Gerard van het Reve over Leo Pam

Boeken etc

Op dit ogenblik ben ik Kroniek van een schuldig leven aan het lezen, de Gerard Reve-biografie van Nop Maas. Tot nu toe is het genieten en ik kan mij nauwelijks voorstellen dat het anders wordt.  Het toeval wilde echter dat ik een stuk kreeg toegestuurd, dat gevonden is in Het Parool-archief.

Kroniek Reve

Het stuk heeft gestaan in het personeelsblad van Het Parool, dat Het Smalle Parool heette. Het dateert van augustus 1955. Volgens het bijschrift is het een stuk van Gerard van het Reve, die net als zijn vader Gerardus van het Reve na de oorlog een tijd bij Het Parool heeft gewerkt. In het stuk wordt mijn vader Leo Pam genoemd, die in dezelfde tijd ook deel uitmaakte van de redactie.

Dat zou natuurlijk erg aardig zijn.

Smalle Parool

De periode wordt uitvoerig beschreven door Nop Maas. Mijn vader had goede herinneringen aan Gerardje, zoals hij vaak door zijn omgeving werd genoemd. Ik herinner mij twee anekdotes van mijn vader. In de eerste speelde zich af in het oude Telegraaf-gebouw op de Oude Zijds Voorburgwal in Amsterdam. Dat gebouw heeft hele hoge ramen. Op een keer klom Gerard in de lange gordijnen die er voor hingen, haalde zijn leuter uit zijn broek en probeerde te masturberen. Daarbij deed hij net alsof hij naar beneden ging spuiten.

De redactie van Het Parool kreeg toen al het idee dat Gerard een heel bijzondere jongen was.

In de tweede anekdote wordt verteld dat Gerard een keer voor de bioscoop in een rij stond te wachten. Op dat moment maakte iemand voor hem een antisemitische opmerking. Gerard, die iets had met Hanny Michaelis, werd vreselijk kwaad en wilde gaan vechten. Gelukkig kwamen omstanders tussenbeide.

Nog altijd boos ging Gerard naar de redactie om een commentaar te schrijven. Daarin vroeg hij zich af  wat je moet doen met een antisemiet. Een klap met de volle vuist midden in het gezicht, was Gerards conclusie. Het stuk was al gezet en zou in de krant zijn gekomen, als het niet op het laatst door de dienstdoende eindredacteur was onderschept. Terecht natuurlijk, want in de kolommen van een krant roept men niet op tot geweld, maar voor de literatuur en de geschiedenis is het toch jammer dat het nooit is gepubliceerd.

Hier het stuk Alarm op de Redactie. Een meesterwerk is het natuurlijk niet, maar een Reve-fan is op zoek naar alles. Het zou iets voor het Verzameld Werk zijn.

Smalle Parool 2

Toch is het oppassen, want volgens Theodor Holman ligt er een addertje onder het gras.  Ook Gerards vader schreef wel eens onder de naam Gerard van het Reve, vandaar dat Gerardje zich een tijdje Simon van het Reve heeft genoemd. Maar dat deed hij al niet meer in 1955.

Blijft de vraag: is dit stuk van Gerard of zijn vader?

Amsterdam, 8 november 2009