In de Volkskrant van gisteren liet premier Balkenende zich zeer geïrriteerd uit over Geert Wilders. Op zichzelf lijkt er niets nieuws aan de hand, maar toch is die irritatie nogal opmerkelijk, want Wilders houdt zich de laatste tijd angstvallig stil.
Vanwaar dan toch de ergernis van de premier? lees verder
Heeft u ook zo genoten van het optreden van premier Jan Peter Balkenende, afgelopen zondag in het RTL-programma Hour of Power? “.
Tussen opzwepende teksten van de beroemde Californische dominee Schuller door”, aldus de Volkskrant, “praatte Balkenende honderduit over het moment over het moment dat het geloof hem trof”. En niet alleen daarover. De premier zei dat bidden “noodzakelijk” is en “dat je zonder het geloof niet functioneert”. Om zijn bekeringsplicht te illustreren gebruikte JP de woorden “zending” en “missie”. Het is allemaal terug te zien en te horen op de website van Hour of Power… lees verder
Het meisje met het hoofddoekje
Martin Schouten
Uitgever: Nieuw Amsterdam
Sterren: * * *
Lezers van HP/De Tijd kennen de naam van Martin Schouten maar al te goed. Hij behoort tot de generatie van John Jansen van Galen, Bert Vuisje en Ischa Meijer. Als journalist schreef hij over van alles en nog wat, met de nadruk op toneel, jazz en politieke geschiedenis. In zijn journalistieke werk heeft hij een aangename vertelstijl, al kan hij soms venijnig uitvallen.
De laatste jaren heeft Martin Schouten zich weer gewaagd aan de roman. Zo verscheen vorig jaar Zelfportret als neger. Officieel gaat de auteur daarin terug naar de wortels van de jazz, maar in feite gaat hij terug naar de wortels van zijn eigen liefde voor de jazz. Zijn volgende roman heeft niet lang op zich laten wachten: Het meisje met het hoofddoekje. lees verder
Een woord dat je tegenwoordig vaak hoort, is authentiek. Het is mooi als iets of iemand authentiek is. Gespeeld en gemaakt zijn uit, maar authentiek is in. Camp en kitsch zijn uit, maar authentiek is in. Het woordenboek geeft bij authentiek: eigenhandig, origineel, echt en betrouwbaar. lees verder
Eind jaren zeventig zond de Britse zender ITV een satirisch televisieprogramma uit dat Revolver heette en dat werd gepresenteerd door Peter Cook (1937-1995). Deze Peter Cook werd door Stephen Fry omschreven als “de grappigste man die ooit geademd heeft”, en dat wil wat zeggen, want Stephen Fry heeft ook met John Cleese gewerkt. In Revolver zat meestal een optreden van John Dowie, iemand die net als Cook in Cambridge had gestudeerd.
Samen traden zij op in het studentencabaret. En zo kondigde Peter Cook in 1977 het door John Dowie gezongen nummer aan: I hate the Dutch, ook wel bekend als de British Tourist Lyrics. lees verder
Volgens een rapport van de Europese Commissie is Nederland de afgelopen jaren racistischer geworden. Waar die conclusie op stoelt, is niet helemaal duidelijk, want in de berichten heb ik geen enkele verwijzing naar een of ander onderzoek gevonden.
Wat je wel steeds vaker aantreft, is de vermenging van de begrippen ras en religie. Kritiek op een religie wordt als racistisch beschouwd. Het zal niet lang meer duren of er zullen mensen zijn die denken dat je aan het DNA kunt zien of een kind als christen, moslim of boeddhist is geboren. Ook zal blijken dat een atheïst een bepaald soort gen mist. De volgende stap is dat evangelisten gaan proberen mensen te bekeren tot een blanke, een donkere of een gele huid. Hier ligt nog een mooie taak voor plastische chirurgie en gentherapie. Heeft iemand al uitgezocht hoe de heilige boeken daar tegenover staan? lees verder
Paradiso
Auteur: Kees van Beijnum
Uitgever: De Bezige Bij
Sterren: *
Mart Hitz, de hoofdpersoon uit Kees van Beijnum’s nieuwe roman Paradiso, is een psycholoog die onderzoek doet naar geluk. “Aha!”, is dan onmiddellijk je Erlebnis als lezer, “die Hitz gaat in zijn eigen persoonlijke leven dat geluk beslist niet vinden”.
En zo is het ook precies!
Zoeken, zoeken maar, in de twijfelaar, in het ledikant, in de prullenmand. Maar nee, nee, nee, nergens geluk. Kijk om je heen, man!
Hitz heeft een liefhebbende vrouw Dana, een aardige opgroeiende dochter Adèle en ook nog eens een aantrekkelijke maîtresse Karin, maar veel geluk is hem in de roman niet beschoren. Wel is hij “er” voortdurend naar op zoek, zonder “het” te vinden. lees verder
Vorige week stond in deze krant een interview met Ton F. van Dijk, onlangs nog uitgeroepen tot de Omroepman 2007. Na eerst als netmanager van Nederland 1 en 2 te hebben gewerkt, zette hij als directeur TV-programmering “de publieke omroep weer op de kaart”. lees verder
“Ach slak die over de varen kruipt, pas neergezakt in jouw bedauwde weiland waag ik te vertellen dat koorden wiegden van een hoge balustrade en bebaarde mannen in kaftans het goud van hun zwaarden bewonderden en toespelingen fluisterden op de met sterren bezaaide hemel boven het veldje met de offergaven, en niets anders overwogen dan de vraag waar de gierpont van de Waal met zijn petten en paardenhoeven, sigaren en balen tarwe de striemende winterstormen boven de Shannon, de kaarsjes die flakkerden op de bruggen over de Spree met de viool van kleine Klaus zal ontmoeten, of de melancholie van de iepen als de Maasover de regimenten van Willem van Heukelom de Jongere rollebollen in de warmte vergunt”.
Met deze flippica begint Plooierijen van geschik, de nog in 2007 verschenen roman van Lucas Hüsgen. Denk niet dat dit deze beginzin een ironische klaroenstoot is om ons wakker te schudden. lees verder
Direct na de bekentenis van Joran van der Sloot ontstond een stroom van speculaties, waarbij psychiaters, psychologen en andere gedragswetenschappers hun mening gaven over de geesteswereld van de jongen die, naar eigen zeggen, Natalee Holloway in de zee heeft laten dumpen. Vervolgens kwam, even voorspelbaar, een tegenbeweging op gang die waarschuwde voor de oppervlakkige oordelen van zielknijpers en hun trawanten. Joran van der Sloot is nog niet eens onderzocht door het Pieter Baan Centrum, maar wat dan nog? Als dat wel was gebeurd, hadden wij hooguit opgescheept gezeten met de conclusie dat de verdachte lijdt aan Asperger of aan een ander vaag syndroom.
Arme psychiaters! Geen goed kunnen ze tegenwoordig nog doen. Hun pseudo-wetenschap is bij de vuilnisbak gezet, met dank aan Vladimir Nabokov en Karel van het Reve. lees verder
Met de slordige zeven miljoen kijkers die Peter R. de Vries wist te genereren voor zijn Joran Van der Sloot Show werd opnieuw bewezen dat misdaad op de televisie loont. Sterker nog: misdaad is uitgegroeid tot de ultieme vorm van televisieamusement. Zelfs als advocaat Gerard Spong gelijk heeft met zijn stelling dat de actie van Peter R. de Vries strafbaar is, dan nog zullen maar weinig kijkers daar een traan om laten. lees verder
De afgelopen week is er steeds informatie gekomen over hoe Bobby Fischer zijn laatste jaren op IJsland heeft doorgebracht. Foto’s tonen hem als een zieke man, die een dodelijk nierziekte onder de leden heeft.
Na zes weken onderzoek in een ziekenhuis is hij naar huis gestuurd met de mededeling dat hij nog een paar maanden te leven had. Fischer wilde niet aan een dialyseapparaat en ook wenste hij geen levensverlengende middelen. lees verder
Onlangs had ik een gesprek over de Amerikaanse presidentsverkiezingen met een Nederlands politicus, wiens naam wij hier met de mantel der liefde zullen bedekken.
De Nederlands politicus zei dat hij altijd tegen George Bush als president was geweest, niet eens vanwege diens politieke opvattingen, maar vooral omdat George de zoon is van iemand die ook al president was geweest. Een zo grote invloed van één familie vond hij onwenselijk. Om diezelfde reden was hij ook tegen Hillary Clinton en vóór Obama. lees verder
Al een paar jaar verkeert Nederland in opperste verwarring, maar vanavond valt de ontknoping. Eerst in Boer zoekt vrouw en onmiddellijk daarna in Peter R. de Vries, misdaadverslaggever. Miljoenen Nederlanders zullen aan de buis gekluisterd zijn, wanneer boer Klaas zijn boerenkool met worst voorzet aan zijn vrouw Antje. Vervolgens zullen al die Nederlanders overschakelen naar het raadsel van het verdwenen lijk, met in de hoofdrol Peter R. de Vries, bijgestaan door Natalee Holloway en Joran van der Sloot.
Wat opvalt, is de taakverdeling. De publieke omroep zendt met Boer zoekt vrouw het ultieme sprookje uit, terwijl Peter R. de Vries bij de commerciële zender SBS6 de ultieme nachtmerrie laat zien.
Dat verschil heeft uiteraard symbolische waarde. Door terug te gaan naar een platteland dat bijna niet meer bestaat, naar een leven waar niet de disco maar de hooiberg de plaats is om ondeugend te ravotten, wil de publieke omroep ons de idylle tonen van een bestaan dat nog aangenaam en overzichtelijk was. Daar tegenover toont de commerciële omroep de ongemakkelijke werkelijkheid, zoals die wordt weerspiegeld in de staalblauwe ogen van Peter R. de Vries. Bij SBS6 valt de idylle van het goede leven in gruzelementen en worden wij geconfronteerd met de macabere wereld van de dood.
Voor de kijkcijfers zal dat verschil niet veel uitmaken: die zullen in beide gevallen overdonderend zijn. De mens heeft een verlichte en een duistere kant, en beide kanten schreeuwen het uit om bevredigd te worden. Ten overvloede wijs ik erop dat in beide programma’s een ambacht wordt uitgeoefend dat oer-Hollands is. Tegenover de landbouwer van de publieke omroep staat bij SBS6 de visser, en in het bijzonder de garnalenvisser – naar ik begrepen heb. Maar dat moet u vanavond zelf maar zien.
Vanavond komt de grote lakmoesproef. Wat spreekt u het meeste aan: het sprookje of de nachtmerrie? Te veel verbeelding en te weinig werkelijkheid, of te veel werkelijkheid en te weinig verbeelding? Om dat aan de weet te komen, zult u eerst een hele avond lang meedogenloze televisie moeten doorstaan. Veel kijkplezier toegewenst en vooral veel zitvlees.
O ja, en voor ik vergeet: op Nederland 2 is eerst Adriaan van Dis in Zuid Afrika en Geert Mak in Europa, maar wees eerlijk: daar zult u niet naar kijken.
Buitenhof, 3 februari 2007
Sinds de dood op Theo van Gogh waart er een spook door Nederland. Het spook van de humorloosheid. Humor is iets voor seizoenarbeiders geworden, die er veel geld mee verdienen. Hun hoogtijdagen vallen rond oud en nieuw, zoals je voor schrijvers de boekenweek hebt. De televisie bracht een recordaantal oudejaarsconferences en een maand lang waren cabaretiers niet van het scherm te slaan. Allemaal tegelijk – samen lachen – gingen wij Nederlanders er pontificaal voor zitten en pas toen wij onze jaarlijkse portie humor hadden binnengekregen, kon het zouteloze leven zijn gang hervatten.
Afgelopen week was ik in Londen en hoorde ik een Engelse vader tegen zijn dochter zeggen: “Roos, je zou je mij ongelooflijk gelukkig maken als je niet langer op je stoel zou wiebelen”.
Een Nederlandse vader zou zeggen: “Roos, hou daar onmiddellijk mee op!”.
lees verder
Koetsier Herfst
Charlotte Mutsears
Uitgever: De Bezige Bij
Maarten Doorman, een echte bijzondere professor in het echte vak dat Kritiek van Kunst en Cultuur heet, heb ik eens horen beweren dat een literaire recensie er niet is om het verhaal na te vertellen, maar dat het er primair om gaat om een oordeel te geven. Het is waar dat de verleiding soms groot is om het uitdelen van het verwoestende oordeel zo lang mogelijk uit te stellen met een onverplichtende samenvatting, maar aan de andere kant kun je je ook afvragen of je überhaupt wel een oordeel mag geven als je niet enigszins weergeeft waar dat boek over gaat.
Een goeie vraag trouwens: waar gaat het boek eigenlijk over? Meestal weet je dat meteen. Soms weet het je al na de eerste zin. Soms weet je het nog niet na 461 pagina’s. lees verder
De bioscoop waar je in Amsterdam “pikante films” kon zien, stond op de Nieuwendijk en heette Parisien. Je stapte daar niet naar binnen, je sloop naar binnen. Aangezien er een constante voorstelling was, kon je in het donker ook weer wegsluipen. Was je weer buiten dan maakte je je snel uit de voeten, hopend dat je bezoek niet was vastgelegd door de zedenpolitie. lees verder
