Laura redt het wel

Invallen

Op weg naar het strand vertelde de autoradio dat er dit jaar op de Nederlandse stranden nog nooit zoveel kinderen zijn zoek geraakt. Plotseling herinnerde ik mij dat ikzelf als kind een keer ben weggelopen op Zandvoort. Twee uur later werd ik door mijn vader teruggevonden in het huisje van de strandwacht, waar ik zoet zat te spelen. Het gaf mij de reputatie een dromerig kind te zijn.

Guppy

Tegenwoordig wordt het strand ontsierd door kolossale palen met daarop de uitvergrote beeltenis van de beroemde Dick Bruna-figuren. Hoog steken zij boven de recreërende meute uit. Nijntje als het herkenningspunt dat kleine kinderen de weg moet wijzen. Veel geholpen heeft het kennelijk niet. Ik constateer dat met enige opluchting, want die palen zijn toch een vorm van horizonvervuiling.

Wel vroeg mij af of ik mijn zoon (8) nog moest toespreken. Goed opletten, niet te ver in zee lopen, nooit met vreemde mannen meegaan, enzovoort.

Strandpalen

Maar eenmaal aangekomen liet ik het erbij: hij kent die ouderlijke riedel van bezorgdheid uit zijn hoofd. Sinds een paar maanden loopt hij alleen van school naar huis, overigens nadat wij eerst uitgebreid hadden geoefend. Hij moet twee drukke straten oversteken en dus liep ik tien meter achter hem aan, terwijl hij overdreven zijn best deed eerst links en dan naar rechts te kijken. Het resultaat is dat hij ’s middags om half vier de buitensleutel in het slot draait en trots binnenstapt.

Leonore Skenazy liet haar zoon (9) alleen met de New Yorkse underground reizen – “Bye-bye! Have fun!”. Ze schreef er een stukje over in de krant en kreeg daar zoveel reacties op dat ze er een heel boek van maakte. Freerange Kids heet het, met als ondertitel: Giving our Childeren the Freedom we had without going Nuts with Worry.

freerange kids

Ik vermoed dat heel wat tegenstanders en tegenstandsters diep in hun hart hopen Skenazy’s zoon wat overkomt, opdat de opvattingen van zijn moeder worden afgestraft. Ongeveer zoals Evelien Tonkens in deze krant, die ineens over een levendige fantasie bleek te beschikken, toen zij beschreef wat er allemaal gaat gebeuren als de dertienjarige Laura Dekker zou verongelukken op haar zeiltocht om de wereld.

Volgens Tonkens komt de heisa rond Laura door “gekte” bij overheidinstanties en ouderbeweging, een gekte waaraan “we als samenleving allemaal schuldig zijn”. Wat bij Johan Huizinga wordt geformuleerd als “we leven in een bezeten wereld, en we weten het”, krijgt bij Tonkens nog de extra lading van het schuldbesef.

Eigenlijk is die zin van Huizinga nogal banaal en pathetisch. Probeer je eens een wereld voor te stellen die niet bezeten is. Of een wereld waaraan wij als samenleving niet allemaal schuldig zijn.

Het is ook nooit anders geweest. In het begin van de jaren zeventig had je de Hongaarse zusjes Susan, Judit en Sofia Polgar, die door hun vader van school werden gehouden, omdat hij ze zelf wilde opvoeden. Tot de opvoeding hoorde ook een strakke training in het schaakspel. De zusjes waren nog geen tien toen ze in buitenland al zware toernooien speelden. In Nederland is toen nog een actiegroep opgericht, die de snode plannen van vader Laszlo Polgar wilde torpederen. Tegenwoordig zijn de zusjes in goeden doen. Twee van hen zijn grootmeester geworden. Zij reizen de wereld rond, krijgen eredoctoraten en daar tussen door voeden ze ook nog kinderen op, die een heel normale indruk maken.

Laura Dekker

In de vreemde woede die op Laura Dekker is neergedaald, speelt mee dat de dertienjarige de elementen wil trotseren. Nederlanders zijn dat niet meer gewend. Als Nederlanders een berg zien vallen ze er al vanaf. Maar zelfs zijn oude vijand, het water, kan de Nederlander niet meer aan, getuige de honderden badgasten die dit jaar bij het zeewemmen in moeilijkheden zijn geraakt. In een samenleving die elk contact met de natuur is verloren, is het niet verrassend dat met een schuin oog naar zo’n dertienjarige zeezeilster wordt gekeken.

Maar er is nog iets anders. Wie afgelopen zaterdag het stuk in Het Vervolg heeft gelezen, beseft dat het vermogen om alleen te kunnen zijn Laura Dekker nog het meest wordt kwalijk genomen. Laura heeft geen andere mensen nodig.     Schande! Dat kan niet goed zijn. Daardoor raakt zij “sociaal gedepriveerd” en zal ze nooit meer leren “relaties met anderen aan te gaan”. Dat is typisch het verwijt van een samenleving waar mensen met z’n zestien miljoenen multicultureel op een kluitje zitten. Zelfs als Laura het meest gelukkig is als zij in haar eentje ronddobbert op de oceaan, dan nog zal haar die eenzaamheid niet worden gegund.

Tenslotte ontgaat mij één ding. Op Google kan ik bijna op de centimeter nauwkeurig het verloop volgen van de grote zeilraces over de oceaan. Je maakt mij niet wijs dat Laura en haar bootje Guppy niet 24 uur per dag, seconde voor seconde, gevolgd kunnen worden.

Neem liever de juiste voorzorgsmaatregelen en laat haar gaan.

de Volkskrant, 27 agustus 2009