Breaking news op Radio 1

Columns

Het is met de radio als met onderwijs: eens in de paar jaar gaat de hele boel “op de schop”, zoals dat tegenwoordig heet. Zo meldde NRC/Handelsblad dat Radio 1, de nieuws- en sportzender, weer eens aan de beurt is. Het luistertijdaandeel – prachtig scrabbelwoord – is namelijk in een paar jaar tijd teruggelopen van 9 naar 7,3 procent, wat een regelrechte ramp schijnt te zijn.

Op zichzelf zegt zo’n cijfer natuurlijk weinig. Misschien hebben die weggelopen luisteraars even geen zin meer in sport en zijn zij naar de klassieke muziekzender uitgeweken. Dat zou mooi meegenomen zijn, maar zendmanager Laurens Borst denkt daar heel anders over. Volgens Borst moet die 9 procent en ere worden hersteld, een streven dat bereikt kan worden wanneer “de zender dichter bij de luisteraar komt”.

Als ik het niet dacht!

Zo lang ik aan radioprogramma’s meewerk, en dat is nu toch zo’n 25 jaar, heb ik nooit anders gehoord. Doorgaans is het streven om dichter bij de luisteraars te komen een eufemisme voor verdere afkalving van de kwaliteit. Dat wordt altijd ontkend, maar het komt er meestal wel op neer.

Radio 1.jpg

Ik citeer nog even Laurens Borst: “Wanneer er iets gebeurt in de wereld, heb je als Radio 1-luisteraar niet het gevoel dat je direct op de hoogte wordt gebracht”.

En dat zegt de zendmanager nu pas, anno 2008!

Al die jaren ben ik dus als radioluisteraar onvolledig voorgelicht.

Maar gelukkig is er een oplossing. In de programmering zal het NOS Nieuws de mogelijkheid krijgen om vaker “in te breken”. Dat zal dan gebeuren met korte flitsen. De zendmanager heeft uitgerekend dat de luisteraar tussen de vijf en tien keer per dag geconfronteerd gaat worden met de Hollandse variant van…breaking news!

Toen ik dat las, gingen mijn gedachten terug naar 1997. Op Radio 1 maakte ik een programma, dat De Tafel van Pam heette. Boudewijn Büch, Theo van Gogh, Jaap van Heerden, Nelleke Noordervliet, Karel van het Reve en Wim T. Schippers, werkten er wekelijks aan mee – toch geen onaardige cast. Wij hadden gemiddeld toen zo’n 100.000 luisteraars, met uitschieters naar 130.000, aantallen die tegenwoordig nog maar zelden worden gehaald.

Eurotop.jpg

In 1997 vond de Eurotop plaats in Amsterdam.

Zoals gebruikelijk in onze lastige hoofdstad kraaide het oproer en verrichtte de politie massaal arrestaties. Dat ging op een manier, die later als Sovjet-methoden zijn omschreven. Omdat de toestand inderdaad explosief was, werd met de NOS was afgesproken dat er kon worden ingebroken als zich iets bijzonders voordeed. En inderdaad, zo gebeurde het ook. Middenin onze hooggestemde conversatie meldde zich de radioverslaggever ter plekke, wiens naam wij hier met de mantel der liefde zullen bedekken

“En wat was het breaking news?”, vroeg ik nerveus.

De verslaggever schraapte zijn keel en liet een pauze vallen. Toen zei hij dat hij de hand had weten te leggen op de menukaart, die de Europese regeringsleiders nog diezelfde avond aan het diner voorgelegd zouden krijgen. Hij begon vervolgens ook die kaart voor te lezen, maar nauwelijks was hij aangekomen bij de gerookte zalm die geserveerd zou worden op een bedje van zeekraal, of hij werd op hoge toon onderbroken door Boudewijn Büch.

Of dit het soort nieuws de moeite waard was om ons mee lastig te vallen? Of het misschien nog onbenulliger kon? Of de verslaggever misschien ook kon achterhalen wat de favoriete groente was Jacques Chirac. Al snel werd Büch bijgevallen door Theo van Gogh en samen maakten zij er een hele voorstelling van. Apart konden ze al verschrikkelijk zijn, maar als tandem waren zij volkomen onhandelbaar. De radioverslaggever, die het allemaal rauw op zijn dak viel, stotterde eerst nog even en zweeg toen bedremmeld.

Beleefd was het allemaal niet, moet ik achteraf toegeven, en collegiaal evenmin. Wij zijn toen ook op het matje geroepen voor obstructie van de informatievoorziening. In eerste instantie kwamen wij er nog met een schrobbering vanaf, maar het seizoen daarna werd het programma opgeheven, omdat de leiding had besloten dat de zender dichter naar de luisteraars moest komen.

Het Parool, 4 juli 2008