donner-Van Mil (1982)
1. d2-d4 Pg8-f6 2. c2-c4 g7-g6 3. g2-g3 Lf8-g7 4. Lf1-g2 d7-d5 5. c4xd5 Pf6xd5 6. Pg1-f3 O-O 7. O-O Pd5-b6 8. Pb1-c3 Pb8-c6 9. e2-e3 e7-e5 10. d4-d5 Pc6-a5 11. e3-e4 c7-c6 12. Lc1-g5 f7-f6 13. Lg5-e3 c6xd5 14. Le3xb6 Dd8xb6 15. Pc3xd5 Db6-d8 16. Ta1-c1 Pa5-c6 17. Dd1-b3 Tf8-f7! 18. Tf1-d1 Lc8-e6 19. Db3-e3 Dd8-f8 20. Tc1-c5 Ta8-d8 21. De3-c3 Tf7-d7 22. b2-b4 Kg8-h8 23. Td1-e1
Zwart staat al comfortabel.
23. … Le6xd5 24. e4xd5 Td7xd5 25. Tc5xd5 Td8xd5 26. Dc3-c4 Td5-d7 27. b4-b5 Pc6-d8 28. Dc4-c8 Td7-e7 29. Dc8-b8 b7-b6 30. Te1-c1 Te7-d7 31. Lg2-h3
Hier was 31. Tc8 beter.
31. … f6-f5 32. Pf3xe5
Niet helemaal goed snik. Hij had 32. Tc8 moeten doen.
32. … Td7-b7!
en wint een stuk. Wit gaf op.
En hier nog een verliespartijtje van Donner! Dit keer tegen Henk van Donk (1920-2008), die vorige week eveneens overleed. Van Donk vervulde vele functies in het schaakleven, maar was ook jarenlang eerste-bord-speler van de Haagse club Discendo Discimus. Dat was ook de club waar Donner is begonnen. De volgende partij werd destijds zeer geroemd.
Van Donk-Donner (1951)
1. e2-e4 d7-d6 2. f2-f4 c7-c5 3. Pg1-f3 Pg8-f6 4. Pb1-c3 Lc8-g4 5. Lf1-e2 Pb8-c6 6. h2-h3 Lg4xf3 7. Le2xf3 e7-e6 8. 0-0 Lf8-e7 9. Pc3-e2 d6-d5?
Donner: “Zwart speelt Frans, maar hij had Siciliaans moeten spelen”.
10. e4-e5! Pf6-d7 11. c2-c3 b7-b5 12. d2-d4 Pd7-b6 13. Dd1-d3 Dd8-d7
Om 14. Db5x Pe5x! te kunnen doen.
14. g2-g4 Ta8-c815. f4-f5 exf5?
Dit ziet er niet goed uit en had vervangen moeten worden door: 15. … cd4x! 16. cd4x Pb4 17. Dd1 en zwart heeft nog wat tegenspel.
16. g4xf5 c5xd4
Nu is het te laat.
17. e5-e6! Dd8-c7
Maar 17. … fe6x 18. fe6x De6x 19. Lg4 Dg6 20. Dg6x+ hg6x 21. Lc8x Pc8x 22. Pd4x Pd4x 23. cd4x was mogelijk geweest.
18. Lf3-h5 0-0 19. e6xf7+ Kg8-h8 20. Pe2-f4 Pc6-e5 21. Dd3-e2 d4-d3
Veel beter was: 21. … Pf7x! 22. Pe6 Dg3+ en het is nog wat.
22. De2-g2 Pb6-c4
De computer Fritz heeft veel later 22. … Pf7x 23. Pe6 De5 als sterker aangegeven.
23. Pf4-e6 Dc7-b6+ 24. Kg1-h1 Le7-f6 25. Lc1-g5 Pc4-e3
Hier moet Donner nog op hebben gehoopt, maar het is meteen uit.
26.Lg5xf6!
en opgegeven wegens het ondekbaar mat op g7.Het Parool, 15 november 2008