De nieuwe Messias is opgestaan

Beweringen en bewijzen

De nieuwe Messias is opgestaan en hij heet Job Cohen. Volgens zijn volgelingen is Job Cohen een geweldige burgemeester geweest.

Job Cohen

Verder is hij de ideale lijsttrekker, het zonnetje in Nederland, onze hoop voor de toekomst, een uitstekend debater die al zijn concurrenten op hun plaats heeft gezet, de Hollandse Obama, de auteur van de briljante Cleveringa-lezing, de man die de boel bij elkaar heeft gehouden na de moord op Theo van Gogh, de bruggenbouwer, de verzoener, de nieuwe Drees, de man die boven de partijen staat, de regent die geen regent is, de politicus van het bindend leiderschap, kortom Job Cohen is ‘een toppertje’.

En dan heb ik nog vele positieve kwalificaties vergeten. Zelf vond ik Schelto Patijn beter. 
De Cleveringa-lezing zwak en Cohens optreden na hij debacle van de Noord/Zuidlijn bepaald geen heldenfeit. Maar het heeft weinig zin tegen de euforie van een hype in te gaan, zeker niet in het Nederland van de laatste tien jaar. Het is met een hype als met een tornado: die dooft vanzelf.

En laten wij eerlijk zijn: van de drie kandidaten die zich opdringen voor het premierschap is hij niet de slechtste. Op Balkenende is iedereen uitgekeken en op de man die een boek wil verbieden (de Koran) kan geen fatsoenlijk mens stemmen. Geert Wilders heeft met zijn bespottelijke optredens in Engeland en Duitsland ons land tot de risee gemaakt. Wij slaan met Wilders inderdaad een pleefiguur.

In zijn toespraak tot het Nederlandse volk, waarin Cohen zijn ambities openbaar maakte, sprak hij over zichzelf “als burgervader”. De suggestie is duidelijk: vader waakt over ons en onze veiligheid. Dankzij hem zullen wij burgers ons weer geborgen en geliefd weten. In verlengde daarvan somde Cohen een aantal successen op dat hij op het gebied van de veiligheid – “een kernthema”- heeft behaald met maatregelen als preventief fouilleren en de inzet van straatcoaches. Het gaat daarbij om de bestrijding van criminele groepen en jeugdbendes, het terugdringen van drugsoverlast en de aanval op het huiselijk geweld. De conclusie moet wel zijn dat Cohen de stad Amsterdam veiliger heeft gemaakt.

Maar is dat zo?

Ongetwijfeld heeft Cohen geprobeerd met zijn opsomming de kritiek van rechts bij voorbaat te weerleggen. Niemand heeft er verder naar gevraagd, want een Messias leg je geen onaangename vragen voor, maar is Amsterdam onder Cohens burgermeesterschap wel veiliger geworden?

Er zijn  twee manieren om die vraag te beantwoorden: de eerste met je gevoel en de tweede met je verstand.

In het eerste geval ga je vooral of op je ervaringen en je eigen intuïtie. In het tweede geval laat je vooral de cijfers spreken.

Is Amsterdam onder Cohen veiliger geworden? Naar mijn gevoel niet.

Moord op de Daltonschool

Ik woon in een buurt waar de laatste jaren talloze moorden zijn gepleegd. Zelfs onder het oog van mijn eigen zoon, dat wil zeggen bij hem op het schoolplein, is onlangs iemand doodgestoken. Mijn gevoel springt niet op van vreugde als Cohen zich afficheert als de kampioen van de veiligheid.

Ook wat betreft de kleine criminaliteit heb ik niet het gevoel dat wij er op vooruit zijn gegaan. Zo zijn de laatste drie maanden in ons gezin vijf fietsen gestolen, waarvan er twee met dubbele sloten aan ons eigen huis waren vastgeklonken. Aangifte van diefstal doen wij al lang niet meer, want het door ervaring gekleurde gevoel heeft geleerd dat zoiets alleen maar tijd kost en niets oplevert.

Maar misschien is het gevoel in strijd met de misdaadcijfers. Het vervelende hierbij is dat de cijfers niet eenduidig zijn.

Nog vorige week stond in de Daily Telegraph een uitvoerig artikel over de manipulatie van misdaadcijfers. Ook de Britse regering en politie beweren dat het steeds veiliger wordt op straat, terwijl de burgers anders ervaren. Een onafhankelijk parlementair onderzoek heeft het gevoel van de burgers nu gelijk gegeven. In de laatste tien jaar is het aantal geweldsdelicten met 48% gestegen tot 887.942 in 2009. Een even heiloze als eindeloze discussie is daarna ontstaan over de vraag hoe je de statistieken moet interpreteren. Door flink te sleutelen aan definities kun je namelijk de misdaad op straat flink laten dalen.

Het is niet eenvoudig om de Amsterdamse misdaadcijfers boven tafel te krijgen. Er lijkt weinig systematiek in te zitten. Nog in 2008 werd gemeld dat Amsterdam weer de koppositie van Utrecht had overgenomen. Sinds 2001, toen Cohen burgemeester werd, is het aantal winkeldiefstallen gestegen met gemiddeld één per dag. Het aantal straatovervallen en bedreigingen is de laatste jaren eveneens toegenomen, voor zover ik de cijfers kan overzien. Dat geldt ook voor het aantal mishandelingen, met name van homo’s. De nieuwste trend is gewoon bij iemand aanbellen, een voet tussen de deur zetten en beroven.

Het is dat hij er zelf over is begonnen, maar zijn veiligheidsclaim zou wel eens de achilleshiel van de Messias kunnen zijn. Nog een geluk dat je met cijfers alles kunt bewijzen.

De Volkskrant,  18 maart 2010, zie ook voor reacties.