Tussen Tamoil en Haskoning

Buitenhof

Dat Khadaffi  in Libië een verwerpelijk regiem heeft gevoerd, daarover is iedereen het wel eens. Zelfs landen als Italië, die goede zaken hebben gedaan met de Libische dictator, zeggen de val van Khadaffi toe te juichen.

Erg consistent is de houding van Europa nooit geweest. Onlangs werd in Repubblica beschreven hoe Italiaanse parlementariërs zich bij de ingang van de Europese Raad opstellen om nog even een goed woordje voor Khadaffi te doen. Maar daarna stemmen diezelfde Italianen voor resoluties, waarin Khadaffi wordt veroordeeld.

Hoogstaand moreel gedrag alleen voor de bühne. Volgens de krant is het trouwens precies zo gegaan met Moebarak, Loekasjenko en met andere alleenheersers.

Maar laten wij onszelf geen mietje noemen.

Khadaffi mag een halvegare gek zijn, een terrorist die vliegtuigen laat op te blazen, zijn Libië is vanwege de olie altijd een aantrekkelijke handelspartner geweest. Niet alleen voor Rusland, dat enorme hoeveelheden wapens exporteert, maar ook voor de westerse democratieën.

Tamoil

Europese landen als Engeland, Frankrijk en Duitsland zetten miljarden om in Libië, terwijl het voormalige gidsland Nederland evenmin scrupules had om met Khadaffi zaken te doen. In Ridderkerk, geboorteplaats van Dirk-Jan Spruyt en woonplaats van Lee Towers, is in een onopvallend  gebouw het kantoor gevestigd van Tamoil – het oliebedrijf van Khadaffi en zijn zonen. Miljarden gaan er om.

Tamoil heeft alleen al in Nederland 160 benzinestations, maar heeft u wel eens gedacht: “Hé, Tamoil, ik rijd nog even door”.

Tegen die achtergrond voelt het hypocriet dat pas over een wapenembargo werd gesproken, en over het bevriezen van tegoeden, toen het slecht voor Khadaffi leek af te lopen. Ik ben benieuwd of de miljarden in de ijskast blijven, als Khadaffi onverhoopt weet te overleven.

Tegen die achtergrond moet je de mislukte reddingsoperatie beschouwen, waarbij Nederlandse militairen op het Libische strand gevangen zijn genomen. De operatie zou nodig zijn geweest, omdat een werknemer van het Nederlandse ingenieursbureau Royal Haskoning met spoed moest worden geëvacueerd.

Volgens zijn eigen website is de Koninklijke Haskoning al meer dan 25 jaar actief in Libië. In die tijd moeten ze gewheeld en gedeald hebben met Khadaffi, dat kan niet anders. De werknemers van Haskoning moeten ook precies geweten in wat voor soort land zij waren gedetacheerd. Een baan in zulke landen betaalt uitstekend en dan ben je natuurlijk snel bereid enige principes opzij te zetten.

Volgens de eigen website verricht Haskoning momenteel in Libië werkzaamheden aan een beschadigde golfbreker, een kademuur, een container terminal en een oliehaven. Allemaal projecten, die genoeg gevoelige informatie kunnen bevatten. Wie er kennis van draagt, kan in een oorlogssituatie gemakkelijk worden aangezien voor een spion, zeker als je er opeens met een buitenlandse helikopter vandoor wilt gaan. Op dit punt past geen geklaag.

Volgens Haskoning is het “een continu proces van toetsen en verantwoorden” of je in een land moet blijven. Mooie woorden, maar helaas kan het bedrijf nu even geen verdere mededelingen doen.

De frase is weer voorbijgekomen dat “met de kennis van nu” de operatie beter achterwege had kunnen blijven. Nutteloos sneuvelen Nederlandse soldaten in Afghanistan. Onlangs verkeek een Nederlandse minister zich erop dat mevrouw Bahrami toch in Iran werd geëxecuteerd.

Regeren is met de kennis van toen beslissingen nemen die je met de kennis van nu niet hoeft te betreuren.

Buitenhof, 6 maart 2011.