Eén, twee, drie en….mars!

Columns

Je kon er bij deze regering gif op innemen: de heropvoedingskampen zijn terug! In 1993 was Lubbers al met het idee gekomen, en dat werd dan ook onmiddellijk naar hem genoemd: Lubbers-kampementen. Criminele jongeren zouden daar een heropvoeding krijgen, om via een traject van regelmaat, discipline en structuur terug te kunnen keren in de maatschappij.
Het idee kreeg een warm onthaal, onder meer van de Amsterdamse hoofdcommissaris Nordholt, die benadrukte dat het “niet om straf gaat, en ook niet om een kamp, maar dat het er om gaat de jongeren die afglijden bij de lurven te pakken en ze een vak te leren”.

Helaas, helaas. Vier jaar later schreef NRC/Handelsblad in een hoofdcommentaar: “Maar het werden wél kampen, en ze werken niet”.

Het bleek dat de jongeren niet eens hun eigen bed konden opmaken, en dat zij dat ondanks alle regelmaat, discipline en structuur, ook niet wilden leren. Winnie Sorgdrager, de toenmalige minister van Justitie, zag zich dan ook genoodzaakt de kampementen te sluiten. Daarmee kwam tevens een einde aan de droom van “de boefjesbank”, een database waarin de dossiers van alle probleemjongeren zijn opgeslagen.

kampementen.jpg

Toen al werd erop gewezen dat de zogenaamde “vroegsignalering” ook bezwaren heeft. In feite komt het erop neer dat er strafrechtelijk wordt ingegrepen vóórdat er een strafbaar feit is begaan. In de Sovjet-tijd heette dat “profylactische arrestatie”. Nikolai Krylenko (1885-1938), de man die de term bedacht en ook in praktijk bracht, werd tenslotte zelf gearresteerd en ter dood gebracht. Vandaar dat juristen in een rechtstaat over het algemeen niet staan te springen bij het idee om op voorhand al in te grijpen.

Toch gaat minister Rouvoet voor Jeugd en Gezin het weer proberen. Hij wil het Europees Verdrag van de Rechten van de mens openbreken, zodat het ook mogelijk wordt jongeren zonder strafblad op te sluiten in een heropvoedingskamp.
“Dwang om erger te voorkomen”, kopte de Volkskrant.

De vraag die onmiddellijk opkomt, is: waarom alleen bij jongeren? Ik ken heel wat volwassenen en ouderen die ik graag zou willen opsluiten in een heropvoedingskamp, en dan gaat het niet alleen om automobilisten die hun middelvinger opsteken, of om huisvrouwen die bij de bakker rücksichtslos voordringen en je nog een grote bek geven ook, als je er iets van zegt. Oud-premier Dries van Agt zou ik ook graag in een heropvoedingskamp plaatsen vanwege zijn sympathie voor die fijne bevrijdingsbeweging Hamas.

Dwang op erger te voorkomen.

De termen uit 1993 zijn bij Rouvoet weer dezelfde: discipline, regelmaat en structuur. De argumenten ook. Toen de Britten in de jaren negentig begonnen met boot camps – overigens ook mislukt – verklaarde de toenmalige eerste minister John Major: “De samenleving moet een beetje meer veroordelen en een beetje minder begrijpen”. En onlangs zei de Amsterdamse burgemeester Cohen het zo: “Onwilligheid is niet strafbaar, maar wij hebben er wel verdomd veel last van”.

Er komt nu een heel netwerk van zogenaamde prep camps. Omdat ik nergens heb gelezen – noch in de kranten, noch op weblogs van politici – heb ik een vaag vermoeden dat niemand weet waar prep voor staat. Voor preparatory, wat voorbereidend betekent. Voorbereidend op een kuis en keurig leven. Ik hoop dat het gaat lukken, want aan al die hangjongeren in de wijken beleeft ook niemand plezier. Maar eerlijk gezegd heb ik er een hard hoofd in. Het is als met die pornofeesten, die deze regering ook wil verbieden. Ik bedoel: net als geilheid zit onwilligheid diep in de mens.

En bovendien: straks voed je iemand op in discipline, regelmaat en structuur, en dan sneuvelt die als soldaat in Afghanistan.

Binnenlands Bestuur, 22 juni 2007