Jos de Beus (1952-2013)

Columns

Afgelopen donderdag hebben wij de politicoloog Jos de Beus (1952-2013) begraven. Ik heb hem oppervlakkig gekend, maar als collega-columnist bij Buitenhof  kwam ik hem toch regelmatig tegen. Ook heb ik kort met hem gecorrespondeerd. In de necrologieën wordt hij beschreven al de ideale leraar, maar zoals het een echte leraar betaamt, wilde hijzelf ook graag iets leren.

Zo vroeg hij aan mij hoe je eigenlijk een column moest schrijven. Over zijn eigen columns bij Buitenhof was hij niet altijd tevreden. Na een analyse kwamen wij tot de conclusie dat hij vaak te veel wilde zeggen. Hij wilde niet alleen de situatie in Nederland beschrijven, maar ook die in Europa, en dat alles het liefst geplaatst in het perspectief van de globalisatie. Ik zei hem dat de column een oppervlakkig medium is, dat televisie een oppervlakkig medium is en dat je in een column op de televisie niet meer moest stoppen dan één thema.

En: recht voor zijn raap.

Na deze conclusie sprong hij enthousiast op en ging meteen aan het werk. Helaas had een geheimzinnige ziekte hem toen al te pakken en heeft hij te weinig tijd gekregen om zijn inzichten bij Buitenhof over het voetlicht te brengen.

De Beus was generalist, voor wie het speelveld niet groot genoeg kon zijn. Zijn werdegang is die van een student in Nijmegen die door de dialectiek wordt gegrepen. Vervolgens komt hij bij zinnen op Harvard, om tenslotte na zijn terugkeer te eindigen als voorvechter van de sociaaldemocratie en medeschrijver van het PvdA-programma. Op zijn begrafenis werd verteld dat De Beus als jong student in een fabriek ging werken om daar het marxisme te verkondigen, maar dat hij met een blauw oog thuis kwam. De arbeiders zagen weinig in dat soort ideeën.

Jos de Beus

De Beus besloot bij zijn boeken te blijven. Zijn gevoel voor humor heeft hem toen al gered. Later zou hij zeggen dat hij Karl May een grotere schrijver vond dan Karl Marx, “omdat er bij Karl May in elk geval indianen voorkomen”. De Beus heeft veel voor de PvdA betekend en het is jammer dat er van die partij geen ministers op zijn begrafenis aanwezig waren. Ongetwijfeld druk, druk, druk.

De laatste keer zag ik De Beus in de Valeriuskliniek, waar hij langzaam door een nooit gediagnosticeerde ziekte werd verkruimeld. Dat leven en dood meer zijn dan alleen politiek heeft hij bikkelhard voor zijn kiezen gekregen.

PS: Vorige week loofde ik een exemplaar uit van het door Cees Buddingh samengestelde Aforismen en Citaten voor degene die de beste vertaling zou leveren van Abraham Lincolns uitspraak: “It is true that you may fool all of the people some of the time; you can even fool some of the people all of the time; but you can’t fool all of the people all of the time”.

In het totaal kreeg ik via Twitter en mijn website 83 inzendingen binnen, die ik uiteraard niet allemaal kan afdrukken. Het aantal vond ik zo overstelpend en het niveau zo hoog dat ik heb besloten twee exemplaren uit te reiken. De eerste winnaar is Frans Weisglas, een naam die ik wel eens eerder heb gehoord. Zijn inzending is elegant en kort: “Je kan iedereen soms, sommigen altijd, maar niet steeds allen bedonderen”. Ook de vrouw van Weisglas deed mee, maar die haalde net niet de top tien. De tweede winnaar is Hugo van Veen met: “Je kunt iedereen zo nu en dan voor de gek houden, en enkelen zelfs altijd, maar je kunt nooit iedereen voortdurend voor de gek houden”.

Gefeliciteerd! Als de winnaars mij hun adres toesturen, krijgen zij het boek thuis gestuurd.

Het Parool, 26 januari  2013