The Max Pam Globe

Opgezegd bij HP/De Spits

Boeken etc

Afgelopen vrijdag heb ik mijn medewerking aan opgezegd. De uitgever van het blad is Carel Bikkers, voormalig directeur van Kwik-fit. De nieuwe hoofdredacteur van HP/De Tijd is Jan Dijkgraaf, die vroeger wel eens een column schreef voor de Spits. Dan komt er een moment dat je je afvraagt of je daar nog wel bij wilt horen.

Ik begrijp dat HP/De Spits moet inkrimpen en een minder contract was zeker geen bezwaar, tenminste als de omgeving inspirerend was geweest. Maar als je de laatste maanden het nieuwe redactielokaal binnenstapte, leek de sfeer op die van een graftombe – al maakte dat weergaloze stuk, laatst, over het eerste kievitsei weer veel goed. Vanuit het raam kijk je bovendien uit op de Bijlmer Bajes, dus toen was de beslissing snel genomen. lees verder

De woestijn leeft

Gastenhoek

Bijna een jaar geleden verwoestte een felle brand het gebouw van de faculteit Bouwkunde.

Onder het motto Building for Bouwkunde werd een prijsvraag uitgeschreven om het ‘faculteitsgebouw van de toekomst’ te ontwerpen. De beste inzendingen dienen als inspiratie om het pakket van eisen voor het nieuwe gebouw vast te stellen. lees verder

Man doodt vrouw

Invallen

Op zichzelf is het al opmerkelijk dat de Nederlandse kranten de zaak afdeden met een bericht van een paar regeltjes, terwijl er elders in de wereld uitvoerig over wordt geschreven.

Mij fascineert de zaak al een tijd en ik denk dat nadere bestudering van de hoofdrolspelers ons meer zou kunnen leren over de problemen die het westen heeft met de moslimwereld.

Ik doel op de zaak van Muzzammil Hassan.

Vijfentwintig jaar geleden emigreerden Muzzammil Hassan en zijn latere vrouw Aasiya Zubair van Pakistan naar de Verenigde Staten, waar zij zich als echtpaar vestigden in Buffolo. lees verder

Vals spel of niet

Schaken

Er is weer eens een beschuldiging vals spel. Normaal ebt de opwinding in dit soorten zaken snel weg, maar dit keer zijn de gemoederen nog lang niet gesust. Op internet vindt momenteel een levendige discussie plaats over de vraag wie er gelijk heeft.

Maar eerst even een korte samenvatting van het voorafgaande. De beschuldiging werd geuit door grootmeester Shakhriyar Mamedyarov uit Azerbeidzjan. In het Aeroflot-toernooi te Moskou stond hij op kop met Alexander Moiseenko en Igor Koernosov. En toen stond de belangrijke  partij Mamedyarov-Koernosov op het programma.
Mamedyarov was favoriet. Hij had niet alleen wit, maar ook honderd punten meer op de wereldranglijst. lees verder

Uw uitzending onwaardig!

Maar meneer

Reageren, mits serieus, kan onderaan de pagina bij Maar Meneer. Ook voor aanvragen lezingen en optredens. Hieronder reacties op mijn Buitenhof-column over de Balkenende-norm.

Geachte redactie Buitenhof,

Het is al zeer lang mijn vaste gewoonte om zondagsmiddags neer uw uitzending Buitenhof te kijken. Ik vind deze uitzending een van de beste die onze nationale TV-Sector te brengen heeft, op een goed gespeelde voetbalwedstrijd van ons nationale team na, zoals gisteravond. Deze middag heb ik mij echter zeer geërgerd aan de colomnist Max Pam, die ik overigens in het algemeen zeer waardeer. lees verder

Biddende piloot krijgt tien jaar

HUMAN

16 DODEN DOOR BIDDEN OF 23 OVERLEVENDEN DOOR BIDDEN?

Zestien passagiers kwamen om, toen in 2005 een Tunesisch vliegtuig voor de Siciliaanse kust neerstortte. Inplaats van de noodprocedure uit te voeren, begon piloot Chafik Gharbi te bidden. Hij riep om “Allah en Muhammad the prophet!”. Er waren 23 overlevenden, van wie negen zwaar gewond. Ook Gharbi zelf, zie foto, overleefde.

Een Italiaanse rechter veroordeelde hem tot tien jaar. Ook de co-piloot kreeg tien jaar. Is dat terecht?

Maar eerst het bericht uit The Guardian:

A pilot accused of praying when he should have been taking emergency measures to avoid a crash in which 16 people died has been sentenced to 10 years in jail by an Italian court.

Captain Chafik Gharby was at the controls of a plane belonging to the Tunisian charter airline Tuninter that crashed in the sea off the coast of Sicily four years ago. The 23 survivors were left swimming for their lives, some clinging to a piece of the fuselage that stayed afloat after the turbo-prop aircraft broke up on impact.

Gharby was at first hailed as a hero for having saved the lives of most of the passengers. But after an investigation, he, his co-pilot, and several Tuninter executives and technicians were charged with a range of offences including manslaughter.

The court in Palermo agreed with prosecutors that the chain of events that led to the crash began when a wrong part was installed in the ill-fated plane, a Franco-Italian ATR 72. A mechanic accidentally fitted an outwardly identical fuel gauge intended for the smaller ATR 42.

The plane took off from Bari, bound for the Tunisian island of Djerba, on 6 August 2005. As it flew over Sicily, its engines slowed to a halt, even though the instrument panel showed the aircraft had enough fuel left for the flight.

The judges accepted the prosecution case that the pilots, instead of making a crash landing on the sea, should have been able to glide the plane to Palermo airport. Instead, Gharby was said to have panicked. In cockpit recordings entered as evidence he was heard calling for the help of “Allah and Muhammad his prophet”.

His lawyer, Francesca Coppi, said: “Faced with danger, he invoked his god as would any one of us.”

She described her client as “a broken man” who was “convinced he did everything possible to save as many lives as possible”.

The co-pilot, Ali Kebaier, also received a 10-year sentence. Tuninter’s director-general, Moncef Zouari, and the company’s technical director were both given nine years.

A mechanic and two executives in the airline’s maintenance department each received eight-year sentences. Two of the accused were acquitted. The remaining seven defendants, who were not in court to hear the verdict, will not have to go to prison until the appeals process has been exhausted.

Of the passengers who died, two were Tunisians. The other 14 were Italians and many of their relatives travelled to Palermo on chartered buses to hear the verdict.

Angela Trentadue, whose 27-year-old daughter died in the crash, welcomed the sentences. Another relative, who did not wish to be identified, said: “I wanted to hug the judge.”

Een belangrijke opmerking kan hier worden gemaakt, namelijk dat het bidden heeft geholpen voor de piloot zelf. Hij heeft het overleefd. Als alle passagiers dat nou ook hadden gedaan, was er niets gebeurd. Met ander woorden: de piloot had moeten worden vrijgesproken! Of niet soms? lees verder

De morele Balkenende-norm

Buitenhof

Op het CDA-congres lanceerde premier Jan Peter Balkenende onlangs een tweede Balkenende-norm: de morele Balkenende-norm.

De gewone Balkenende-norm kent u. Die schrijft voor dat een overheidsfunctionaris niet meer mag verdienen dan het salaris van de minister-president, zo’n 171 duizend euro.

Op dat congres uitte Balkenende zijn ergernis over de grote financiële risico’s, die er de laatste jaren zijn genomen in het bedrijfsleven en bij semi-overheid. Zo verwees hij naar de baas van de woningcorporatie Rochdale, die op kosten van de zaak in een Maserati rondreed.

“Daar kan ik alleen van dromen,” zei de premier.

Aan de andere kant prees Balkenende leraren, hulpverleners en werknemers in de zorg, die niet vragen om bonussen of hoge afkoopsommen, maar altijd klaar staan voor een bemoedigend woord.

Daarom moet er een nieuwe, morele Balkenende-norm komen, die niet de hoogte van zijn salaris als ijkpunt heeft, maar – en ik citeer de premier  – “het nemen van de verantwoordelijkheid voor de taak die jou is toebedeeld”.
Tijdens een bezoek aan het Westland zei hij als toelichting daarop: “Westlanders zijn mensen die hun eigen verantwoordelijkheid nemen. Ze lopen niet weg als het even tegenzit. Ze zijn niet bang om hard te werken. Ze kijken om naar een ander, bouwen aan een mooie toekomst, voor zichzelf en voor Nederland. En ze weten met bescheiden middelen ongelofelijk veel voor elkaar te krijgen. Westlanders voldoen, kortom, volledig aan de nieuwe Balkenende-norm”.

Wat onmiddellijk opvalt, is het fundamentele verschil tussen de gewone Balkenende-norm en de morele Balkenende-norm. De gewone Balkenende-norm is gekoppeld aan een instituut: het minister-presidentschap. Wat de minister-president verdient, is de norm. Ook als Balkenende is verdwenen, zal een opvolger worden betaald volgens die Balkenende-norm. Niets op aan te merken.

Maar de morele Balkenende-norm is niet gekoppeld aan een instituut, maar aan een persoon – de persoon van Jan Peter Balkenende zelf. Dat is een  persoon die zijn verantwoordelijkheid neemt voor de taak die hem is toebedeeld. Die persoon loopt niet weg als het even tegenzit. Die persoon is niet bang om hard te werken. Die persoon kijkt om naar een ander, bouwt aan een mooie toekomst voor zichzelf en Nederland.

Kortom, die persoon is een geweldige, onbeschaamde opschepper die zichzelf tot norm heeft verheven. “Een samenleving kan niet zonder moreel kompas”, heeft de premier er in al zijn bescheidenheid er ook nog eens bij gezegd. En dat kompas is hij uiteraard zelf.

Niettemin komt zelfs in dat morele kompas wel eens vuiltje komt, zoals bleek in de Volkskrant van gisteren. Daarin wordt onthuld dat Balkenende in 1992 met geleend geld – zo’n 190.000 gulden – in het Badhotel van Domburg een appartement heeft gekocht, hopend dat hij er op jaarbasis zo’n tien à vijftien procent aan zou verdienen. Hij kocht dat appartement van iemand die niet rondreed in een Maserati, maar in Rolls Royce Silver Spirit. Een man, die “de loopjongen” van crimineel Willem Endstra zou worden.

Jarenlang heeft Balkenende moeten procederen om de risico’s die hij heeft genomen weer op orde te krijgen. Ik neem onmiddellijk aan dat Jan Peter Balkenende te goeder trouw heeft gehandeld,  maar dan nog rijst hij op als iemand die gretig een aardig winstje wilde maken en die er toen met open ogen is ingetuind. Zoals ze in het Westland zeggen.
En daarmee voldoet hij niet aan mijn norm voor wat een goede minister-president zou moeten zijn.

Buitenhof, 29 maart

Moord op het schoolplein

Beweringen en bewijzen

Toen mijn vader na de oorlog terugging naar het huis waar hij voor de oorlog met zijn ouders had gewoond, waren zijn ouders er niet meer en werd het huis bewoond door vreemde mensen. Het huis kreeg hij niet terug, want zo ging dat in die tijd, maar wel werd hem een bovenwoninkje aangeboden in Amsterdam-Oost. Daar ben ik geboren.

Na enige jaren verhuisden wij naar De Pijp, een gezellige volksbuurt waar de melkboer aan de deur kwam en de voetballer Jan de Natris een sigarenwinkeltje dreef – een kleurrijke figuur die het ondanks kinderverlamming in zijn jeugd tot het Nederlands elftal had geschopt. lees verder

Om baard of schaamhaar van de minister-president

Columns

De avond voor het debat zat Flip de Kam bij Nova. Hij is emeritus hoogleraar economie van de Publieke Sector, maar hij ziet er nog altijd jongensachtig uit. Ooit schreef hij voor de Haagse Post, maar tegenwoordig verzorgt hij een column voor NRC/Handelsblad. Die lees ik altijd. lees verder

Wees blij dat er een hiernamaals is

HUMAN

VREEMD: WIE GELOOFT, KLAMPT ZICH AAN HET LEVEN VAST

In het Reformatorisch Dagblad stond een eigenaardig bericht, tenminste als je het op een bepaalde manier leest.

Onder de kop Religie speelt rol bij beroep op intensieve zorg lezen wij dit:

Mensen met een sterk religieus besef willen bij het naderen van de dood vaker dat de arts er alles aan doet om te vechten voor het leven dan mensen zonder religieuze binding. Dat blijkt uit Amerikaans onderzoek onder 345 terminale kankerpatiënten waarvan de resultaten zijn verschenen in het tijdschrift Journal of the American Medical Association. De onderzoekers volgden patiënten tot aan hun sterven.

Patiënten die “geregeld in gebed gingen”, kregen drie keer vaker intensieve levensverlengende zorg dan degenen die weinig met religie ophadden, aldus de Britse nieuwszender BBC. De eerste groep scoorde het laagst als het ging om het invullen van een verklaring waarin wordt afgezien van reanimatie. Zij werden verhoudingsgewijs dan ook vaker gereanimeerd, aan een beademingsapparaat aangesloten of voorzien van sondevoeding. Ook kregen zij vaker een chemokuur. Tegelijk verkleinde dit de mogelijkheden om in hun eigen huis te sterven.

Bijna een derde van de kankerpatiënten zei dat “hun godsdienstige overtuiging de belangrijkste drijfveer vormde om hen gaande te houden.” De onderzoekers concluderen dat een sterke religieuze binding mensen ondersteunt in het omgaan met de stress die hun ziekte met zich meebrengt.

Dit bericht, en vooral de slotconclusie, is op verschillende manieren uit te leggen.

Eigenlijk zou je eerder het tegenovergestelde denken: voor mensen met een religieus besef lonkt het hiernamaals. De heerlijkheid van het paradijs wacht, zou je zeggen. Maar misschien is men bang dat het toch anders afloopt  en is het vooruitzicht van de hel juist de reden om je aan het leven vast te klampen.

In elk geval trekken religieuzen wel een zwaardere wissel op de gezondheidszorg. Als zij meer geneigd zijn het leven te rekken, zijn zij ook duurder. Dat lijkt een hardvochtige opmerking, maar niet in het licht van het volgende ANP-bericht dat ook uitgaat van harde (virtuele) berekeningen. lees verder

Beatrix en de dubbele nationaliteit

Buitenhof

Het is een nadeel van de economische crisis dat andere kwesties niet meer de aandacht krijgen die zij verdienen.

Bijvoorbeeld de kwestie van de dubbele nationaliteit. De Kamer wil enerzijds de dubbele nationaliteit ontmoedigen, anderzijds wel men ook niet toegeven aan het idee van het eigen volk eerst. Een gevoelig dilemma. Wie herinnert zich niet de ophef over de dubbele nationaliteiten van de staatssecretarissen Albayrak en Aboutaleb?

Deze week kwam de kwestie weer aan de oppervlakte via Tofik Dibi van Groen Links, die minister Van der Laan had gevraagd of het juist is dat koningin Beatrix een dubbele nationaliteit heeft. De majesteit zou naast de Nederlandse ook de Britse nationaliteit bezitten en vermoedelijk ook nog de Duitse. U begrijpt de achterliggende suggestie: als zelfs het staatshoofd – ons nationale symbool – een dubbele nationaliteit mag hebben, hoe kan men dan andere Nederlanders hetzelfde recht ontzeggen?

Minister Van der Laan betoonde zich in zake van het koningshuis een echte sociaal-democraat. Dus ontweek hij de vraag en zei slechts dat de Koningin de Nederlandse nationaliteit bezit.

Ja, dat wisten wij al. Het ging om die andere nationaliteiten.

Gelukkig is er een autoriteit op dit gebied, Jessurun d’Oliviera, oud-hoogleraar in het internationaal privaatrecht, Europees recht en migratierecht. Al in 1998 toonde hij aan dat onze opvolgende koninginnen Wilhelmina, Juliana en Beatrix op grond van een oude Engelse wet Brits zijn.

Het is te ingewikkeld om hier uit te leggen, maar het begint bij Sophie, de Keurvorstin van Hannover, die in Engeland op de troon kwam. In 1705 is een naturalisatiewetje aangenomen, waarin werd vastgelegd dat Sophie en al haar nazaten fictief in Engeland geboren zouden zijn. Raar maar waar. En dus ook geldig voor Wilhelmina, Juliana en Beatrix, die rechtstreeks afstammen van Sophie uit Hannover.

In HP/De Tijd van 16 december 2005, heeft d’Oliviera beschreven wat er gebeurde toen hij zijn bevindingen ter bevestiging of ontkenning aan de Rijksvoorlichtingsdienst voorlegde. Eerst werd geantwoord dat de RVD zich niet uitspreekt over de juistheid van wetenschappelijke publicaties. Vervolgens kreeg de hoogleraar te horen dat de koningin maar één paspoort heeft, want natuurlijk ook geen antwoord is, want je kunt één paspoort hebben en toch twee of drie nationaliteiten bezitten. Toen zei de RVD dat het om een volstrekt theoretische kwestie ging en tenslotte werd er gezwegen.

Gelukkig heeft d’Oliviera zijn analyse bij het staatshoofd zelf kunnen toetsen. Dat gebeurde in 1998 op paleis Noordeinde, toen Paul de Wispelaere de Prijs der Nederlandse Letteren kreeg uitgereikt. Beatrix vertelde bij die gelegenheid hoe het was om in Canada Engelstalig op te groeien. Daarop trok de hoogleraar de stoute schoenen aan en bracht naar voren dat de majesteit niet alleen Engelstalig is opgegroeid was, maar dat zij ook de Britse nationaliteit bezit.

“De vorstin keek me aan”, schrijft d’Oliviera, “als door een adder gebeten en sprak: ’Hoe komt u daarbij? Dat is een krantenhype’”.

De hoogleraar antwoordde:  ‘Maar mevrouw, ik ben de bron van die hype.’

“Dan is het een onderwerp voor een andere gelegenheid’, prevelde de majesteit, waarop zij zich resoluut omdraaide.

In de hoogste kringen weet men dus precies hoe het in elkaar steekt met die dubbele nationaliteit van ons Koningshuis. In plaats daar zo spastisch over te doen, zou eenvoudige erkenning wel zo oprecht zijn. Dan kan de kwestie ook snel in de Kamer worden afgehandeld.

Buitenhof, 8 maart 2009.

Hieronder het bewuste stuk van H.U.Jesserun d’Oliveira:

ONZE KONINGINNEN ZIJN OOK  BRITS
1.
Volgens de Wet op het koninklijk huis die na lang touwtrekken tussen koningin Juliana en het kabinet in 1985 tot stand kwam, wordt het lidmaatschap van het koninklijk huis verloren bij verlies van het Nederlanderschap. Dat impliceert, positief geformuleerd, dat alleen Nederlanders lid van het koninklijk huis kunnen zijn, d.w.z. koning kunnen zijn of hem krachtens de Grondwet  eventueel kunnen opvolgen. De vraag rijst of leden van het koninklijk huis, de koning ingesloten, ook buitenlandse nationaliteiten mogen bezitten en  vooral of dat ook voorkomt. Beide vragen moeten bevestigend beantwoord worden. Meer in het bijzonder zal hier worden aangetoond, dat onze laatste drie koninginnen  naast de Nederlandse ook de Britse nationaliteit bezaten of bezitten. Zij zijn bipatride (geweest). lees verder

Een vaatje brandewijn

Beweringen en bewijzen

Toen deze regering aantrad, werd beloofd: eerst het zoet en dan het zuur. Inmiddels weten wij dat het zoet er niet meer aankomt. Dit kabinet vergadert al dagen om het zuur zo goed mogelijk over ons allen te verdelen.

Wat wij nu weten, is dat regeringen niets hebben zien aankomen. Ondanks allerlei instellingen die de temperatuur van de economie peilen, kwam de crisis volkomen onverwacht. Op een enkele zonderling na is de val van de banken door niemand voorspeld. Wie vandaag nog met een analyse een duit in het zakje doet, doet precies wat de toneelschrijver Ionesco heeft samengevat in het bon mot: “Je kunt gebeurtenissen pas voorspellen, nàdat ze zijn gebeurd”. lees verder

Altijd al 72 jaar oud geweest

Boeken etc

’s Nachts komen de vossen
Cees Nooteboom
Uitgeverij: de Bezige Bij
Sterren:  * * *

Er is die beroemde anekdote over Harry Mulisch, die samen met Hein Donner en Cees Nooteboom op de Amsterdamse sociëteit De Kring zat de filosoferen over het verschijnsel van de “absolute leeftijd”.

Dat is de leeftijd waarmee je wordt geboren en waarmee je dood gaat, een leeftijd die wordt bepaald door je karakter, je gedrag en je emoties.

De drie heren kwamen tot de conclusie dat Harry Mulisch zijn hele leven eigenlijk zeventien jaar is geweest, terwijl aan de schaker Donner een absolute leeftijd werd toegemeten van twee maanden. lees verder

Spleetogen en ander ongedierte

Columns

Twittert u al?

Het woord bestaat al sinds 2006, maar deze week deed het ineens opgeld dankzij het Tweede Kamerlid Arend Jan van Boekestijn van de VVD. Twitter is een internetdienst, die  gebruikers in staat stelt korte berichtjes de wereld in te sturen. lees verder