Archief

Schaken

Jesse Klaver verslaat wereldkampioen

Sunday, September 3rd, 2017

Dat Jesse Klaver een politiek wonderkind is dat de jeugd van Nederland in extase kan brengen, wisten wij natuurlijk al langer. Maar dat Jesse Klaver ook een sterke schaker is, weten heel wat minder mensen.

 

 

Bij de Bredase club De Raadsheer waar Jesse zijn eerste schreden op het schaakbord zette, herinneren de leden zich nog hoe zij tegen die verlegen jongeman hun koning moesten omleggen. Natuurlijk vonden ze het jammer dat Jesse tenslotte koos voor de politiek, maar men begreep ook wel dat er voor hem een grotere toekomst is weggelegd.   lees verder

Het Buwalda-paard springt van g8 helemaal naar f5

Saturday, December 14th, 2013

In de Volkskrant van afgelopen vrijdag scheef Peter Buwalda een column over een vreselijke (schaak)blunder, die onmiddellijk door mij – wraakzuchtig als ik ben – zou zijn afgestraft.

Buwalda-diagram 2

Met toestemming van de auteur volgt hier de bewuste column, gevolgd door de twee literaire kritieken waarnaar wordt verwezen. De kwestie speelde in 2003.

Buwalda: “Een stevige blunder op zijn tijd heeft iets verfrissends. De mensen hebben wat om te lachen, en jij over tien jaar ook. Maar een blunder waarvan de gebakken peren bij de buurman worden bezorgd, dat is een ander chapiter. Ik heb daar voorbeelden van.

Laat ik niet bij mezelf beginnen, waarom ook – maar bij mijn broodheer. lees verder

Baden-Baden: Dostojevski verloor er zijn hele fortuin

Monday, February 18th, 2013

Baden-Baden, in de Duitse deelstaat Baden-Württemberg, is een mondain stadje met een lange traditie van gokken en spelen. In 1867 verloor Dostojevski zijn hele vermogen in het plaatselijke casino. Zelfs de kleren van zijn vrouw Anna moest hij inleveren.

Baden-Baden

Om weer aan geld te komen, moest Dostojevski – tot geluk van de Literatuur – weer boeken gaan schrijven. Hij deed dat als een razende. Zijn roman De speler is uit zijn gokverslaving voortgekomen.

Maar er wordt niet alleen roulette in Baden-Baden gespeeld. Er zijn in Baden-Baden ook enkele beroemde schaaktoernooien gehouden. Misschien is de eerste, een dubbelrondige tienkamp uit 1870, wel het beroemdste. lees verder

En de winnaars zijn…

Monday, February 11th, 2013

De schaakprijsvraag heeft ook dit jaar de hersenen weer doen knarsen en zo bereikten mij per brief of per mail in het totaal 16 inzendingen.

Bobby Fischer boek

Dat aantal viel – vergeleken met voorgaande jaren – enigszins tegen, waaruit ik opmaak dat de moeilijkheidsgraad hoog was. Vaste inzender Cor van Dongen liet weten dat hij zich niet aan de indruk kon onttrekken dat de opgaven deze keer juist “stukken makkelijker waren”, maar dat schrijft hij elk jaar. Ook kreeg ik enkele mails van inzenders die bedroefd vertelden dat zij onderweg waren gestopt. Een eitje was het dus niet, dit jaar. lees verder

Mooie prijzen! Doe mee aan de Parool-schaakpuzzel 2013

Sunday, December 30th, 2012

In de laatste schaakrubriek van het jaar is het weer tijd de lezer aan het werk te zetten. Zelf hef ik het champagneglas, maar in gedachten ben ik bij u. Bij u, o lezer, die hard gaat zwoegen om de zes traditionele opgaven op te lossen.

Schaakpuzzel 2012

Als het niet meteen lukt alle oplossingen te vinden, denk dan aan het Chinese spreekwoord: “Voor de haas en de slak is het op dezelfde dag Nieuwjaar”. En natuurlijk aan het meest leugenachtige gezegde: “Meedoen is belangrijker dan winnen”.

Ook dit jaar zijn de zes opgaven gerangschikt naar moeilijkheid: we beginnen met de makkelijkste en eindigen met een ware breinbreker. Geef niet te gauw op. lees verder

Leon Pliester (1954-2012), kindermoordenaar

Monday, November 19th, 2012

Op 58-jarige leeftijd is onlangs de Amsterdamse meester Leon Pliester overleden. Hij stierf aan een leverkwaal, hoewel hij juist een schaker was die nauwelijks dronk. Wat dat betreft is Pliester niet het meest gelukkige gesternte geboren en gestorven.

Pliester

In mijn jongere jaren heb ik talloze vluggertjes met hem uitgevochten op de huistoernooien, die toen bijna wekelijks werden gehouden. Zo heb ik Pliester leren kennen als een aardige, wat stille vent, die nooit zijn stem verhief.

Zoekend in mijn database zag ik dat Pliester veel partijen tegen het Frans heeft gewonnen, want hij koos meestal voor 1. e2-e4. lees verder

Het gestreste leven van Walter Browne

Monday, September 10th, 2012

In 1968  klopte een bleke, nerveuze jongeman van nog twintig jaar aan bij de organisatoren van het Hoogoventoernooi, met de mededeling dat hij in de grootmeestergroep wilde meespelen. Toen hij te horen kreeg dat de grootmeestergroep vol zat, verklaarde hij zich bereid af te dalen tot de meestergroep. Maar ook dat ging niet.

Browne 4

Per slot had niemand van dit brutale ventje (hier of de foto met Frank Sinatra) gehoord. Het enige dat men van hem wist, was dat hij een Australisch paspoort bezat en sprak met een Amerikaans accent.

Toen het toernooi begon, zat de jongeman beneden in de kelders, maar hij speelde niet mee in de reservegroepen. Dat was voor hem te min. lees verder

Iljoemdzjinov bezoekt Assad

Monday, June 11th, 2012

Waarschijnlijk ziet Kirsan Iljoemdzjinov, de president van de FIDE, zichzelf als een reddende engel, maar voor mij is hij eerder de engel des doods. Als voormalig alleenheerser van de republiek Kalmukkië heeft Iljoemdzjinov een grote voorliefde te hebben voor dictators en autoritaire regiems. Vooral bij Arabische dictators komt hij graag over de vloer.

Assad 2

Zo reisde Iljoemdzjinov in 1996 naar Bagdad, waar hij een ontmoeting had Saddam Houssein. Dat was toen al geen daad waarmee je in het westen populair werd. Iljoemdzjinov wilde bij Saddam de match Karpov-Kamsky onder te brengen. Karpov zag daar wel iets in, want er was veel geld mee te verdienen. Maar Kamsky, die inmiddels een Amerikaans paspoort bezat, luisterde liever naar de waarschuwingen van de CIA en bleef thuis. De betrekkingen tussen Saddam Houssein en Iljoemdzjinov zijn altijd warm gebleven, totdat Saddam werd opgehangen. lees verder

Kavalek-Donner: rookgevechten

Monday, April 23rd, 2012

Het lijkt wel of de Tsjechische grootmeester Lubomir Kavalek steeds beter gaat schrijven sinds hij in 2010 de Washington Post verruilde voor de Huffington Post. Bij de Washington Post, die moest bezuinigen, was Kavalek te veel geworden, maar mevrouw Huffington wilde de schaakrubricist graag hebben. Had Kavalek bij de Washington Post een klein hoekje, op het internet komen zijn analyses helemaal tot hun recht.

Donner rookt

Deze week heeft Kavalek het over de vergane gewoonte om aan het schaakbord te roken. Schakend roken werd beschouwd als een onvervreemdbaar recht, al is er in geschiedenis wel tegen geprotesteerd, onder meer door Nimzowitsch. lees verder

Lombardy begrijpt schaken, maar niet de wereld

Tuesday, February 28th, 2012

Tijdens het laatste Hoogoventoernooi – door zonderlingen ook wel het Tata Steel toernooi genoemd – kocht ik de schaakbiografie Understanding Chess, My System, My Games, My Life van de Amerikaanse grootmeester William Lombardy. Alleen al vanwege het geweldige portret op het omslag zou iedere schaker dit werk moeten kopen.

Lombardy4

Zelden heb ik zo’n boze kop de wereld in zien staren. Het lijkt wel alsof Lombardy, inmiddels zeventig, de wereld wil vertrappen. lees verder

Bij de 70ste verjaardag van Bessel Kok

Wednesday, February 22nd, 2012

Vorig weekend was ik in Praag om de zeventigste verjaardag van Bessel Kok te vieren. Kok is de man die voorzitter van de FIDE was geworden als de zittende president Iljoemzjinov niet op het laatste een aantal congresleden met buideltjes geld had omgekocht.

Bessel Kok

De carrière van Kok is begonnen in Brussel, van waaruit hij als een van de oprichters van Swift het internationale betalingsverkeer weet te regelen. Via Belgacom en KPN komt hij terecht in Praag, waar de privatisering tot stand brengt van de Tsjechische telefoonmaatschappijen. lees verder

En de winnaars zijn…

Tuesday, February 14th, 2012
De schaakprijsvraag heeft dit jaar de hersenen meer dan ooit laten knarsen, want de moeilijkheidsgraad was zo hoog dat slechts 14 inzendingen mij hebben bereikt.

Fighting Chess wit Magnus Carlsen

Meestal is dat het dubbele aantal, maar daar staat tegenover dat de inzendingen van hoge kwaliteit waren. Mijn vaste inzender Cor van Dongen, die vorige keer nog liet weten dat het  allemaal “reuze mee viel”, ploeterde dit jaar voort met allerlei zelfverbeteringen.

IM Piet Peelen wist mijn plezier nog een beetje te versjteren door op te merken dat de vierde opgave, een studie van Nasimovitsj, inmiddels is gekraakt. Hij doet zoiets elk jaar! lees verder

Schaakprijsvraag 2011/12

Tuesday, December 27th, 2011

DOE MEE! En win een mooi schaakboek!

Het is kerst en daarom is het ook dit jaar weer tijd de lezer aan het werk te zetten. Zelf zit ik dit jaar achter de fazant, maar in gedachten ben ik bij u. Bij u, o lezer, die hard gaat zwoegen om de zes traditionele opgaven op te lossen.

Diagram kerstpuzzel 2011

Als het niet lukt, denk dan aan de uitspraak van de Amerikaanse psycholoog Robert Lynd: “Er zijn mensen die je willen omarmen omdat het Kerstmis is, maar er zijn ook mensen die je willen wurgen omdat het Kerstmis is”. Heeft u inspiratie nodig denk dan aan het woord van de dichter Baudelaire: “Inspiratie is hard werken”. lees verder

Zwart op wit: vertaald uit het Pe5xf7!?’s

Monday, October 31st, 2011

Wat in het verleden alleen was voorbehouden aan geweldenaren als Aljechin, Tarrasch en Kasparov, is nu ook tot stand gebracht door Paul van der Sterren.

Paul van der Sterren

De Nederlandse grootmeester (momenteel 55 jaar en met een rating van 2516) schreef over zijn carrière een boek van vijfhonderd pagina’s, dat ook nog eens op groot formaat is uitgegeven. Euwe, Timman en Donner, nee zelfs Bobby Fischer, heeft nooit zoiets monumentaals voor zichzelf weten op te richten. Zwart op Wit heet het boek van Van der Sterren, dat de ondertitel draagt: Verslag van een schakersleven, vertaald uit het Pe5xf7!? lees verder

Kasparov nog steeds de grootste?

Tuesday, September 27th, 2011

In de tijd dat Karpov wereldkampioen was, en ook nog daarna, werd vaak gezegd dat eigenlijk Bobby Fischer de sterkste schaker ter wereld was. Fischer zelf vond dat trouwens ook. Omdat Fischer nooit meer speelde, begon zijn claim tenslotte op gebral te lijken.

Kasparov-Vachier

Na Karpov kwam Kasparov, maar die zette – 42 jaar oud – in 2005 een punt achter zijn actieve schaakloopbaan. Niettemin beschouwen velen hem nog altijd als de sterkste schaker ter wereld. Ja, als Kasparov terugkwam, dan zou je eens wat zien. lees verder

De billen van Bobby Fischer

Tuesday, July 5th, 2011

Op 5 juli gaat in Londen en New York de film Bobby Fischer against the World in première. Wie goed zoekt, kan de documentaire op internet downloaden. Vandaar dat ik u  kan vertellen wat u zo ongeveer te zien krijgt.

Bobby Fischers billen 2

Bobby Fischer against the World is een door HBO (van de Soprano’s en Mad Men) geproduceerde documentaire van Liz Garbus. De film toont Fischer (1943-2008) vooral vanuit een Amerikaans perspectief, dat wil zeggen dat het gemaakt is voor een groot publiek dat weinig van schaken weet. lees verder

Twee boeven aan één schaakbord

Sunday, June 19th, 2011

De hele wereld kon ervan meegenieten: FIDE-president Kirsan Iljoemzjinov heeft een partijtje zitten schaken met kolonel Muammar Khadaffi.

Khadaffi schaakt

Terwijl Libië in een burgeroorlog verkeert en Khadaffi, wat de geallieerden betreft, zo snel mogelijk aan het Strafhof in Den Haag dient te worden uitgeleverd, verschoven Iljoemzjinov en Khadaffi (zie YouTube) wat wezenloos een paar schaakstukken.

Het geschiedde op een klein bordje. Eerst dacht ik nog dat ze allebei met wit speelden, maar toen ik het filmpje wat beter bekeek, zag ik dat de FIDE-president achter gouden stukken zat en de kolonel achter zilverende stukken. lees verder

De Uri Geller van de 64 velden

Monday, May 16th, 2011

Een genie of een oplichter? Dat was de vraag, toen Andrey Slyusarchuk op de Oekraïense televisie met 2-0 de computer Rybka versloeg. De verbazing was des te groter, omdat Slyusarchuk zijn prestatie “blind” had geleverd, zonder het bord en de stukken te zien.

Slyusarchuk 2

Hoe was dit mogelijk?

Rybka is een van de sterkste schaakprogramma’s ter wereld. Het ding is verschillende malen wereldkampioen geweest en op z’n allerkrachtigst speelt met een rating van boven 3.000. Daar kan zelfs Garri Kasparov niet tegenop. Slyusarchuk daarentegen heeft geen enkele schaaktitel. Niemand heeft hem ooit zien schaken tegen een mens van vlees en bloed. Sterker nog: tot dusver heeft hij zelfs geweigerd tegen een beginner een partijtje te spelen. lees verder

Schaken voor 83 dollar per zet

Monday, April 18th, 2011

In 1994 was ik in Las Vegas, juist op het moment dat de bokser Mike Tyson na een gevangenisstraf zijn comeback maakte in de boksring. Tyson zou boksen tegen de mij onbekende Ier McNeely. Ik kon de verleiding niet weerstaan en kocht een kaartje, dat duizend dollar bleek te kosten. Door een misverstand had ik dat te laat in de gaten en kon ik het kaartje niet weer teruggeven.

Tyson

Op dus naar de bokspartij, een hele gebeurtenis waarbij vele beroemdheden aanwezig waren. Ik zag Francis Coppola, Eddie Murphy, Don Johnson, Donald Trump, Snoop Doggy Dog, Neil Daimond, Laura Dern, Jeff Goldblum en vele anderen. Toen kwamen de gladiatoren op. Na wat inleidende schermutselingen rende Tyson op zijn tegenstander af en sloeg hem met één klap knock-out. Het gevecht had 89 seconden geduurd. lees verder

De blues van Gligoric (88)

Monday, March 7th, 2011

Vorige week besprak ik in deze rubriek de ongelooflijke talenten van Mark Taimanov, die juist 85 was geworden. Hij is grootmeester op het schaakbord én concertmeester achter de piano. Tevens is hij vader van een driejarige tweeling. Het is niet de bedoeling van deze rubriek een bejaardentehuis voor schakers te maken, maar ik kan er niet om heen om te wijzen op de Svetozar Gligoric, ooit de sterkste schaker aller Joegoslaven, die in zijn geboorteland nog altijd een volksheld is.

Gligoric 2

Deze week werd hij 88. In zijn grote tijd heeft Gligoric zo’n beetje alle wereldkampioenen verslagen, al kwam hij voor de hoogste trede net iets tekort. lees verder

De ongelooflijke talenten van Mark Taimanov

Monday, February 28th, 2011

Af en toe word ik erop aan gesproken dat ik een oudere vader ben, die op zijn 53ste nog een zoon heeft gekregen. In het gezelschap is er dan altijd wel iemand die zo behulpzaam is je voor te rekenen dat je te oud bent om nog samen te voetballen, of dat je je zoon niet meer zult meemaken als hij tot het minister-presidentschap is geroepen.

Taimanov 1

Het zij zo, maar er is altijd baas boven baas! lees verder

En de winnaar is…

Sunday, February 20th, 2011

De traditionele schaakprijsvraag moet dit jaar nogal moeilijk zijn geweest, want via de krant en mijn website kreeg ik slechts twaalf inzendingen binnen, aanzienlijk minder dan vorig jaar. Toen was het misschien een eitje, maar dit keer vergden de oplossingen flink wat hersenwerk.

Piet Peelen

Bovendien wees IM Piet Peelen ons – traditiegetrouw, zou ik bijna zeggen – op gekraakte studies. Wat zou deze prijsvraag zijn zonder Piet Peelen?
Niet alle inzendingen waren vlekkeloos, maar het niveau bij degenen die alle zes de opgaven wisten op te lossen,was bijzonder hoog. Daar gaan we. lees verder

Schaakprijsvraag 2010/11

Monday, January 3rd, 2011

DOE MEE! En win een mooi schaakboek!

Het is kerst en daarom is het ook dit jaar weer tijd de lezer aan het werk te zetten. Zelf ben ik de feestdagen in het buitenland, maar in gedachten ben ik bij u. Bij u, die hard aan het zwoegen is om de zes traditionele opgaven op te lossen.

Diagram voorpagina kerstpuzzel

Als het niet lukt, denk dan Max Euwe, die 75 jaar geleden wereldkampioen werd door Aljechin te verslaan. Euwe heeft ook lang gedacht dat het hem niet zou lukken. Heeft u inspiratie nodig breng dan eens een bezoek aan het Max Euwe Huis in Amsterdam. lees verder

Larry Evans (1932-2010)

Tuesday, November 23rd, 2010

In een ziekenhuis in Reno is de Amerikaanse grootmeester Larry Evans afgelopen maandag op 78-jarige leeftijd overleden. Bij een operatie aan zijn galblaas ging het mis. Dat Evans in de gokstad Reno is overleden, is bepaald niet toevallig.

Larry Evans+Fischer 2

Behalve dat hij het een paar keer tot schaakkampioen van de Verenigde Staten heeft gebracht, stond hij lange tijd ook bekend als de beste blackjack-speler van Amerika. Vooral in zijn jeugd woonde Evans zo’n beetje in casino’s. Daar heeft Evans – zelf van Indiaanse bloed – ook zijn vrouw Ingrid ontmoet, een adembenemende Duitse blondine die nog het meeste leek op Nina – van het zangduo Nina & Frederik. Ingrid was dealster aan blackjacktafels. lees verder

De schaakwereld huilt

Monday, November 15th, 2010

De schaakwereld huilt waar het eens heeft gelachen. Magnus Carlsen, het Noorse supertalent waarvan iedereen hoopte dat hij de jongste schaakwereldkampioen ooit zou worden, heeft zich teruggetrokken uit het kandidatentoernooi.

Magnus Carlsen

De negentienjarige Carlsen is het niet eens met de wijze waarop de cyclus om de wereldtitel is geregeld. Als Carlsen voet bij stuk houdt, zal hij er niet bij zijn, wanneer Anand in 2012 zijn titel verdedigt. Het is nog onduidelijk wanneer Carlsen een nieuwe kans krijgt, maar dat zou wel eens tot 2016 kunnen duren. lees verder

Misja Tal door de ogen van Sosonko

Monday, November 1st, 2010

De tijd dat K. Schippers het blad Schaakbulletin “het beste literaire tijdschrift van Nederland” noemde, ligt ver achter ons. Schaakbulletin bestaat al heel lang niet meer.

Matten

Maar sinds enige tijd doet het blad Matten een poging om de oude tijden van het mooie schaakverhaal te laten herleven – en dat lukt soms erg aardig. Af en toe snuif je wel eens een spruitjeslucht op, maar dat geldt zeker niet voor de zojuist verschenen aflevering 8, waarin een geweldig artikel staat van Genna Sosonko, getiteld: “En toen plotseling…een jonge man met een naam als een geweerschot!”. lees verder

De sokken van G-Star (RAW)

Monday, October 18th, 2010

Voor mijn verjaardag heb ik de sokken van Magnus Carlsen gekregen! Blauwe sokken van het merk G-Star, waarvoor Magnus momenteel wereldwijd reclame maakt. Als fan kan ik alleen maar zeggen: heerlijke sokken. Je kunt ook Magnus-broeken, jassen, truien en dassen krijgen, maar ik ben heel tevreden met mijn sokken.

G-Star 6

U wist het misschien niet, maar een goede sok is onontbeerlijk voor de schaker. Grootmeester J.H. Donner, die maat 48 had, heeft eens gezegd: “Alle grote mannen hebben hun fouten. Bij mij zijn dat mijn voeten”. Donner had ook altijd sokken met gaten, omdat geen vrouw die voor hem wilde stoppen en hij niet iemand was om naar de Hema te gaan. lees verder

Bent Larsen (1935-2010)

Monday, September 20th, 2010

“Het schaakspel”, heeft Bent Larsen eens gezegd, “is een aantrekkelijke maîtresse”. Vorige week is deze Deense grootmeester in Buenos Aires op 75-jarige leeftijd overleden en één ding is zeker: hij is zijn maîtresse zijn hele leven trouw gebleven.

Bent Larsen 2

In de jaren zestig en zeventig behoorde Larsen tot de sterkste schakers van zijn tijd. Fischer en hij waren de enigen die met succes aan de Russische suprematie wisten te tornen. Larsen heeft zichzelf zelfs een tijdje “toernooiwereldkampioen” genoemd, omdat er geen andere speler was die zoveel toernooien wist te winnen. Hij zegevierde in maar liefst drie kandidatentoernooien (Amsterdam 1964, Sousse 1967 en Biel 1976), een ongehoorde prestatie die nooit is geëvenaard. lees verder

De val van de FIDE-president

Monday, September 13th, 2010

Breaking schaaknieuws!

Kirsan Iljoemdzjinov heeft tegen het Russische persbureau Interfax gezegd dat hij zich na vier termijnen niet langer kandidaat stelt voor het presidentschap van de Sovjetrepubliek Kalmukkië. Hij zou het met zijn Russische ambtsgenoot eens zijn dat het leiderschap van de republieken aan verjonging toe is.

Iljoemdzjinov

Het is de eerste keer dat een regionale Sovjetbaas uit zichzelf terugtreedt en er wordt dan ook druk gespeculeerd over de werkelijke motieven, die tot deze stap hebben geleid. Zeker is dat Iljoemdzjinovs verhaal, dat hij door buitenaardse wezens is meegenomen en later weer naar de aarde is teruggebracht, hem geen goed heeft gedaan. lees verder

Het lage niveau van het vrouwenschaak

Sunday, July 11th, 2010

Het vrouwenschaak – vroeger ook wel damesschaak genoemd – is in deze rubriek altijd stiefmoederlijk bedeeld geweest. De reden daarvoor is dat vrouwenschaak over het algemeen op een aanzienlijk lager niveau wordt beoefend dan het mannenschaak.

Nana Dzagnidze2

Op een heel enkele uitzondering na – Judit Polgar – behoren vrouwen niet tot de beste honderd schakende mensen. Judit is de enige vrouw, de overige 99 zijn mannen. En dat is toch vreemd, want in de exacte wetenschappen hebben vrouwen wel degelijk hun entree gemaakt. Maar niet in het schaken, waar Judit Polgar zich al jaren niet meer bij de vrouwen laat zien. lees verder