The Max Pam Globe

Zwart op wit: vertaald uit het Pe5xf7!?’s

Schaken

Wat in het verleden alleen was voorbehouden aan geweldenaren als Aljechin, Tarrasch en Kasparov, is nu ook tot stand gebracht door Paul van der Sterren.

De Nederlandse grootmeester (momenteel 55 jaar en met een rating van 2516) schreef over zijn carrière een boek van vijfhonderd pagina’s, dat ook nog eens op groot formaat is uitgegeven. Euwe, Timman en Donner, nee zelfs Bobby Fischer, heeft nooit zoiets monumentaals voor zichzelf weten op te richten. Zwart op Wit heet het boek van Van der Sterren, dat de ondertitel draagt: Verslag van een schakersleven, vertaald uit het Pe5xf7!? lees verder

Occupy Winschoten

Invallen

Dochter des huizes (17) ging ’s avonds nog even naar de Beurs, omdat zij iemand kent die daar namens Occupy Amsterdam in een tentje bivakkeert. “Wel voor twaalven thuis zijn!”, riep haar moeder, die er nauwlettend op toeziet dat dit eindexamenjaar geen feestjaar wordt. Ik hoorde de deur dichtslaan, keek uit het raam en voelde me vertederd haar te zien wegfietsen.

Ineens herinnerde ik mij dat in het midden van de jaren zestig een Teach-in werd gehouden in diezelfde Beurs, een gebeurtenis die zelfs de televisie haalde. Het ging over de oorlog in Vietnam en het was stampvol. lees verder

Ketter & Geest

HUMAN

Elke werkdag een bericht dat voor goddelozen van belang is.

HET GEMOTORISEERDE PLATFORM VAN DE PAUS

Iedereen kent de pausmobiel, het gepantserde voertuig waarmee de paus zich rond laat rijden om de toejuichingen in ontvangst te nemen. De huidige pausmobiel is gebaseerd op een model van de Volkswagen Touareg, genoemd naar een nomadenvolk dat de islam aanhangt.

Enfin, maar de huidige paus Benedictus XVI heeft meer nodig dan een pausmobiel. Hij is inmiddels zo oud dat elk lopen hem moeite kost. Oplossing in zo´n geval is: de rollator. Maar daar kan de paus natuurlijk niet mee aankomen. Vandaar dat men een gemotoriseerd platform heeft ontworpen, dat langzaam kan rijden en dat wordt bestuurd aan de achterkant. Volgens Theodor Holman komt het idee van Richelieu, en ik spreek hem niet graag tegen.

The Mail Online heeft een groot geïllustreerd stuk over de aangedreven rollator van de paus, onder de schitterende kop: “Pope mobile in St Peter’s: Ageing Pontiff starts using wheeled platform in Vatican”.

Dit is de aanhef:

Pope Benedict XVI has begun using a mobile platform to navigate the long aisle of St Peter’s Basilica – adopting the device employed by his ailing predecessor to reduce fatigue. The platform was pushed forward by aides during a service yesterday as Benedict gripped his pastoral staff with one hand and the device’s support bar with the other. The 84-year-old pontiff occasionally took his hand off the bar to wave to thousands of faithful flanking his route in the basilica, where he celebrated a Mass dedicated to encouraging missionary zeal.

Lees hier verder.

De man die het platform bestuurt, wordt steeds zorgvuldig uit beeld gehouden.

De dood kwijt alle schulden

Beweringen en bewijzen

In de Huffington Post heeft Ruth Madoff verteld dat zij en haar man Bernie tijdens de kerstdagen van 2008 een zelfmoordpoging hebben gedaan.

De miljardenfraude was aan het licht gekomen en het echtpaar stond onder huisarrest in afwachting van het proces. Buiten bivakkeerde het journaille en binnen bezorgden mail en telefoon een stroom van bedreigingen. Omdat zij hun woning niet durfden te verlaten, slikte ze alles wat er aan pillen in huis was en legden zich ter ruste.

“De dood kwijt alle schulden”, heeft Montaigne geschreven.

De volgende morgen werden de Madoffs met hoofdpijn wakker. Achteraf is Ruth blij dat het niet was gelukt. lees verder

Het geweten is een schoonmoeder

Buitenhof

De afgelopen week stond de Nederlandse politiek weer eens in het teken stond van Het Geweten.

Zo was daar het voornemen van de Tweede Kamer om een einde te maken aan het fenomeen van de weigerambtenaar die met een beroep op het geweten geen homostellen wil trouwen. En dan was er de kwestie van de achttienjarige Mauro, die van minister Leers terug moet naar Angola. De CDA’ers Koppejan en Ferrier konden een dergelijk besluit niet in overeenstemming brengen met hun geweten, wat in uiterste consequentie de val zou betekenen van een regering waaraan hun eigen partij deelneemt.

Het Geweten kan in Nederland dus kabinetten maken en breken, maar wat is Het Geweten?

Het Geweten wordt omschreven als een innerlijke stem, die ons vertelt wat goed is en wat kwaad. Ook weten wij dat Het Geweten met veel lijden, handen wringen en slapeloosheid gepaard gaat. Een van de eigenaardigheden van Het Geweten is bovendien dat het ineens principieel kan zeggen: “Halt, tot hier en niet verder!”.

Wie achter die innerlijke stem zit, daarover zijn de meningen verdeeld. Veel mensen denken dat het God is die daar spreekt, maar anderen menen dat Het Geweten in de mens zelf huist als het resultaat van verstand en opvoeding. Wie naar zijn geweten luistert, luistert dus eigenlijk naar zichzelf.

Niet alle denkers zijn positief over Het Geweten. De journalist H.L. Mencken heeft het Geweten eens omschreven als “een schoonmoeder, aan wier bezoek nooit een einde komt”. Vanuit dat perspectief bezien, is het begrijpelijk dat ze bij het CDA die twee dissidenten “spuugzat” zijn.

Vanuit het perspectief van de filosoof Schopenhauer trouwens ook, want die zei over Het Geweten dat het is samengesteld uit: één vijfde mensenvrees, één vijfde bijgeloof, één vijfde vooroordeel, een vijfde gewoonte en één vijfde ijdelheid”.

Aangezien het geweten de neiging heeft uit te groeien tot een blok graniet van onverzettelijkheid, kunnen wij degenen die met hun principes zo in de knoop zitten dat zij slechts zichzelf benadelen, het best een beetje helpen met praktische oplossingen. In het geval van de weigerambtenaar ligt er een taak voor ons allen. Ook ik als hetero zou beslist niet getrouwd willen worden door iemand die homo’s afwijst en wanneer alle hetero´s diezelfde houding aannemen, prijzen de weigerambtenaren zich volledig uit de markt en blijft hun werkkring beperkt tot hun eigen kleine groepje – wat verder okay is.

Probleem opgelost zonder ontslagen en wetswijziging.

Ook voor Mauro ligt de oplossing voor het oprapen. In de Volkskrant van gisteren betoogden twee eminente hoogleraren in het emigratierecht, Uli Jesserun d’Oliviera en Thomas Spijkerboer, dat minister Leers volgens de vreemdelingenwet over de zogenaamde discretionaire bevoegdheid beschikt, die hem zonder meer in staat stelt Mauro een verblijfsvergunning te geven. Leers mag dat doen, de wet geeft hem gewoon die ruimte. “Het is”, schrijven de hoogleraren, “geen kwestie van kunnen, maar van willen”.

Maar wat houdt Leers dan tegen, als de wet hem niet tegenhoudt?

Zijn eigen partij? Zijn coalitiepartner, de VVD? Of toch zijn gedoogpartner Geert Wilders, bij wie hij telkens op audiëntie moet?

Nee, aan zijn zichtbaar lijden te zien, vermoed ik dat het zijn geweten is, die hem al maanden bezoekt als een schoonmoeder, die maar niet weg wil gaan.

Buitenhof, 30 oktober 2011.

Een belangrijk boek waar je beroerd van wordt

Boeken etc

Jodenjacht
Ad van Liempt en Jan H. Kompagnie (red)
Uitgeverij: Balans
Sterren: ** * *

Er zijn van die boeken die je eigenlijk niemand wilt aanraden, omdat het lezen ervan voornamelijk gevoelens van misselijkheid oproept. Toch is Jodenjacht van Ad Liempt en Jan H. Kompagnie (red.) een belangrijk boek, een boek dat geschreven moet zijn. En dat gelezen moet worden.  Zelf was ik er een paar dagen beroerd van en kon ik maar niet uit mijn hoofd zetten wat ik zojuist gelezen had. Ik betrapte mij er zelfs op dat ik agenten op straat met andere ogen ging bekijken.  Onzin, natuurlijk, al heeft Jodenjacht mij eens te meer, en nu voor altijd, geleerd dat wij ons geen illusies hoeven te maken over de diender. lees verder

Hoe chic kun je zijn als krant

Columns

Aan Pierre Vinken, oud topman van Reed Elsevier, vroeg ik waarom de kranten het zo moeilijk hebben en hij gaf mij het volgende lijstje: “minder advertenties, minder abonnees, minder lezende jongeren, meer nieuwe media en dus ook meer kanalen voor reclame, relatief dure bezorging, stijgende productiekosten, stijgende loonkosten en tenslotte te veel kranten”. lees verder

Ketter & Geest

HUMAN

Elke werkdag een bericht dat voor goddelozen van belang.

ANNE FRANK IS MORMOON

Al eerder berichtte ik in dit blog over Mitt Romney, de Republikeinse presidentskandidaat die lid is van de Mormonen. De onvolprezen Christopher Hitchens schreef in Slate een paar even kritische als komische stukken over Romney.

Bijvoorbeeld hier als vooral ook hier: ‘Is Mormonisme a cult? Who cares? It’s their weird and sinister beliefs we should be worried about’.

Hitchens deed enig onderzoek naar de mormonen en daarbij vielen hem een paar dingen op. Ten eerste dat een werkelijk gelovige mormoon eigenlijk verplicht is een speciaal soort ondergoed te dragen. Dat lijkt nog het meest op een hansop. Op verschillende plaatsen vind je er meer informatie over, zoals hier.

Zo ziet het er uit:

Maar het meest eigenaardige bij de Mormonen, vindt Hitchens, is het gebruik om ook doden “in te bidden”, zoals dat heet. Doden kunnen daardoor in de rest van hun verdere dood als mormoon verder gaan. Dat is onder meer gebeurd bij Anne Frank!

Maar meneer…

Maar meneer

Reageren kan hier. Tevens voor aanvragen lezingen en optredens.

Hieronder volgen reacties op verschillende columns.

Beste meneer Pam,

Vandaag maakte iemand mij attent op uw column ruim twee weken geleden in Het Parool. Die column gaat over mij. U schrijft dat u nog nooit van mij gehoord had. Is heel goed mogelijk.

Dan hebt u dus ook nog nooit iets van mij gelezen. Mijn laatste boekje Kan dat zomaar? ook niet neem ik aan. lees verder

De ongelooflijke avonturen van Joep Hafmanns

Boeken etc

In Godsnaam
Henk Langenberg en Maarten van Laarhoven
Uitgever: Carrera
Door Max Pam
Sterren: * * * *

In gezelschappen waar wordt gesproken over de huidige financiële crisis, hoor je vaak beweren dat er een noordelijk Europa bestaat waar alles keurig is geregeld en dat er een zuidelijk Europa bestaat waar men het niet zo nauw neemt met de regels van fatsoen en integriteit. Wat minder hardop wordt gezegd dat deze scheidingslijn grofweg de grens markeert tussen het protestantisme in het noorden en het katholicisme in het zuiden. lees verder

De dode dictator lag er mooi bij

Columns

Juist had mijn vrouw op de ontbijttafel het eitje neergezet dat zij zo liefderijk voor mij had gekookt, toen ik mijn ochtendkrant opsloeg en in het gezicht staarde van Moammar Kadhaffi.

Hij heeft dus het loodje gelegd”, ging er door mij heen. Eigenlijk dacht ik “hij heeft dus het loodje gelegd, de rakker”, maar in het aangezicht van de dood past enige terughoudendheid, zelfs als het gaat om de dood van een dictator. lees verder

De waarde van een Jood in Palestijnen

Beweringen en bewijzen

In het Nederlands Dagblad las ik een interview met Zebulan Simantov, de laatste nog in Afghanistan levende Jood. Hij is 52 jaar, tapijtverkoper en hij woont in een vervallen sjoel in Kaboel.

Op het internet staan prachtige foto´s van hem, zittend op een tapijt in zijn kleine synagoge. Hij heeft een pyjamabroek aan en over zijn enorme buik hangt een wit onderhemd. Hij lijkt sprekend op Onslow, de arbeider uit de serie Keeping Up Appearances, die eens de onsterfelijke woorden heeft uitgesproken: “I’m sitting here completely surrounded by NO BEER!”.

Simantov draagt wel een keppeltje. Hij woont alleen, want zijn vrouw en zijn twee dochters zijn naar Israël geëmigreerd. lees verder

Babyboomers zijn allemaal schuldig

Beweringen en bewijzen

Wat mij in het stuk van Huub Mous over babyboomers vooral opviel, is dat het is gesteld in de wij-vorm. Wij, babyboomers, zijn het spoor bijster geraakt en wij, babyboomers, kunnen daarom maar beter zwijgen. Enzovoort. Zodra de wij-vorm wordt gebruikt, is het verstandig na te gaan wie er eigenlijk met dat ‘wij’ wordt bedoeld.

Zo is daar allereerst de pluralis majestatis, waarmee vorsten uitsluitend zichzelf aanduiden. Het wij is hier een super-ik, dat anderen juist uitsluit. Dus als majesteit zegt ‘en nu stappen wij in de Gouden Koets’, bent u beslist niet uitgenodigd om met haar in te stappen. lees verder

Het Cremer-type en het Mulisch-type

Boeken etc

De naïeve en de sentimentele romanschrijver
Orhan Pamuk
Vertaling uit het Engels door Hanneke van der Heijden en Margreet Dorleijn
Uitgever: De Arbeiderspers
Sterren: * * *

Lang geleden heeft Kees van Kooten in dit weekblad een stuk geschreven over de humor van de jaren zeventig. Het stuk had de moedwillige titel: “Is Woody Allen natuurleuk?“.

Het stuk, in 1984 opnieuw afgedrukt in zijn bundel Hedonia, was niet om door te komen en even heb ik nog gedacht dat Kees van Kooten niet de auteur kon zijn. Het was onleesbaar en vreselijk saai.  lees verder

Ketter & Geest

HUMAN

Elke werkdag een nieuw bericht dat voor goddelozen van belang is.

Ethiek is de bezinning op het zedelijk leven. Ethiek bestudeert niet de mens zoals hij (of zij, enz.) is, maar zoals hij zou moeten zijn. Logisch dat ethici vaak wereldvreemde mensen zijn. Lees het volgende bericht over een Zweedse ethicus, prof H.B. Hammar (zie foto), die oplossing gevonden denkt te hebben voor de leegstand in de kerken.

Dat ik daar zelf nou nooit aan heb gedacht!

ZWEEDSE PROFESSOR: “BLAAS LEEGSTAANDE KERKEN OP”.

Een oud-deken heeft een opmerkelijke oplossing voor het probleem van de leegstaande kerken in Zweden: blaas ze op. Ook in het Scandinavische land loopt het aantal kerkgangers sterk terug en dus staan er steeds meer kerken leeg op zondag.

H.B. Hammar, oud-deken en professor-Ethiek zegt dat het opblazen van de kerken minder ophef zal veroorzaken dan de verkoop van de leegstaande gebouwen aan eigenaars met eigenzinnige plannen. Verder heeft hij het over het alarmerend lage cijfer kerkgangers. Het aantal is gedaald van 9 miljoen in 1970 tot amper 4,6 miljoen vandaag. Het hoeft dan ook geen verbazing dat de meerderheid van de 3.384 kerken in Zweden nog amper een keer per maand gebruikt worden.

Lees hier verder op HLN.BE

De professor maakt wel één uitzondering. Gebouwen met een kerkhof kunnen een herbestemming krijgen, zij het geen commerciële. Maar verder: opblazen, die handel.

“We kunnen het probleem van de leegstand niet doorschuiven naar de volgende generatie. Dat zou een uiting van lafheid zijn. We moeten moed tonen”, aldus Hammar.

Gevallen helden

Columns

Onlangs maakte Willem Otterspeer bekend dat Willem Frederik Hermans zich destijds heeft aangemeld bij de Kultuurkamer. Of Hermans ook daadwerkelijk lid is geweest van dit, door de Duitse bezetters ingestelde orgaan, kon Otterspeer niet bewijzen. Met zijn onthulling liep Otterspeer vooruit op de publicatie van zijn Hermans- biografie, die hij momenteel aan het schrijven is. lees verder

Een diabolisch verzoek

Buitenhof

De Raad van State is het belangrijkste adviesorgaan van de regering en de hoogste bestuursrechter van ons land. De voorzitter is de Koningin, maar het echte werk wordt verricht door de vicevoorzitter, ook wel “de onderkoning van Nederland”  genoemd.

Binnenkort wordt de huidige vicevoorzitter Herman Tjeenk Willink zeventig en moet hij worden opgevolgd.

Het zou logisch zijn wanneer je voor zo’n functie de knapste jurist van het land neemt. Geen partijpoliticus, maar iemand die boven de partijen staat.

Maar zo gaat dat niet in Nederland.

De benoeming van een nieuwe vicevoorzitter geschiedde altijd in het geheim, waarbij het uitgangspunt was dat de grote politieke partijen elkaar bij afwisseling de functie gunnen. Momenteel is het CDA aan de beurt is, maar is dat wel reëel? Het CDA mag een invloedrijke partij zijn die overal strategische posities bezet, qua aanhang en zetelaantal is het CDA verkruimeld tot een kleine partij, die slechts in het centrum van de macht is gebleven dankzij de briljante manoeuvres van Maxime Verhagen.

Het zou daarom eerlijker zijn wanneer het CDA dit keer wordt overgeslagen bij de benoeming van een nieuwe onderkoning.

Misschien speelde deze overweging mee, toen Mark Rutte deze week tijdens een dinertje aan Job Cohen heeft gevraagd of hij de vicevoorzitter wil worden.

Op zichzelf is het curieus dat de minister-president en de fractieleider van de grootste oppositiepartij met elkaar tafelen, zoals dat ooit door Wiegel en Van Agt is gedaan. Graag zou ik willen weten of Rutte de functie heeft aangeboden dan wel aan Cohen heeft gevraagd te solliciteren, maar geen der partijen wil verdere mededelingen doen.

Maar afgezien daarvan, is het verzoek van Rutte diabolisch. Ik vermoed dat Cohen diep in zijn hart graag zou willen – dàt zou hij in elk geval goed kunnen – maar dat er voor hem geen ongelukkiger moment was om te vertrekken. Dat zou worden opgevat en als de erkenning dat hij als fractieleider heeft gefaald.

Als een slager die zijn eigen worst niet vreet, zat er voor Cohen niets anders dan te weigeren, zodat Mark Rutte in al zijn ruimhartigheid de handenvrij kreeg om alsnog iemand uit het CDA te benoemen, iemand dus uit zijn eigen coalitie.

Slim, bijna doortrapt, gespeeld van Rutte.

Vier jaar geleden ging de strijd tussen de CDA’ers Donner en Hirsch Ballin, maar een kabinet dat gedoogd wordt door de PVV kan zich geen benoeming van de kritische Hirsch Ballin  permitteren.

En wie blijft er dan over voor de post?

Inderdaad: Piet Hein Donner, de minister van Binnenlandse Zaken.

Maar hoe voorkom je dat de minister van Binnenlandse Zaken gaat meebeslissen over zijn eigen aanstelling bij de Raad van State?

Dan doe je als een jurylid die even op de gang gaat staan als zijn eigen boek aan de orde komt. Je geeft de kwestie in handen van een ander, in dit geval de minister van Justitie Ivo Opstelten. En die plaatst een advertentie, waarop alleen maar gekken solliciteren, omdat iedereen toch wel weet wie het wordt.

En dan benoem je na lang wikken en wegen gewoon degene die allang vaststond: Piet Hein Donner. En dat noem je transparantie. Geheim of openheid, in Nederland is het resultaat altijd hetzelfde.

Buitenhof, 16 oktober 2011.

Ketter & Geest

HUMAN

Elke werkdag een nieuw bericht dat voor goddelozen van belang is.

HAD STEVE JOBS NOG GELEEFD ALS HIJ GEEN ALTERNATIEVE THERAPIEËN HAD GEBRUIKT?

Dat helden niet alleen helden zijn, maar ook gewone mensen met tekortkomingen weten wij al lang. Neem Steve Jobs, die na zijn dood wordt vereerd als een heilige en een visionair. Kaarsjes zijn voor hem gebrand, coltruien van het merk dat hij gedragen heeft, vliegen als broodjes de winkel uit.

Ook ik wil graag bewonderen, maar toch.

Nu blijkt dat Jobs zich voor zijn kanker niet heeft willen laten behandelen door de reguliere geneeskunde, maar zijn heil heeft gezocht in het alternatieve circuit. Hij is misschien net geen Sylvia Millecam, die naar Jomanda ging, maar het resultaat was hetzelfde: het hielp niets. De berichten over zijn aanstaande dood waren niet overdreven.

Lees dit boeiende artikel van Maarten Koller, die research deed naar de behandelwijze van de goeroe’s alvleesklierkanker.

Op de de vraag  “had Steve Jobs nog geleefd als hij geen alternatieve therapieën had gebruikt?”, antwoordt hij: “Waarschijnlijk wel”.

En verder schrijft hij:

“De door mij zeer bewonderde visionair Steve Jobs overleed op 5 oktober 2011. Hoewel er geen officiële doodsoorzaak werd genoemd overleed hij vermoedelijk aan alvleesklierkanker die in 2003 tijdens een routine scan werd ontdekt.

During a routine abdominal scan, doctors had discovered a tumor growing in his pancreas. While a diagnosis of pancreatic cancer is often tantamount to a swiftly executed death sentence, a biopsy revealed that Jobs had a rare – and treatable – form of the disease. If the tumor were surgically removed, Jobs’ prognosis would be promising: The vast majority of those who underwent the operation survived at least ten years.

Helaas besloot Steve geen operatie te ondergaan maar in plaats daarvan een alternatief dieet te gaan volgen:

Yet to the horror of the tiny circle of intimates in whom he’d confided, Jobs was considering not having the surgery at all. A Buddhist and vegetarian, the Apple CEO was skeptical of mainstream medicine. Jobs decided to employ alternative methods [9 maanden lang] to treat his pancreatic cancer, hoping to avoid the operation through a special diet – a course of action that hasn’t been disclosed until now.

Ik heb met het Amerikaanse Pancreatic Cancer Action Network gebeld (op het moment van schrijven is er in Nederland niets meer open) en zij wisten mij te vertellen dat over een dieet ter behandeling van alvleesklierkanker niets in de medische wereld bekend is.

Lees hier verder.

Steve Jobs, hij kan iets aan anderen verkopen, maar hij liet zich ook door anderen van alles wijs maken.

Herinneringen aan een bejaard meisje

Boeken etc

Het was niet de eerste keer dat ik haar ontmoette, maar toen ik in 2003 over Hella Haasse (1918-2011) de documentaire Het vierde leven ging maken, was het wel de eerste keer dat ik uitvoerig met haar sprak. Ze woonde toen in Byzantium, de architectonische creatie van Rem Koolhaas aan het begin van het Vondelpark, bij het Leidseplein.

Ze had zich voor de gesprekken bijna even goed op mij voorbereid als ik op haar. Zo wist ze dat ik in architectuur geïnteresseerd was en kreeg ik meteen te horen dat de plafonds te laag waren, omdat er destijds bij de bouw moest worden bezuinigd. Het penthouse was niet bewoond door Willem-Alexander, zoals destijds het gerucht ging, maar door een Saoedische prins die regelmatig een geheel nieuw interieur naar binnen liet dragen. lees verder

Kremlin en Brezjnev aan de Amstel

Beweringen en bewijzen

Het was Martin van Amerongen die, in navolging van NRC-journalist Hubert Smeets *), voor het hoogste bestuursorgaan van de stad Amsterdam de bijnamen “Kremlin aan de Amstel” en “het politburo van de PvdA” gebruikte. Politburo uiteraard met een “o”, want marxistisch-leninistisch beschouwd is dat de juiste spelling. Het burgemeesterschap van Amsterdam was toen al erfelijk bepaald: voor die functie moest je pvda-genen in je DNA hebben.

Ed van Thijn was destijds burgemeester en Walter Etty een vooraanstaand wethouder. De laatstgenoemde kwam na typische Kremlin-machinaties ten val, werd voorzitter van de Postcode-loterij en ging goed betaald advieswerk doen. Zo gaat dat als je lid bent van het politburo , dan kom je altijd goed terecht. lees verder

Moraaltheoloog Huib Evers

Columns

Ethiek is de bezinning op het zedelijk leven. Ethiek bestudeert niet de mens zoals hij (of zij, enz.) is, maar zoals hij zou moeten zijn. Daarom heeft ethiek weinig met wetenschap te maken, hoewel het vaak als een apart vak op de universiteiten wordt gedoceerd. Van oudsher is de ethicus in Nederland van christelijke huize en je zult ze vooral vinden aan de VU en aan de hogescholen van Nijmegen en Tilburg. lees verder

Pierre Vinken (1927-2011)

Verhalen

Hieronder volgt een interview met Pierre Vinken, zoals dat op 21 september 2007 in de Volkskrant is afgedrukt. Dit was het laatste van de twee grote interviews, die hij tijdens zijn leven gaf.

Deze week verscheen Tegen het idealisme, een door Paul Frentrop geschreven biografie over leven en werken van Pierre Vinken. Het is een turf van meer dan duizend pagina’s. Vinken, die binnenkort tachtig wordt, is dan ook een bijzonder mens.

Begonnen als neuroloog wilde hij ook iets met zijn handen doen en ontwikkelde zich tot hersenchirurg. Later zou hij oprichter en hoofdredacteur worden van het standaardwerk Handbook of Clinical Neurology. Zijn carrière kreeg echter een andere wending, toen hij via de medische uitgeverij Excerpta Medica bij Elsevier terecht kwam. lees verder

KETTER & GEEST

HUMAN

Berichten die voor goddelozen van belang zijn. Elke werkdag een nieuw bericht.

Opmerkelijk filmpje op You Tube!

Split brain with one half atheist and one half theist

Wij zien Vilayanur Ramachandran, de grote Amerikaanse neuroloog (van Indiase afkomst) aan het woord tijdens een college. Hij is beroemd geworden met zijn boek ‘Phantoms in the Brain’.

In het filmpje vertelt hij over een patiënt met gespleten hersenen. De ene helft gelooft, de andere helft is atheïst. Als je het niet gelooft, kijk dan zelf!

Al was je Suurkóól!

Beweringen en bewijzen

Uiteindelijk zijn wij dus weer aangeland bij “de toon van het debat”, wat in elk geval het voordeel heeft dat wij het niet over de inhoud hoeven te hebben. Voor de toon die tijdens de Algemene Beschouwingen is gebezigd, komen zelfs de fractievoorzitters bijeen op een speciale vergadering. Volgens Kamervoorzitter Verbeet is dat nodig , omdat “iedereen het erover heeft”. Mooi zo. Als iedereen het erover heeft, dan leeft de politiek. Dat kun je als winst beschouwen.

Op een lezing voor een paar honderd man vertelde ik een paar dagen geleden de anekdote over Suurhoff  (1905-1967), die in 1957 de AOW invoerde. Dat was een uitstekend bewindsman, maar ook beetje eigenaardig. lees verder

La Solal is back with Leo

Boeken etc

Leo Castelli en zijn kunstenaarskring in New York
Annie Cohen-Solal
Vertaling: Peter Diederich en Inge Kok
Uitgever: De Bezige Bij
Sterren: * * *

Lang had ik niet meer van haar gehoord, maar ineens kwam ik haar naam weer tegen in de boekhandel. Annie Cohen-Solal!

Als ik het mij goed herinner was zij in 1985 in Nederland en bracht zij met haar verschijning de intellectuele elite het hoofd op hol. Zij werd omschreven als “een wonderlijke combinatie van schoonheid en hersens”. Zij maakte helemaal furore, toen zij op de televisie Adriaan van Dis in alle talen en in alle charmes verpletterend versloeg. lees verder

Die idioten uit Brussel, en Hilversum

Columns

U kent de tweede wet van Pam?

Die luidt: Nederlandse televisie gaat alleen maar over televisie. Ik hoef het eigenlijk niet meer uit te leggen, maar kijk naar een willekeurig talkshow en u zult vaststellen dat de gasten voor 99,9999% mensen zijn die al eerder op de televisie zijn geweest. lees verder

Hella Haasse (1918-2011)

Buitenhof

Afgelopen vrijdag is Hella Haasse op 93-jarige leeftijd overleden. Ze heeft haar vrienden laten weten dat zij tot op het laatst volkomen helder is geweest.

Typisch Hella Haasse.

Het doodsbericht werd groot door de media gebracht, wat mij toch verbaasde, want toen ik in 2004 een documentaire over haar wilde maken, had de producent de grootste moeite de financiering rond te krijgen. De documentaire is er tenslotte toch gekomen en wordt vanavond onder de titel Het Vierde Leven opnieuw uitgezonden, maar toen had ik niet de indruk dat men buiten de literaire wereld zat te wachten op “een bejaard meisje”, zoals zij zichzelf noemde.

Dat onterechte lot droeg Hella Haasse blijmoedig. Zo bewoonde zij aan het Vondelpark een flat, vanwaar zij vanuit haar keuken kon uitkijken op het huis van Harry Mulisch aan de Leidsekade. Maar, zo vertelde ze, Harry en zij waren in al die jaren nooit bij elkaar over de vloer geweest.

“In de literatuur bestaat geen concurrentie”, heeft diezelfde Mulisch eens gezegd. De ene bergtop groet beleefd de andere bergtop”. Misschien is dat wel de makke van de Nederland: dat de hoogste berg niet veel hoger reikt dan de zolderverdieping van een herenhuis.

In veel opzichten was Hella Haasse on-Nederlands en ik ben beslist niet de eerste die dat heeft opgemerkt. Het merendeel van haar boeken speelt zich niet af in haar geboorteland Nederland, maar in Indië waar zij haar jeugd doorbracht, of in Frankrijk, Duitsland en Italië. En dan te bedenken dat zij later naar Nederland terugkeerde om Scandinavisch te gaan studeren.

Bij de dood van een schrijver komt altijd de vraag op hoe een oeuvre de tand des tijds zal doorstaan. Blijven bijvoorbeeld de historische romans van Hella Haasse actueel?

Op die vraag te beantwoorden, wil ik verwijzen naar Een Nieuwer Testament , de historische roman die zijzelf als haar beste boek beschouwde. Een Nieuwer Testament speelt zich af op de vijfde en zesde juli van het jaar 417 na Christus. Op die dagen werd in het gekerstende  Rome een proces gehouden tegen Claudius Claudianus, een dichter, chroniqueur van zijn tijd, een heiden ook, iemand was die er afwijkende meningen op nahield.

Momenteel worden dat soort processen in allerlei landen, in verschillenden gedaanten, onder verschillende omstandigheden en met verschillende overtuigingen nog steeds, overal ter wereld, gevoerd. Bijvoorbeeld in Egypte, waar Claudius Claudianus zestienhonderd jaar geleden vandaan kwam en waar dezer dagen de nieuwszender Al-Jazira het werken onmogelijk wordt gemaakt.

Of neem Yousef Nadarkhani, die zich in Iran bekeerde tot het christendom en die onlangs van zijn rechters te horen heeft gekregen dat aan hem, als hij niet terugkeert tot de islam, het doodvonnis zal worden voltrokken. Nadarkhani heeft geweigerd. Hij wordt liever martelaar.

Zowel aan zijn rechters als aan Nadarkhani zelf zou ik Een Nieuwer Testament van Hella Haasse van harte willen aanbevelen. De rechters kunnen dan lezen in welk ongeluk zij zichzelf zullen storten als zij een verdachte om zijn mening veroordelen. En Nadarkhani kan lezen dat het martelaarschap misschien toch niets oplevert.

Daarom Yousef, doe wat Galilei deed, twaalfhonderd jaar na Claudius Claudianus. Doe wat ze je vragen en roep achter je hand: En toch heb ik gelijk!

Buitenhof, 2 oktober 2011