De woestijn leeft

Columns

Een paar maanden geleden kreeg ik een uitnodiging van deelraad Oud-Zuid om mee te denken over de herinrichting van het Museumplein. Op mijn vraag waar het precies over ging en wie er allemaal bij betrokken waren, kreeg ik een vaag antwoord, plus de verzekering dat ik binnenkort nog gebeld zou worden voor een afspraak. Die verzekering werd nog eens bevestigd, maar gebeld werd er nooit.
Ik vermoed dat de herinrichting van het Museumplein weer is vertraagd, een zeer normaal verschijnsel bij een Amsterdams bouwproject.

De uitnodiging om mee te denken, had ik ongetwijfeld te danken aan het programma De woestijn leeft, dat Jeroen Henneman, Theo van Gogh en ik een aantal jaren geleden hebben gemaakt voor AT5. In 2004 hadden wij net – nu voor TV Noord-Holland – een contract getekend voor een nieuwe serie, toen Theo werd vermoord. Daarmee kwam ook een einde aan De woestijn leeft. Maar tot op de dag van vandaag word ik op straat aangesproken over dat programma. Vooral de aflevering die wij destijds hebben gemaakt over de misgeboorte van het Museumplein staat nog veel Amsterdammers in het geheugen gegrift.

Inderdaad zou je morgen zo weer een nieuwe serie kunnen beginnen over hoe de openbare ruimte in Amsterdam is ingericht en hoe er in onze mooie hoofdstad wordt gebouwd. Niet twintig, maar honderd afleveringen zou je kunnen maken! Om de huidige situatie in Amsterdam te beschrijven gebruikte het Journaal het woord “ravage” en dat is wel een juiste karakteristiek. Al jaren is Amsterdam één grote put, wat er op neerkomt dat de gebruikers van de stad dagelijks worden geconfronteerd met een lange, nimmer eindigende hindernisbaan.

En steeds wordt de lijst van tegenvallers en mislukkingen langer en langer. Aan de oevers van de modderpoel die het Museumplein heet, liggen twee musea die nu al jaren dicht zijn. Dat is iets ongelooflijks in een stad die het van toeristen moet hebben. Bij het Rijksmuseum gaan ze wegens verkeerde kostenberekeningen maar weer eens helemaal opnieuw beginnen, terwijl het Stedelijk er nog altijd bijligt alsof er een orkaan overheen is getrokken.

Een nieuwe ramp die inmiddels op de stad afstevent, is die van de Zuidas. In de Volkskrant schreven Marijn Oudenampsen en Justus Uitermark, een stadssocioloog en een stadsgeograaf, dat er weinig terecht dreigt te komen van de vele ambitieuze plannen voor het gebied. Het voormalige hoofdkantoor van de ABN Amro staat te verloederen en andere bedrijven willen er niet eens zitten, of zijn al weer vertrokken. Er zit een strop van honderden miljoenen aan te komen. En zo kunnen wij nog even doorgaan. Van een paar bewoners van IJburg hoorde ik dat sluis, die IJburg met de grote waterwegen moet verbinden, te kampen heeft met zo veel technische mankementen dat de opening ook al weer een jaar is uitgesteld.

En dan nu het debacle met de metro!

In 2020 zou dat ding heel misschien klaar zijn! Dan hebben ze bijna twintig jaar gedaan over één lijntje. Daar zullen ze in Parijs en Londen van opkijken, want laat u niets wijsmaken over de technische problemen: het is in Amsterdam gewoon een kwestie van onvermogen.

Metro-verzakking.jpg

De komende maanden zullen in de media uitvoerig worden voorgelicht over bewoners die met kinderen hun huis moeten verlaten. In schrijnende beelden zullen wij veel woede en verongelijktheid zien.

Maar naar één ding ben ik het meest benieuwd: hoe burgemeester Job Cohen zich gaat houden onder dit geweld?

Tot dusver heeft hij als een soort heilige alle kritiek weten te ontlopen. Op de televisie hoorde ik zelfs iemand zeggen dat de toespraken van Cohen het niveau halen van die van Obama. Maar mij – en u moet het mij niet kwalijk nemen – schoot even de naam van Stalin te binnen. In de Sovjettijd zeiden wanhopige Russen vaak tegen elkaar: “Dit zou nooit zijn gebeurd als vadertje Stalin ervan op de hoogte was geweest”, niet beseffend dat Stalin zelf de motor was van het systeem.

Voorlopig ziet het ernaar uit dat wij een geweldige burgemeester hebben, onder wiens bezielende leiding een grote ravage tot stand wordt gebracht.

Het Parool, 13 september 2008