Twee boeven aan één schaakbord

Schaken

De hele wereld kon ervan meegenieten: FIDE-president Kirsan Iljoemzjinov heeft een partijtje zitten schaken met kolonel Muammar Khadaffi.

Khadaffi schaakt

Terwijl Libië in een burgeroorlog verkeert en Khadaffi, wat de geallieerden betreft, zo snel mogelijk aan het Strafhof in Den Haag dient te worden uitgeleverd, verschoven Iljoemzjinov en Khadaffi (zie YouTube) wat wezenloos een paar schaakstukken.

Het geschiedde op een klein bordje. Eerst dacht ik nog dat ze allebei met wit speelden, maar toen ik het filmpje wat beter bekeek, zag ik dat de FIDE-president achter gouden stukken zat en de kolonel achter zilverende stukken.

Of misschien waren het wel platina stukken.

Veel kaas van schaken heeft Khadaffi niet gegeten, dat werd wel zichtbaar. Hij tilde af en toe een stuk op en deed soms twee zetten achter elkaar. Iljoemzjinov probeerde zijn tegenstander nog wel te corrigeren, maar durfde dat toch ook weer niet al te vaak te doen. De partij eindigde snel in remise na een aanbod van de FIDE-president, die zei dat hij het “als gast onbeleefd te vinden om te winnen”.

Onbeleefd!

Khadaffi schaakt 2

Hoe heeft Iljoemzjinov temidden van al dat oorlogsgeweld Tripoli weten te bereiken? Wie heeft hem gebracht? Het zijn nog raadsels. In een latere verklaring liet de baas van de Wereldschaakbond weten dat hij was uitgenodigd. Zijn bezoek – het duurde twee uur – zou verkeerd begrepen zijn en had beslist geen politieke bedoeling. Hij wilde slechts tonen dat het edele schaakspel een belangrijke functie kan hebben in een vredesproces, dat nu vast en zeker op gang komt.

Toen ik het filmpje zag, moest ik denken aan wat Wim T.Schippers zei, toen hij Harry Mulisch een pijp zag opsteken: “Twee rotkoppen aan één steel”.

Twee boeven aan één schaakbord.

Iljoemzjinov kent Khadaffi nog van 2004, toen de Libische dictator bereid was financieel in de bres te springen bij een
WK-toernooi, dat niet door dreigde te gaan. Ongetwijfeld moest Iljoemzjinov daarvoor nu genadebrood eten, zodat de schaakwereld opnieuw een pleefiguur slaat. De FIDE-president heeft in het verleden trouwens goede relaties
onderhouden met tirannen. Hij was kind aan huis bij Sadam Hoessein, wordt regelmatig in Iran ontvangen. Overal neemt hij zakjes geld in ontvangst. Verschillende media hebben Iljoemzjinov omschreven als “een zakenman”, maar
in elk normaal land zou hij als oplichter achter slot en grendel zitten.

Tenslotte nog dit. In zijn verklaring vraagt Iljoemzjinov de schaakwereld om “totale solidariteit met het vredesproces in Libie”. En hij besluit met: “Gens una sumus – wij zijn allen één”.

Welke schrijver zei dat wij door gevaarlijk gekken worden omringd?

De volgende partijen zijn afkomstig uit een zeskamp, die momenteel in Boekarest wordt gehouden. Naast Magnus Carles doen ook Ivantsjoek, Karjakin, Nakamura, Radjabov en de plaatselijke favoriet Nisipeanu mee. Nisi, zoals
hij genoemd wordt stal de show door een zinderend overwinning op Ivantsjoek.

Carlsen-Nakamura
1. d2-d4 d7-d5 2. c2-c4 e7-e6 3. Pb1-c3 Lf8-e7 4. c4xd5 e6xd5 5. Lc1-f4 c7-c6 6. Dd1-c2 Lc8-g4?!

Wil toch naar de diagonaal g6-c2, maar het
blijft onbevredigend.

7. e2-e3 Lg4-h5 8. Lf1-d3 Lh5-g6 9. Ld3xg6! h7xg6 10. O-O-O Pg8-f6 11. f2-f3 Pb8-d7 12. Pg1-e2 b7-b5 13. e3-e4 b5-b4 14. Pc3-a4 d5xe4 15. f3xe4 Dd8-a5 16. Kc1-b1 O-O 17. h2-h4 Tf8-e8 18. e4-e5 Pf6-d5 19. h4-h5 g6-g5 20. h5-h6!

Trekt zich er niets van aan, en terecht.

20. … g7-g6 21. Lf4-c1 Pd7-b6?

Het verkeerde paard. Na 21. …P5b6 had hij kunnen vechten.

22. Pa4-c5 Le6xc5 23. d4xc5 b4-b3

Of 23. … Pd7 24. e6! en wit staat geweldig.

24. Dc2xb3 Da5xc5 25. Pe2-d4 Te8xe5 26. Pd4-f3 Te5-e2?

Een nieuwe fout. Nodig was 26. … Tf5, al staat wit ook dan geweldig.

27. Pf3xg5 Dc5-e7 28. Db3-d3! Ta8-f8 29. Td1-f1 f7-f5 30. g2-g4 Pb6-a4 31. Dd3-d4

Sneller ging 31. gf5x, aldus Chessbase.

31. … De7-e5! 32. Dd4xe5 Te2xe5 33. g4xf5 g6xf5 34. Pg5-f3 Te4-e7 35. Tf1-g1+ Kg8-h7 36. Tg1-g7+!

Diagram1Carlsen-Nakamura (2011)

Na 31. … Tg7x 32. hg7x+ Kg7x 33. Lh6+ wint wit.

36. … Kh7-h8 37. Th1-g1 Tf8-e8 38. Pf3-h4 Te7xg7

en  zwart gaf het tegelijkertijd op.

Ivantsjoek-Radjabov
1. d2-d4 Pg8-f6 2. c2-c4 g7-g6 3. Pb1-c3 Lf8-g7 4. e2-e4 d7-d6 5. Lf1-e2 O-O 6. Lc1-g5 Pb8-a6 7. f2-f4 c7-c6 8. Dd1-d2 Pa6-c7 9. Le2-f3! Pc7-e6 10. Lg5-h4 c6-c5 11. d4xc5 Pe6xc5 12. Ta1-d1 Lc8-e6 13. b2-b3 a7-a5 14. Pg1-e2 Dd8-c7?

Een ongelukkig veld voor de dame.

15. O-O a5-a4 16. f4-f5!

Diagram2Ivantsjoek-Radjabov (2011)

Erg sterk.

16. … g6xf5 17. e4xf5 Le6xf5 18. Lh4xf6 e7xf6

Moet wel, want 18. … Lf6x 19. Pd5 Dd8 20. b4! is nog erger.

19. b3-b4 Pc5-e6 20. Pc3-b5 Dc7-b6+ 21. Kg1-h1 Pe6-g5 22. Lf3xb7!

Alles stort in.

22. … Db6xb7 23. Tf1xf5 Pg5-e4 24. Dd2-d3 Tf8-e8 25. Pe2-d4 Ta8-c8 26. Tf1-f4 Lg7-f8 27. Td1-f1 Te8-e5 28. a2-a3 Kg8-h8 29. Pd4-f5 Tc8-d8 30. Pb5-c3 Pe4xc3 31. Dd3xc3 Td8-e8 32. Tf4-g4 Db7-c8 33. Dc3-g3 h7-h5 34. Tg4-g8+ Kg8-h7 35. Tg8xf8

en zwart gaf op.

Nisipeanu-Ivantsjoek
1. e2-e4 e7-e5 2. Pg1-f3 Pb8-c6 3. Lf1-b5 Pg8-f6 4. O-O Pf6xe4 5. d2-d4 Pe4-d6 6. Lb5xc6 d7xc6 7. d4xe5 Pd6-f5 8. Dd1xd8+ Ke8xd8 9. Pb1-c3 Pg8-e7 10. Pc3-e4 Pe7-g6 11. b2-b3 Kd8-e8 12. Lc1-b2 c6-c5

Nieuw, maar misschien niet zo goed.

13. Pf3-d2 h7-h5 14. Pd2-c4 b7-b6 15. f2-f4 Pg6-e7

Hij moet f5 onder controle houden.

16. Pc4-e3

Ook 16. Pcd6+ cd6x 17. Pd6x+ Kd7 18. Pf7x Tg8 19. f5 zag er aardig uit.

16. … Pe7-f5 17.  Pe3-d5 Lc8-b7 18. Tf1-d1!

Na 18. Pc7x Kd8 19. Pa8x Le4x zit wit met lege handen.

18. … Lb7xd5 19. Td1xd5 a7-a5 20. Ta1-e1 Ta8-d8 21. Pe4-f6+!

Diagram3Nisipeanu-Ivantsjoek

Zet een stormachtige aanval in.

21. … Ke8-e7 22. e5-e6! Td8xd5

Of 22. … fe6x 23. Tf5x gf6x 24. Lf6x+ Kf7 25. Ld8x ef5x 26. Lc7x en wint.

23. Pf6xd5+ Ke7-d6 24. e6xf7 Kd6xd5 25. Te1-e5+ Kd5-d6 26. Te5xf5 Kd6-e6 27. Tf5-g5 Ke6xf7 28. Lb2-e5 c5-c4 29. Le5xc7 Lf8-c5+ 30. Kg1-f1 Th8-c8 31. Lc7-e5 g7-g6 32. f4-f5 g6xf5 33. Tg5xh5 Tc8-d8 34. Le5-c3 c4xb3 35. c2xb3 Kf7-g6 36. Th5-h8 Td8-d3 37. Th8-h3 Lc5-e3

Op h3 slaan verliest op den duur.

38. Lc3-e1

Sterker is 38. Le5!

38. … f5-f4 39. Kf1-e2 Td3-d8 40. g2-g3 Td8-c8 41. g3xf4 Le3xf4 42. Th3-c3! Tc8-e8+

Want na 42. … Tc3x 43. Lc3x Lh2 44. Kd3 staat het eindspel verloren.

43. Ke1-d1 Te8-d8+

En nu: 44. … Lh2 45. Tc6+ Td6 46. Td6x+ Ld6x 47. Kd3 en weer wint wit.

44. Kd1-c2 Td8-e8 45. Le1-g3 Lf4-e3 46. Kc2-d3 Le3-c5 47. Kd3-c4 a5-a4 48. Kc4-b5 a4xb3 49. a2xb3 Te8-e2 50. Lg3-c7 Te2-e6 51. b3-b4 Lc5-e7 52. Tc3-c4 Kg6-f5 53. Lc7xb6 Le7-d6 54. Lb6-c7

en zwart gaf op.

Het Parool, 18 juni 2011