Joop Schafthuizen, een kleine held

Invallen

Bij zo’n beetje alle grote Nederlandse schrijvers ben ik wel eens over de vloer geweest, maar nooit bij Gerard Reve. Die heb ik een paar keer aan de lijn gehad, ik heb hem ook eens de hand geschud, maar echt ‘ontmoet’ heb ik hem nooit.

Reve en Schafthuizen

Op de een of andere manier zag ik er tegenop. Vooral later was ik bang dat zijn standaardgrappen tegen zouden vallen. Ik hield mij liever bij het beeld dat ik mij van hem had gevormd. Het is misschien een raar beeld, dat geef ik toe, gebaseerd op zijn boeken en op enkele anekdotes die mijn vader over Reve had verteld, en die nog stammen uit de tijd dat zij beiden redacteur waren van Het Parool.

Zo vertelde mijn vader dat Gerardje – want zo werd hij genoemd – op het redactielokaal in het oude Telegraafgebouw aan de Nieuwezijds Voorburgwal altijd in de gordijnen klom.

Dat kon, die waren hoog en heel sterk. Eenmaal boven haalde Reve zijn roede uit zijn broek, masturbeerde en richtte vervolgens op het hoofd van een andere redacteur.

Waar?

Vast.

Maar zo iemand zoek je niet zo makkelijk op, vooral niet als de herenliefde je nauwelijks aanspreekt. Van de jonge Simon van het Reve tot de oude Gerard Reve heb ik hem altijd vanuit de verte bewonderd.

Wie ik ook altijd als een kleine held heb beschouwd, is Joop Schafthuizen. Joop is Gerards verpleegster geweest. In die moeilijke laatste jaren heeft hij zich voor Gerard opgeofferd. Gerard Reve dement in een luier, je moet er niet aandenken. Vandaar dat het ook geen pas geeft om tot weduweverbranding op te roepen. Als iets blijkt uit Kroniek van een schuldig leven, de biografie van Nop Maas, dan is het wel de notie: je zult maar met Gerard Reve samenwonen.

Van de biografie is nu het derde deel uitgekomen, een beetje als een dief in de nacht. Plotseling lag het in de winkels. Er loopt nog een bodemprocedure tegen de verschijning van het derde deel. Schafthuizen wil het, om allerlei redenen, uit de handel houden. De uitgever daarentegen heeft de bodemprocedure niet afgewacht – de uitspraak komt pas over een jaar – en heeft het boek in de schappen laten leggen.

Tot vreugde van ons Reve-liefhebbers!

Schafthuizen

Of de uitgever daarmee juridisch juist heeft gehandeld, moet nog blijken. In elk geval zijn wij lezers nu zelf in staat te oordelen of Gerard en Joop onheus door Nop Maas worden behandeld.

Ik heb die 760 pagina’s van deel 3 nog niet uit, maar ik vorder gestaag. Soms zit ik te huilen van het lachen en te lachen van het huilen. En ik kan alleen maar zeggen: Joop, zet al die processen uit je hoofd. Schop die psychiater de deur uit, die heeft verklaard dat jouw toestemming geen rechtsgeldigheid heeft, omdat je depressief was toen je die gaf. Verneder jezelf niet, dat is nergens voor nodig.

In dit boek, in dit derde deel, blijf je wat je altijd bent geweest, Joop.

Een kleine held!

HP/De Tijd, 24 oktober 2012