Creatieve destructie: van nieuwe en oude omroepen

Columns

Toegegeven, in het verleden heb ik wel eens een onvriendelijk woord geuit over Henk Hagoort, voorzitter van de Nederlandse Publiek Omroep. Zo heb ik mij vrolijk gemaakt over zijn opmerking dat hij zich niet kon voorstellen dat de mens afstamt van de aap.

Dat krijg je als je bij de Evangelische Omroep vandaan komt.

Maar als er één omroep binnen het omroepbestel een ontwikkeling heeft doorgemaakt dan is het wel de EO. Zelfs Andries Knevel “gelooft” in de evolutietheorie, sinds Ronald Plasterk hem aan de keukentafel heeft uitgelegd hoe de wereld in elkaar zit. Dat Tijs van den Brink onlangs nog dacht dat Youp van ‘t Hek eigenlijk diep in zijn hart toch in God gelooft, beschouw ik als een laatste groeistuip naar volwassen wording. Dat Youp zich überhaupt door Tijs liet interviewen als twee BN’ers onder elkaar, daar keek ik van op. Niet eens zo lang geleden had  Youp over Tijs geschreven: “Eerlijk gezegd begrijp ik nooit waarom die Tijs van den Brink een keer of tien per uitzending zo vies kijkt alsof hij zojuist een hapje giraffendiarree heeft moeten doorslikken. Wat gebeurt er met deze man als hij zo’n griezelgezicht trekt? Denkt hij aan orale seks met een wurgslang?”.

We weten het nu. Tijs denkt aan God.

Maar terug naar Henk Hagoort. Op een van die talloze nieuwjaarsrecepties zei de voorzitter dat de publieke omroep volgend seizoen bewust minder ruimte uittrekt voor sport, amusement en human-interest-programma’s. Het geld gaat voortaan naar journalistiek, drama & documentaire en kinderprogramma’s alsmede naar “kennis & cultuur evenementen”.

Henk Hagoort

Bijzonder goede nieuws, deze juiste keuze! Als dit de uitkomst is, kan men de bezuinigingen in de publieke omroep alleen maar toejuichen. De praktijk zal weerbarstiger zijn, maar toch. Beperk sport tot wedstrijden van het Nederlands elftal en tot programma’s als Andere Tijden Sport. De rest kan weer naar de commerciëlen. Maak Tom Egbers hoofdredacteur van een kleine, maar professionele redactie. Dat het licht uitgaat bij de afdelingen amusement is ook een goede zaak, al wil Hagoort een paar kijkcijferkanonnen behouden, zoals Boer zoekt Vrouw en Animal Crackers. Wat mij betreft mag de Publieke Omroep die programma’s ook doorverkopen – levert weer geld – maar je kunt niet alles in één keer hebben. Volgens de Volkskrant is het vrijwel zeker dat “de amuserende” TROS het moeilijk gaat krijgen, maar met die omroep hoeft men geen meelijden te hebben. Het zou hun eigen schuld zijn, omdat deze omroep alle mogelijkheden om commercieel te worden aan zich voorbij heeft laten gaan. Ivo Niehe moet maar elders gaan shoppen.

Ook aan de andere kant van het spectrum is er goed nieuws.

Op weer een andere nieuwjaarsreceptie zei Lennart van  der Meulen, directeur van de VPRO, dat ook hier zal worden bezuinigd, maar dat de VPRO op een hechtere achterban kan vertrouwen dan de andere omroepen. Voor het eerst presenteerde de VPRO zijn plannen samen met de HUMAN, door Van der Meulen “partner in crime” genoemd. De HUMAN wordt dus niet geannexeerd en opgegeten door de VPRO, maar aanvaard als een belangrijke medestander in de strijd voor serieuze programma’s. Dat betekent ook een machtig liberaal blok, dat kan zorgen voor hoogwaardige programma’s en voor een uitwerking van innovatieve ideeën. Het voornemen leeft zelfs om de VPRO en de HUMAN om te smeden tot een nieuwe omroep met een nieuwe naam, die opnieuw een licentie gaat aanvragen.

Een tijdje geleden heb ik een praatje bijgewoond van Arnold Heertje, die sprak over de econoom Schumpeter en diens theorie van de “creative destruction”. Als Hagoort doorzet, wordt de publieke omroep daar een voorbeeld van.

Het Parool, 11 januari 2013