The Max Pam Globe » Waar slaat dat op?

Waar slaat dat op?

Beweringen en bewijzen

Vorige week presenteerde de IKON de website bijbelenkoran.nl, waarop de bezoeker beide heilige boeken “tot op de letter” met elkaar kan vergelijken. Martin Fröberg, directeur van de IKON, was uiteraard trots op zijn geesteskind en aan de hand ervan had hij al verschillende conclusies getrokken. Een daarvan luidde: “De Bijbel kent wraakzuchtige passages en de Koran lijkt soms wat milder”. Als bewijs voor deze stelling droeg Fröberg het argument aan dat het woord “slaan” in de Bijbel 69 keer voorkomt en in Koran slechts 9 keer.

Zuiver rekenkundig is de Bijbel bijna acht keer zo agressief als de Koran, dus waar hebben al die islamcritici het eigenlijk over? Inzake kwesties van geloof en multiculturaliteit zijn grote groepen altijd onmiddellijk bereid elkaar na te praten, en dus kreeg Fröberg veel bijval…
onder meer van Jan Blokker in NRC.Next.

Altijd bereid iets leren, surfde ik naar bijbelenkorsan.nl om mijn eigen vergelijkend warenonderzoek te doen. Ik tikte het woordje “slaan” in en kreeg voor de Bijbel inderdaad meer dan zestig verwijzingen en voor de Koran minder dan tien.

Laat ik verwijzing 1 uit de Bijbel (Genesis 42:24) eens citeren: “Jozef liep bij hen vandaan, omdat hij zijn tranen niet kon bedwingen. Toen hij terugkwam sprak hij nog kort met hen; toen koos hij Simeon uit en liet die voor hun ogen in de boeien slaan”.

En dit is verwijzing 10 uit Jozua 8: 5: “Wanneer ik met het leger de stad nader, zullen ze net als de vorige keer op ons afkomen. Dan slaan we voor hen op de vlucht”.

Of neem verwijzing, nummer 11 uit Jozua 9: “Onze oudsten en alle inwoners van ons land zeiden ons daarom proviand in te slaan en naar u op reis te gaan. Bij u aangekomen moesten we u onze onderwerping aanbieden en u vragen een vredesverdrag met ons te sluiten”.

Wie de lijst doorneemt, begint het op te vallen dat al die verwijzingen naar slaan, meestal niets te maken met het toebrengen van slagen. In de grote meerderheid van de gevallen gaat het om: op de vlucht slaan, in de wind slaan, proviand in slaan, kamp op slaan, voorraden opslaan, ergens geen acht op slaan, het beleg voor de stad opslaan, golven die over hun hoofden slaan, op de borst slaan, een bres slaan in, enzovoort.

Kortom, het slaat werkelijk als kut op dirk om te denken dat de mildheid of wraakzuchtigheid van de Heilige Boeken kan worden afgelezen aan het aantal malen dat het woord “slaan” voorkomt. Zelfs als wél gaat om het toebrengen van slagen is het oppassen. Zo wordt in verwijzing 13 (1 Koningen 20:35) gesproken over iemand, die juist weigerde te slaan.

Op zichzelf is natuurlijk erg handig van beide boeken de Concordantie (een volledig register van alle woorden) naast elkaar te kunnen leggen. Mijn bijbelse Concordantie is met haar vijftienhonderd pagina’s onhandelbaar dik. Maar alleen turven levert niets op. Je kunt uit de resultaten geen enkele conclusie trekken en zelfs van een indicatie is nauwelijks sprake. Uiteindelijk zit er niets anders op dan al die trefwoorden apart op te zoeken. Of er politiek correcte motieven bij het beheren van site meespelen, weet ik niet. Toen ik de combinatie “ongelovigen + bestraffen” intikte, kreeg ik bij de Bijbel aanvankelijk twee en bij de Koran 61 verwijzingen. Maar daarna lukte het mij niet meer deze resultaten op te roepen. Misschien is het een kinderziekte.

Volgens de judaïst Pieter van Horst, die ik er naar vroeg, hebben Bijbel en Koran binnen de geloofsgemeenschappen een heel verschillende status. In feite doet zo’n site niets anders dan appelen met peren vergelijken, hoewel bepaalde personages in beide boeken optreden. Karel van het Reve meende dat de kracht van religieuze teksten ligt in het feit dat ze onhelder zijn, zodat iedere gelovige eruit kan halen wat hem van pas komt. De dubbele aanslag die gisteren in Algerije werd gepleegd, kun je op grond van de Koran streng afkeuren, maar op grond van hetzelfde boek ook toejuichen.

En nu is religieus beledigd zijn weer erg in de mode. Onlangs plaatste De Pers een foto van de Hindoegodin Gayatri Mata bij een artikel over jongeren, die maar niet volwassen worden. Die foto sloeg (pijn, au!) nergens op – Gayatri Mata had een Addidasbal in één van haar acht armen – maar de Hindoegemeenschap kwam meteen in het geweer.

“De eerste doodsbedreigingen zijn inmiddels binnen”, meldde De Pers zakelijk.

Laat ik nou altijd gedacht hebben dat Hindoes vredelievende mensen zijn, die nog geen koe kwaad doen. Zulke berichten begin je een zekere vermoeidheid te lezen, maar ik betwijfel of je meer inzicht krijgt in het gedrag van de beledigde Hindoes als de IKON ook de Veda’s aansluit op bijbelenkoran.nl.

Gayatri Mata heeft alles ongetwijfeld met afkeer gade geslagen. Hoedt u voor het werkwoord slaan.

de Volkskrant, 12 december 2007