Tit for Tat

Buitenhof

Een van de beroemdste films van Laurel en Hardy heet Tit for Tat. De dikke en de dunne krijgen daarin ruzie met een buurman, waarna zij elkaars eigendommen afbreken tot werkelijk alles is vernield. Niet echt opbouwend, maar wel vreselijk leuk.

Tit fot tat2

Tit for Tat – oog om oog, tand om tand – is later voor de speltheorie een belangrijk principe geworden. In een parlementaire democratie van coalitie kom je niet ver met het over en weer uitdelen van klappen. Omdat elke partij bij onderhandelingen een zo gunstig mogelijk resultaat wil, is men het Tit for Tat principe gaan verfijnen met aanvullende regels.

Uitgangspunt is de wil tot samenwerking. Maar zet iemand de hakken in het zand, dan doe jij hetzelfde. Stopt de ander met tegenwerking, wees dan bereid onmiddellijk te vergeven. Het komt er dus op neer dat je hard bent tegenover afwijzing, maar toegeeflijk tegenover toenadering. En vooral ook:  dat je geen geheugen hebt, dat je niet rancuneus blijft mokken over nederlagen uit het verleden. Computersimulaties hebben aangetoond dat deze regels de beste onderhandelingsresultaten op te leveren.

U moet het ook eens proberen in uw huwelijk, of op uw werk. Zijn zij aardig, wees ook aardig. Zijn zij vervelend, wees ook vervelend. Imiteer zonder dat ze het in de gaten hebben. Blijf niet hangen in het verleden. Uw huwelijk zal er door opfleuren en u gaat voortaan met plezier naar uw werk.

Maar wat betekent Tit fot Tat voor de uitspraken van Job Cohen, zoals hij die gisteren heeft gedaan in de Volkskrant?

De koppen zeggen het al: “Jongens, sorry, bekijk het maar”. En: “Ja, ik zeg nee”.

Wat hoopt Cohen te bereiken door ineens zijn kont tegen de krib te gooien?

Tot dusver heeft Cohen het kabinet-Rutte per onderwerp afgerekend. Cohen zit weliswaar niet in de regering, maar door handig manoeuvreren, valt een en ander te bereiken. En dat heeft Cohen ook gedaan. Maar dat is nu afgelopen.

Voortaan zegt Cohen: nee.

De vraag is of hij daarmee de val van het kabinet dichterbij brengt, wat Cohen zegt te willen. Indachtig Tit for Tat gaat Cohen door zijn harde opstelling zijn doel niet bereiken en raakt de val juist verder uit zicht. De partijen die het kabinet-Rutte overeind houden, zullen namelijk ook harder worden, wat tevens betekent dat hun saamhorigheid zal groeien. Groepen zetten nu eenmaal hun onderlinge tegenstellingen opzij, wanneer zij gezamenlijk worden aangevallen. Als gedoger verkeerde Cohen nog in een positie om VVD, CDA en PVV tegen elkaar uit te spelen, maar zijn bekijk-het-maar-standpunt maakt hem praktisch machteloos.

Daarom is mijn vermoeden dat harde standpunt van Cohen vooral is ingegeven door het succes van SP onder Emile Roemer. De SP gooit weliswaar geen tomaten meer, maar het zegt gewoon consequent nee tegen elk kabinetsbeleid. De bankiers het gedaan hebben, dat is ook een overzichtelijk standpunt. Net als het nee van de SP tegen Europa, wat voor een stroming die ooit is begonnen met de Internationale nogal beschamend is. Ondertussen zijn het wel simpele standpunten, waarmee de SP de PvdA weet leeg te zuigen.

Let daarom op mijn woorden: de linkse samenwerking, tussen die dikke Roemer en die dunne Cohen gaat straks ook ten onder aan Tit for Tat.

Buitenhof, 22 januari 2012