De val van de FIDE-president

Schaken

Breaking schaaknieuws!

Kirsan Iljoemdzjinov heeft tegen het Russische persbureau Interfax gezegd dat hij zich na vier termijnen niet langer kandidaat stelt voor het presidentschap van de Sovjetrepubliek Kalmukkië. Hij zou het met zijn Russische ambtsgenoot eens zijn dat het leiderschap van de republieken aan verjonging toe is.

Iljoemdzjinov

Het is de eerste keer dat een regionale Sovjetbaas uit zichzelf terugtreedt en er wordt dan ook druk gespeculeerd over de werkelijke motieven, die tot deze stap hebben geleid. Zeker is dat Iljoemdzjinovs verhaal, dat hij door buitenaardse wezens is meegenomen en later weer naar de aarde is teruggebracht, hem geen goed heeft gedaan.

In het westen is hij daar hard om uitgelachen, maar inmiddels hebben ook Russische kranten de spot met hem gedreven. En dat kan zelfs een kleine dictator zich niet permitteren.

Of dit ook goed nieuws betekent voor de schaakwereld is nog maar zeer de vraag. Iljoemdzjinov heeft er namelijk bij gezegd dat hij zichzelf nu helemaal gaat richten op zijn herverkiezing als voorzitter van de FIDE. Momenteel is hij daarover in gevecht gewikkeld met oud-wereldkampioen Anatoli Karpov. Beide kemphanen reizen de wereld rond om zoveel mogelijk landen aan hun kant te krijgen en het lijkt erop dat de statuur van Karpov veel gewicht in de schaal legt. Onlangs is het belangrijke schaakland Argentinië naar het Karpov-kamp overgelopen.

Zou het kunnen dat Iljoemzjinov een geheim deal met het Kremlin heeft gesloten? Dat hij in Kalmukkië terugtreedt, maar dat de Russen hun eigen Karpov laten vallen? Het klinkt als een absurd complot, maar niets is ondenkbaar als Iljoemdzijnov erbij betrokken is – dat is de laatste jaren wel gebleken. Wij gaan een gemene finale tegemoet. Als Iljoemdzjinov de FIDE-strijd verliest, staat hij helemaal met lege handen.

Sjirov en Kramnik 2

Even iets anders. In Shanghai heeft Alexei Sjirov een dubbelrondige vierkamp gewonnen met Kramnik, Aronian en Wang Hao. Sjirov was een ronde voor het einde al zeker van de zege, maar dat zal voor hem niet eens het belangrijkste zijn geweest. Veel belangrijker was het dat hij voor het eerst in zeven jaar weer eens een partij won van zijn rivaal Kramnik. (Foto’s  Chessbase).

Dat oud zeer gaat terug naar 1998, toen Sjirov en Kramnik een match speelden die zou uitmaken wie Kasparov mocht uitdagen. Sjirov won overtuigend, maar door geldgebrek kwam het niet tot een tweekamp met Kasparov. Niet veel later liet Kasparov zich van zijn slechtste kant zien door wel met Kramnik te spelen, wat door Sjirov niet ten onrechte als een onrechtmatige daad is beschouwd.

De kwestie zat Sjirov zo hoog dat hij bijna moest braken als hij Kramnik zag. Die afschuw leidde ertoe dat Sjirov sindsdien vele partijen van Kramnik heeft verloren. Kramnik groeide uit tot zijn Angstgegner, maar in Shanghai werd dan eindelijk die ban gebroken. Het is Sjirov gegund.

Sjirov-Kramnik

1. d2-d4 Pg8-f6 2. c2-c4 e7-e6 3. Pb1-c3 Lf8-b4 4. f2-f3 c7-c5 5. d4-d5 b7-b5 6. e2-e4 O-O 7. e4-e5 Pf6-e8 8. f2-f4

Je moet maar durven – hypermoderne theorie.

8. … e6xd5 9. c4xd5 d7-d6 10. Pg1-f3 c5-c4 11. a2-a4 Lc8-g4 12. a6xb5 Pb8-d7 13. e5-e6 f7xe6 14. d5xe6 Pd7-b6 15. Lf1-e2 Pe8-c7 16. Pf3-g5!?

Leidt tot fantastisch spel, maar 16. 0-0 was wel zo veilig geweest.

16. … Lg4xe2?

En hier was 16. … Le6x! veel sterker.

17. Dd1xe2 d6-d5

Computers gaven aan dat zwart 17. … De7 had moeten doen.

18. O-O Dd8-f6 19. f4-f5 Ta8-e8 20. Ta1xa7?

Diagram1Sjirov-Kramnik

En nu gaat in deze razend moeilijke stelling in de fout. Na 20. Le3 had Kramnik nog maar weinig kans om te overleven. Zwart heeft nu een aardigheidje.

20. … Pc7xe6! 21. Pg5xe6 Te8xe6 22. De2-f2

De point is dat wit niet op e6 kan terugnemen wegens 22. … Lc5+ en wint.

22. … Df6-e5?

Weer een fout. Met 22. … Te5! had zwart kunnen overleven.

23. g2-g4 Te6-g6 24. Df2-g2 Tg6-f6 25. Lc1-f4 De5-d4+ 26. Dg2-f2 Dd4xf2+ 27. Kg1xf2 d5-d4 28. Pc3-e4 Tf6-f7 29. Ta7xf7 Tf8xf7 30. Tf1-a1 h7-h6 31. Lf4-e5 d4-d3 32. Le5-d4 Tf7-b7 33. h2-h4 Lb4-f8 34. Ta1-c1 Pb6-d5 35. Tc1xc4 Tb7xb5 36. Tc4-c8 Kg8-f7 37. g4-g5 Pd5-e7?

Nog een blunder. Kramnik had beslist 37. … d2 moeten, om pas na 38. Pd2x Pe7 te spelen.

38. Pe4-d6+

en zwart gaf op.

Sjirov-Wang Hao

1. e2-e4 c7-c5 2. Pg1-f3 e7-e6 3. d2-d4 c5xd4 4. Pf3xd4 a7-a6 5. Lf1-d3 Pg8-f6 6. O-O Dd8-c7 7. Dd1-e2 d7-d6 8. c2-c4 g7-g6 9. Pb1-c3 Lf8-g7 10. Pg1-f3 O-O 11. Tf1-d1 Pb8-c6 12. Ld3-c2 Pf6-d7 13. Lc1-e3 Pd7-e5 14. Lc4-b3 Lc8-d7 15. De2-d2 Pe5xf3+ 16. g2xf3 Dc7-a5 17. Dd2xd6 Da5-h5 18. Dd6-g3 Pc6-e5 19. Kg1-g2 Ld7-c6 20. f3-f4 Pe5-g4 21. Le3-d4 f7-f5 22. f2-f3 Lg7xd4 23. Td1xd4?

Diagram2Sjirov-Wang Hao

Een ernstige fout, die de partij had moeten kosten. Nodig was 23. fg4x, hoewel zwart ook dan beter staat.

23. … Pg4-e3+! 24. Kg2-f2 f5xe4 25. Kf2xe3 e6-e5! 26. Td4xe4 Lc6xe4 27. f4-f5 Le4-c6?

Met simpel 27. … Lf5x! had zwart de kroon op zijn werk kunnen zetten. Nu vecht Sjirov terug.

28. c4-c5+! Kg8-g7 29. Dg3xe5+ Kg7-h6 30. De5-f4+ Dh5-g5 31. Df4xg5+ Kh6xg5 32. Pc3-e4+ Kg5xf5 33. Ta1-g1 h7-h6 34. Lb3-c2 Ta8-e8?

Van kwaad tot erger.

35. Ke3-d4 Te8-d8+ 36. Pe4-d6+ Kf5-e6 37. Tg1xg6+ Tf8-f6 38. Lc2-b3+ Ke6-e7 39. Tg6-g7+ Ke7-f8 40. Tg7-h7 Tf8xf3?

Een laatste blunder. Nu is zwart definitief verloren.

41. Lb3-e6! b7-b6 42. b2-b4 b6xc5+ 43. b4xc5 Lc6-e8 44. Le6-d5 Tf3-f2 45. Th7-h8+ Kf8-e7 46. Th8xh6 Le8-f7 47. Ld5-e4 Tf2xa2 48. Th6-h7 Td8xd6+ 49. c5xd6+ Ke7xd6 50. Th7xf7 Ta2xh2 51. Tf7-f6+ Kd6-e7 52. Kd4-e5 a6-a5 53. Tf6-a6 Th2-d2 54. Ta6-h6 Td2-f2 55. Th6-e6+ Ke7-d7 56. Te6-a6 Kd7-c7 57. Ta6-c6+ Kc7-d7 58. Rc6-b6 Tf2-d2 59. Tb6-b7+ Kd7-c8 60. Tb7-h7 Td2-e2 61. Ke5-d5 Kc8-b8 62. Th7-e7 a5-a4 63. Kd5-c6 Te2-f2 64. Te7-e8+ Kb8-a7 65. Kc6-c5 en zwart gaf op.

In de tweede turnus verliep de revanchepartij ongeveer volgens hetzelfde stramien. Weer kwam Wang Hao uitstekend te staan, maar in een gecompliceerde stelling gaf hij het initiatief uit handen. Opnieuw had de Chinees verschillende mogelijkheden voor remise te maken, maar in de volgende stelling nam Sjirov zijn tegenstander toch weer te pakken:

Diagram 3WangHao-Sjirov


49. … a5-a4! 50. Dd1-d5

Hij zal aanvankelijk aan 50. d7 gedacht hebben, maar dat faalt op 50. … De6+ 51. Kf3 Tf8+ 52. Kg2 Db6x!

50. … Tc8-c3

Ook 50. … ab3x was goed.

51.  Dd5xe5 axb3 52. d6-d7 Dh6-g6+ 53. Kg4-h3 b3-b2 54. h4-h5 Dg6-f7 55. De5-e8 Df7-f1+ 56. Kh3-h4 Df1-h1+ 57. Kh4-g5 Tc3xg3+ 58. Kg5-f5 Dh1-f3+ 59. Kf5-e5 b2-b1D 60. Ke5-d4

en wit gaf op.

En zie hier twee blije gezichten!

Sjirov en Kramnik


Het Parool, 11 september 2010